Cho phép tăng nhưng khống chế thời giờ làm thêm, tăng thời gian nghỉ thai sảntối đa từ 4 tháng lên 6 tháng đối với lao động nữ; xác định quyền được nghỉ hưu;hoàn chỉnh khung pháp lý về đình công… nhằm bảo vệ quyền lợi của người lao độnglà những vấn đề nổi bật, được bàn thảo kỹ trong buổi họp sáng 5/10 của Ủy banThường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Bộ luật Lao động (sửa đổi).
Thẩm tra Tờ trình của Chính phủ về dự án Bộ luật Lao động (sửa đổi), Ủy ban cácvấn đề xã hội cho rằng, quy định về tiền lương tối thiểu trong dự án Luật phảihướng đến mục tiêu bảo vệ người lao động dễ bị tổn thương.
Ủy ban cũng tán thành quy định về số giờ làm thêm như dự thảo Luật, nhưng cógiới hạn chỉ cho phép làm thêm giờ trong một số ngành, nghề cụ thể, theo độ tuổinhất định và phải quy định tiền lương làm thêm giờ cao hơn mức hiện hành và cósự phân biệt giữa làm thêm ban ngày, làm thêm ban đêm, làm thêm vào ngày nghỉ.Có như vậy mới khắc phục được tình trạng vi phạm pháp luật về thời gian làm thêm.
Trong giải quyết tranh chấp lao động và đình công, cơ quan thẩm tra cho rằng,cần khẳng định vai trò đại diện người lao động của công đoàn cơ sở. Hướng đi nàynhằm thúc đẩy nhu cầu thành lập tổ chức công đoàn của người lao động tại cácdoanh nghiệp chưa có tổ chức này để bảo vệ lợi ích hợp pháp cho mình.
Ủy ban các vấn đề xã hội đề nghị cơ quan soạn thảo cần làm rõ quan điểm vềquyền nghỉ hưu; phải đặt vấn đề tuổi nghỉ hưu của người lao động trong mối quanhệ với lực lượng lao động, bảo đảm an sinh xã hội, mức độ già hóa dân số, khảnăng cân đối quỹ bảo hiểm xã hội và điều kiện phát triển kinh tế-xã hội trongtừng giai đoạn.
Liên quan đến thời gian nghỉ thai sản của lao động nữ, Ủy ban các vấn đề xã hộiđề xuất nên quy định linh hoạt bằng việc đưa ra mức sàn tối thiểu, có thể là 4tháng và cho phép thời gian nghỉ thai sản tối đa là 6 tháng, trên cơ sở đó tùytheo điều kiện mà lao động nữ có quyền lựa chọn, quyết định thời gian nghỉ vớicác điều kiện khác nhau cho phù hợp với công việc, cuộc sống của mình.
Xác định được tầm quan trọng của Bộ Luật, với đối tượng điều chỉnh là hàng chụctriệu người lao động cả nước, các thành viên của Ủy ban thường vụ tại buổi họpđều thống nhất đề nghị Ban soạn thảo cần hết sức thận trọng, đánh giá, tổng hợpkỹ mọi nội dung để đảm bảo tính khả thi cao nhất của bộ luật.
Đặc biệt quan tâm đến đình công, Chủ nhiệm Ủy ban pháp luật của Quốc hội PhanTrung Lý nhận định, hiện nay tình trạng đình công xảy ra ở nhiều nơi. Mặc dù Bộluật Lao động quy định tổ chức Công đoàn đứng ra chỉ đạo, tổ chức đình côngnhưng trên thực tế chưa có cuộc đình công nào do công đoàn tổ chức. Phải chăng,khung pháp luật quy định về vấn đề này không thỏa đáng, khiến người lao độngphải vi phạm pháp luật để đòi hỏi quyền lợi của mình? ông Lý thắc mắc.
Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính-Ngân sách Phùng Quốc Hiển đề nghị, trong giảiquyết tranh chấp lao động, đình công, tổ chức Công đoàn phải có mặt ngay từ đầu.Nếu thấy sai thì hủy nếu đúng thì phải tổ chức, lãnh đạo đình công để đảm bảoquyền lợi cho người lao động.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Phan Trung Lý và Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốchội Ksor Phước cùng đề nghị sửa tổng thể các quy định về đình công liên quan đếndự án luật này trong tiến trình đó, lưu ý đến quyền của người lao động sao chophù hợp quy định về quyền cơ bản của công dân sau khi Hiến pháp được sửa đổi vàonăm 2013.
Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng An ninh Nguyễn Kim Khoa đề nghị, do tính chất nhạycảm của đình công, cơ quan soạn thảo cần tổng hợp, phân tích kỹ, có báo cáo,đánh giá tổng kết trước khi cụ thể hóa, đồng thời xem xét có nên cấm đình côngtrái pháp luật hoặc đình công bất hợp pháp.
Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưulưu ý cơ quan soạn thảo cần làm rõ nguyên nhân xảy ra nhiều vụ đình công là dopháp luật chưa hoàn thiện hay lý do nào khác; đồng thời phải liên hệ những nộidung trong Bộ luật này với các luật khác trong các lĩnh vực như bảo hiểm xãhội, y tế, an toàn vệ sinh lao động…
Đồng tình tăng thời giờ làm thêm trong năm nhưng Chủ tịch Hội đồng Dân tộc KsorPhước cho rằng cần căn cứ vào sức khỏe của người lao động. Chủ nhiệm Ủy ban Phápluật Phan Trung Lý và Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách Phùng Quốc Hiển góp ýthẳng thắn: trong vấn đề này, Luật cần có điều khoản quy định khống chế số giờlàm thêm, tránh tình trạng một số doanh nghiệp sử dụng lao động một cách tùytiện.
Liên quan đến quy định về nghỉ thai sản đối với lao động nữ, các ý kiến củathành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đều đề nghị cần phân loại thời gian nghỉtheo nguyện vọng của các sản phụ theo hướng tăng thời gian nghỉ 6 tháng, nhằmtạo mọi điều kiện tốt nhất cho các bà mẹ chăm sóc con.
Cân nhắc đến đặc thù của dự án luật, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môitrường của Quốc hội Phan Xuân Dũng góp ý, do có đối tượng điều chỉnh là ngườilao động nên luật cần sử dụng những từ ngữ dễ hiểu, gần gũi đặc biệt phải mangtính tôn vinh người lao động, đồng thời phải quy định cụ thể hơn về tiêu chuẩnan toàn lao động./.
Thẩm tra Tờ trình của Chính phủ về dự án Bộ luật Lao động (sửa đổi), Ủy ban cácvấn đề xã hội cho rằng, quy định về tiền lương tối thiểu trong dự án Luật phảihướng đến mục tiêu bảo vệ người lao động dễ bị tổn thương.
Ủy ban cũng tán thành quy định về số giờ làm thêm như dự thảo Luật, nhưng cógiới hạn chỉ cho phép làm thêm giờ trong một số ngành, nghề cụ thể, theo độ tuổinhất định và phải quy định tiền lương làm thêm giờ cao hơn mức hiện hành và cósự phân biệt giữa làm thêm ban ngày, làm thêm ban đêm, làm thêm vào ngày nghỉ.Có như vậy mới khắc phục được tình trạng vi phạm pháp luật về thời gian làm thêm.
Trong giải quyết tranh chấp lao động và đình công, cơ quan thẩm tra cho rằng,cần khẳng định vai trò đại diện người lao động của công đoàn cơ sở. Hướng đi nàynhằm thúc đẩy nhu cầu thành lập tổ chức công đoàn của người lao động tại cácdoanh nghiệp chưa có tổ chức này để bảo vệ lợi ích hợp pháp cho mình.
Ủy ban các vấn đề xã hội đề nghị cơ quan soạn thảo cần làm rõ quan điểm vềquyền nghỉ hưu; phải đặt vấn đề tuổi nghỉ hưu của người lao động trong mối quanhệ với lực lượng lao động, bảo đảm an sinh xã hội, mức độ già hóa dân số, khảnăng cân đối quỹ bảo hiểm xã hội và điều kiện phát triển kinh tế-xã hội trongtừng giai đoạn.
Liên quan đến thời gian nghỉ thai sản của lao động nữ, Ủy ban các vấn đề xã hộiđề xuất nên quy định linh hoạt bằng việc đưa ra mức sàn tối thiểu, có thể là 4tháng và cho phép thời gian nghỉ thai sản tối đa là 6 tháng, trên cơ sở đó tùytheo điều kiện mà lao động nữ có quyền lựa chọn, quyết định thời gian nghỉ vớicác điều kiện khác nhau cho phù hợp với công việc, cuộc sống của mình.
Xác định được tầm quan trọng của Bộ Luật, với đối tượng điều chỉnh là hàng chụctriệu người lao động cả nước, các thành viên của Ủy ban thường vụ tại buổi họpđều thống nhất đề nghị Ban soạn thảo cần hết sức thận trọng, đánh giá, tổng hợpkỹ mọi nội dung để đảm bảo tính khả thi cao nhất của bộ luật.
Đặc biệt quan tâm đến đình công, Chủ nhiệm Ủy ban pháp luật của Quốc hội PhanTrung Lý nhận định, hiện nay tình trạng đình công xảy ra ở nhiều nơi. Mặc dù Bộluật Lao động quy định tổ chức Công đoàn đứng ra chỉ đạo, tổ chức đình côngnhưng trên thực tế chưa có cuộc đình công nào do công đoàn tổ chức. Phải chăng,khung pháp luật quy định về vấn đề này không thỏa đáng, khiến người lao độngphải vi phạm pháp luật để đòi hỏi quyền lợi của mình? ông Lý thắc mắc.
Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính-Ngân sách Phùng Quốc Hiển đề nghị, trong giảiquyết tranh chấp lao động, đình công, tổ chức Công đoàn phải có mặt ngay từ đầu.Nếu thấy sai thì hủy nếu đúng thì phải tổ chức, lãnh đạo đình công để đảm bảoquyền lợi cho người lao động.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Phan Trung Lý và Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốchội Ksor Phước cùng đề nghị sửa tổng thể các quy định về đình công liên quan đếndự án luật này trong tiến trình đó, lưu ý đến quyền của người lao động sao chophù hợp quy định về quyền cơ bản của công dân sau khi Hiến pháp được sửa đổi vàonăm 2013.
Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng An ninh Nguyễn Kim Khoa đề nghị, do tính chất nhạycảm của đình công, cơ quan soạn thảo cần tổng hợp, phân tích kỹ, có báo cáo,đánh giá tổng kết trước khi cụ thể hóa, đồng thời xem xét có nên cấm đình côngtrái pháp luật hoặc đình công bất hợp pháp.
Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưulưu ý cơ quan soạn thảo cần làm rõ nguyên nhân xảy ra nhiều vụ đình công là dopháp luật chưa hoàn thiện hay lý do nào khác; đồng thời phải liên hệ những nộidung trong Bộ luật này với các luật khác trong các lĩnh vực như bảo hiểm xãhội, y tế, an toàn vệ sinh lao động…
Đồng tình tăng thời giờ làm thêm trong năm nhưng Chủ tịch Hội đồng Dân tộc KsorPhước cho rằng cần căn cứ vào sức khỏe của người lao động. Chủ nhiệm Ủy ban Phápluật Phan Trung Lý và Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách Phùng Quốc Hiển góp ýthẳng thắn: trong vấn đề này, Luật cần có điều khoản quy định khống chế số giờlàm thêm, tránh tình trạng một số doanh nghiệp sử dụng lao động một cách tùytiện.
Liên quan đến quy định về nghỉ thai sản đối với lao động nữ, các ý kiến củathành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đều đề nghị cần phân loại thời gian nghỉtheo nguyện vọng của các sản phụ theo hướng tăng thời gian nghỉ 6 tháng, nhằmtạo mọi điều kiện tốt nhất cho các bà mẹ chăm sóc con.
Cân nhắc đến đặc thù của dự án luật, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môitrường của Quốc hội Phan Xuân Dũng góp ý, do có đối tượng điều chỉnh là ngườilao động nên luật cần sử dụng những từ ngữ dễ hiểu, gần gũi đặc biệt phải mangtính tôn vinh người lao động, đồng thời phải quy định cụ thể hơn về tiêu chuẩnan toàn lao động./.
Quang Vũ (TTXVN/Vietnam+)
