Giá lương thực tăng luôn là điều lo ngại đối với các nước có thu nhập thấp vàtrung bình vì nó có thể gây ra bất ổn xã hội.
Việc Chính phủ Thái Lan đang đẩy giá gạo lên để nâng thu nhập cho nông dân - mộtbộ phận cử tri quan trọng của Thủ tướng Yingluck Shinawatra - có thể ảnh hưởngđến thị trường nguyên liệu mềm toàn cầu vốn rất dễ biến động.
Tuy nhiên, theo mạng tin phân tích và tư vấn kinh tế (EIU), giá gạo toàn cầu khócó thể quay về mức đỉnh hồi tháng 4/2008.
Theo chính sách mới của Thủ tướng Yingluck, từ ngày 7/10, Chính phủ thu mua lúagạo trắng với giá 15.000 baht/tấn (500 USD/tấn) và lúa gạo thơm với giá 20.000bath/tấn, cao hơn khoảng 30% so với giá thị trường và cao hơn rất nhiều so vớithời điểm được công bố trước bầu cử là 8.150 baht/tấn đối với lúa gạo trắng và13.000 baht/tấn đối với lúa gạo thơm.
Mặc dù mục tiêu là nhằm nâng cao thu nhập cho nông dân Thái Lan, nhưng chínhsách này đã vấp phải chỉ trích mạnh mẽ vì cho rằng nó tạo ra gánh nặng tài chínhđối với chính phủ, cũng như có thể dẫn đến tình trạng tham nhũng, buôn lậu lúagạo từ các nước láng giềng vào Thái Lan, làm các doanh nghiệp xuất khẩu gạokhông còn khả năng cạnh tranh.
Tháng 4/2008, Thái Lan cũng có can thiệp tương tự vào thị trường khi quyết địnhmua 5,4 triệu tấn lúa với giá 17.000 baht/tấn. Cùng thời điểm này Việt Nam,Trung Quốc và Ấn Độc cũng kiềm chế xuất khẩu gạo. Tất cả những yếu tố này đã tạoáp lực tăng giá đối với gạo và giá gạo đã vượt mức đỉnh 1.000 USD/tấn.
Sau sự thay đổi chính phủ vào cuối năm 2008, chính sách này có sự thay đổi khichính phủ thực hiện kế hoạch "bảo hiểm thu nhập" - về bản chất, chính phủ sẽ trảcho nông dân khoản khác biệt giữa giá thị trường và giá được chính phủ bảo đảmlà 11.000 baht/tấn.
Cho đến nay chưa rõ là tác động chung của việc Thái Lan thực hiện lại chính sáchcam kết giá này như thế nào vì Chính phủ Thái Lan vẫn chưa công bố cụ thể vềviệc lúa gạo trong kho của chính phủ sẽ được bán ra khi nào, cho ai và với giánào. Tuy nhiên, trong ngắn hạn, chính sách này sẽ gây áp lực tăng giá lúa gạo cảtrên thị trường nội địa Thái Lan và quốc tế.
Chính sách này cũng hút mất nguồn lúa của các nhà máy xay sát và xuất khẩu gạoThái Lan và do đó nguồn cung cho các nước nhập khẩu gạo cũng bị hạn chế. Điềunày làm một số nhà phân tích Thái Lan lo ngại rằng giá gạo xuất khẩu có thể tăngmạnh trong ngắn hạn.
Chủ tịch Hiệp hội xuất khẩu gạo Thái Lan Chookiat Ophaswongse dự báo, gạo 5% tấmcó thể đạt mức 830 USD/tấn so với mức trung bình dưới 600 USD/tấn trong thángChín.
Một yếu tố nữa gây áp lực lên giá lúa gạo là tình trạng lũ lụt nghiêm trọng ởnhiều khu vực của Đông Nam Á có thể ảnh hưởng đến sản lượng lúa của Thái Lan,Việt Nam, Philippines và Campuchia. Nhưng vẫn là quá sớm để có thể tính toán mứcđộ thiệt hại cụ thể đối với nguồn cung về lúa gạo.
Tuy nhiên, mùa màng của Ấn Độ bội thu có thể bù đắp cho những tác động từ lũ lụtvà chính sách của Thái Lan đối với giá lúa gạo. Ấn Độ gần đây đã quay trở lạithị trường xuất khẩu lúa gạo sau bốn năm vắng bóng. Các quan chức cũng dự báosản lượng vụ Hè này của Ấn Độ sẽ đạt mức kỷ lục 87,1 triệu tấn, cao hơn 6 triệutấn so với năm trước.
Cân bằng tất cả các yếu tố trên, EIU dự báo giá gạo trắng 100%, loại 2 của TháiLan trung bình cả năm 2012 sẽ tăng lên mức 570 USD/tấn, cao hơn mức 560 USD/tấncủa năm nay những vẫn thấp hơn nhiều mức trung bình 650 USD/tấn trong năm 2008.
Triển vọng cung và cầu toàn cầu cho thấy, nguồn lúa gạo trong kho toàn cầu sẽvẫn ở mức khá thoải mái ít nhất trong vài năm tới. Do đó, EIU cũng dự báo giágạo toàn cầu sẽ có xu hướng giảm trong năm 2012./.
Việc Chính phủ Thái Lan đang đẩy giá gạo lên để nâng thu nhập cho nông dân - mộtbộ phận cử tri quan trọng của Thủ tướng Yingluck Shinawatra - có thể ảnh hưởngđến thị trường nguyên liệu mềm toàn cầu vốn rất dễ biến động.
Tuy nhiên, theo mạng tin phân tích và tư vấn kinh tế (EIU), giá gạo toàn cầu khócó thể quay về mức đỉnh hồi tháng 4/2008.
Theo chính sách mới của Thủ tướng Yingluck, từ ngày 7/10, Chính phủ thu mua lúagạo trắng với giá 15.000 baht/tấn (500 USD/tấn) và lúa gạo thơm với giá 20.000bath/tấn, cao hơn khoảng 30% so với giá thị trường và cao hơn rất nhiều so vớithời điểm được công bố trước bầu cử là 8.150 baht/tấn đối với lúa gạo trắng và13.000 baht/tấn đối với lúa gạo thơm.
Mặc dù mục tiêu là nhằm nâng cao thu nhập cho nông dân Thái Lan, nhưng chínhsách này đã vấp phải chỉ trích mạnh mẽ vì cho rằng nó tạo ra gánh nặng tài chínhđối với chính phủ, cũng như có thể dẫn đến tình trạng tham nhũng, buôn lậu lúagạo từ các nước láng giềng vào Thái Lan, làm các doanh nghiệp xuất khẩu gạokhông còn khả năng cạnh tranh.
Tháng 4/2008, Thái Lan cũng có can thiệp tương tự vào thị trường khi quyết địnhmua 5,4 triệu tấn lúa với giá 17.000 baht/tấn. Cùng thời điểm này Việt Nam,Trung Quốc và Ấn Độc cũng kiềm chế xuất khẩu gạo. Tất cả những yếu tố này đã tạoáp lực tăng giá đối với gạo và giá gạo đã vượt mức đỉnh 1.000 USD/tấn.
Sau sự thay đổi chính phủ vào cuối năm 2008, chính sách này có sự thay đổi khichính phủ thực hiện kế hoạch "bảo hiểm thu nhập" - về bản chất, chính phủ sẽ trảcho nông dân khoản khác biệt giữa giá thị trường và giá được chính phủ bảo đảmlà 11.000 baht/tấn.
Cho đến nay chưa rõ là tác động chung của việc Thái Lan thực hiện lại chính sáchcam kết giá này như thế nào vì Chính phủ Thái Lan vẫn chưa công bố cụ thể vềviệc lúa gạo trong kho của chính phủ sẽ được bán ra khi nào, cho ai và với giánào. Tuy nhiên, trong ngắn hạn, chính sách này sẽ gây áp lực tăng giá lúa gạo cảtrên thị trường nội địa Thái Lan và quốc tế.
Chính sách này cũng hút mất nguồn lúa của các nhà máy xay sát và xuất khẩu gạoThái Lan và do đó nguồn cung cho các nước nhập khẩu gạo cũng bị hạn chế. Điềunày làm một số nhà phân tích Thái Lan lo ngại rằng giá gạo xuất khẩu có thể tăngmạnh trong ngắn hạn.
Chủ tịch Hiệp hội xuất khẩu gạo Thái Lan Chookiat Ophaswongse dự báo, gạo 5% tấmcó thể đạt mức 830 USD/tấn so với mức trung bình dưới 600 USD/tấn trong thángChín.
Một yếu tố nữa gây áp lực lên giá lúa gạo là tình trạng lũ lụt nghiêm trọng ởnhiều khu vực của Đông Nam Á có thể ảnh hưởng đến sản lượng lúa của Thái Lan,Việt Nam, Philippines và Campuchia. Nhưng vẫn là quá sớm để có thể tính toán mứcđộ thiệt hại cụ thể đối với nguồn cung về lúa gạo.
Tuy nhiên, mùa màng của Ấn Độ bội thu có thể bù đắp cho những tác động từ lũ lụtvà chính sách của Thái Lan đối với giá lúa gạo. Ấn Độ gần đây đã quay trở lạithị trường xuất khẩu lúa gạo sau bốn năm vắng bóng. Các quan chức cũng dự báosản lượng vụ Hè này của Ấn Độ sẽ đạt mức kỷ lục 87,1 triệu tấn, cao hơn 6 triệutấn so với năm trước.
Cân bằng tất cả các yếu tố trên, EIU dự báo giá gạo trắng 100%, loại 2 của TháiLan trung bình cả năm 2012 sẽ tăng lên mức 570 USD/tấn, cao hơn mức 560 USD/tấncủa năm nay những vẫn thấp hơn nhiều mức trung bình 650 USD/tấn trong năm 2008.
Triển vọng cung và cầu toàn cầu cho thấy, nguồn lúa gạo trong kho toàn cầu sẽvẫn ở mức khá thoải mái ít nhất trong vài năm tới. Do đó, EIU cũng dự báo giágạo toàn cầu sẽ có xu hướng giảm trong năm 2012./.
Đình Thư (TTXVN/Vietnam+)
