Kiểm toán Nhà nước cho biết kết thúc chuyên đề kiểm toán chương trình hỗ trợ lãi suất đối với các tổ chức, cá nhân vay vốn ngân hàng để sản xuất, kinh doanh năm 2009, kiểm toán Nhà nước đã kiến nghị xử lý tài chính hơn 52 tỷ đồng.
Qua kiểm toán 20 đơn vị gồm các tổ chức tín dụng, công ty tài chính và Ngân hàng Nhà nước với 209 chi nhánh, cơ quan kiểm toán đã phát hiện sai phạm ở các hình thức một số tổ chức tín dụng, công ty tài chính, ngân hàng cho vay không đúng đối tượng; khách hàng sử dụng vốn vay hỗ trợ lãi suất không đúng mục đích hoặc thiếu chứng từ như hợp đồng, hóa đơn bán hàng chứng minh mục đích sử dụng vay vốn; cho vay hỗ trợ lãi suất để thanh toán tiền hàng nhưng thực tế khách hàng không còn nợ, hàng đã tiêu thụ và đã thu được tiền bán hàng, cho vay hỗ trợ lãi suất để bù đắp các khoản đã thanh toán trước khi vay...
Kiểm toán Nhà nước cũng chỉ ra những hạn chế như chính sách hỗ trợ lãi suất ban hành trong bối cảnh kinh tế suy giảm, chưa được nghiên cứu kỹ, nhiều cơ quan khác nhau đề xuất dẫn đến chưa nhất quán về đối tượng được hỗ trợ lãi suất cho vay; văn bản hướng dẫn, tổ chức triển khai, giám sát, đánh giá tác động chính sách đối với nền kinh tế còn vướng mắc.
Cụ thể, đối với việc cho vay ngắn hạn, khi triển khai cho vay thì hệ thống văn bản hướng dẫn thiếu chi tiết, nên khó xác định đúng đối tượng thực sự có nhu cầu về việc cho vay vốn có hỗ trợ lãi suất; việc hỗ trợ lãi suất chưa đầu tư theo chiều sâu, ngành nghề mũi nhọn nên chưa tạo cơ sở, động lực để tái cấu trúc nền kinh tế.
Đối với việc hỗ trợ lãi suất mua máy móc thiết bị, vật tư phục vụ sản xuất nông nghiệp và vật liệu xây dựng nhà ở khu vực nông thôn, việc thực hiện còn khó khăn do chưa có hướng dẫn cụ thể về tiêu chí xác định là vùng nông thôn để được hỗ trợ lãi suất khi vay vốn làm nhà ở.
Kiểm toán Nhà nước cũng đề nghị các ngân hàng, tổ chức tài chính tín dụng tăng cường kiểm tra, rà soát lại các hồ sơ vay vốn hỗ trợ lãi xuất mà kiểm toán Nhà nước chưa kiểm tra để phát hiện các trường hợp sử dụng vốn sai mục đích hoặc có những tồn tại như kết quả kiểm toán để xử lý thu hồi số tiền hỗ trợ lãi suất theo quy định.
Về trách nhiệm, kiểm toán Nhà nước đề nghị xem xét, kiểm điểm trách nhiệm cá nhân, tập thể thực hiện không đúng chính sách cho vay hỗ trợ lãi suất của Nhà nước, thu hồi nộp ngân sách.
Đồng thời, kiểm toán Nhà nước có các kiến nghị nhằm hoàn thiện cơ chế chính sách, nhất là đối với Ngân hàng Nhà nước cần phải có các quy định cụ thể về hỗ trợ lãi suất trung, dài hạn để đầu tư chiều sâu đối với các ngành nghề kinh tế có lợi thế so sánh với thế giới và khu vực, góp phần tái cấu trúc nền kinh tế./.
Qua kiểm toán 20 đơn vị gồm các tổ chức tín dụng, công ty tài chính và Ngân hàng Nhà nước với 209 chi nhánh, cơ quan kiểm toán đã phát hiện sai phạm ở các hình thức một số tổ chức tín dụng, công ty tài chính, ngân hàng cho vay không đúng đối tượng; khách hàng sử dụng vốn vay hỗ trợ lãi suất không đúng mục đích hoặc thiếu chứng từ như hợp đồng, hóa đơn bán hàng chứng minh mục đích sử dụng vay vốn; cho vay hỗ trợ lãi suất để thanh toán tiền hàng nhưng thực tế khách hàng không còn nợ, hàng đã tiêu thụ và đã thu được tiền bán hàng, cho vay hỗ trợ lãi suất để bù đắp các khoản đã thanh toán trước khi vay...
Kiểm toán Nhà nước cũng chỉ ra những hạn chế như chính sách hỗ trợ lãi suất ban hành trong bối cảnh kinh tế suy giảm, chưa được nghiên cứu kỹ, nhiều cơ quan khác nhau đề xuất dẫn đến chưa nhất quán về đối tượng được hỗ trợ lãi suất cho vay; văn bản hướng dẫn, tổ chức triển khai, giám sát, đánh giá tác động chính sách đối với nền kinh tế còn vướng mắc.
Cụ thể, đối với việc cho vay ngắn hạn, khi triển khai cho vay thì hệ thống văn bản hướng dẫn thiếu chi tiết, nên khó xác định đúng đối tượng thực sự có nhu cầu về việc cho vay vốn có hỗ trợ lãi suất; việc hỗ trợ lãi suất chưa đầu tư theo chiều sâu, ngành nghề mũi nhọn nên chưa tạo cơ sở, động lực để tái cấu trúc nền kinh tế.
Đối với việc hỗ trợ lãi suất mua máy móc thiết bị, vật tư phục vụ sản xuất nông nghiệp và vật liệu xây dựng nhà ở khu vực nông thôn, việc thực hiện còn khó khăn do chưa có hướng dẫn cụ thể về tiêu chí xác định là vùng nông thôn để được hỗ trợ lãi suất khi vay vốn làm nhà ở.
Kiểm toán Nhà nước cũng đề nghị các ngân hàng, tổ chức tài chính tín dụng tăng cường kiểm tra, rà soát lại các hồ sơ vay vốn hỗ trợ lãi xuất mà kiểm toán Nhà nước chưa kiểm tra để phát hiện các trường hợp sử dụng vốn sai mục đích hoặc có những tồn tại như kết quả kiểm toán để xử lý thu hồi số tiền hỗ trợ lãi suất theo quy định.
Về trách nhiệm, kiểm toán Nhà nước đề nghị xem xét, kiểm điểm trách nhiệm cá nhân, tập thể thực hiện không đúng chính sách cho vay hỗ trợ lãi suất của Nhà nước, thu hồi nộp ngân sách.
Đồng thời, kiểm toán Nhà nước có các kiến nghị nhằm hoàn thiện cơ chế chính sách, nhất là đối với Ngân hàng Nhà nước cần phải có các quy định cụ thể về hỗ trợ lãi suất trung, dài hạn để đầu tư chiều sâu đối với các ngành nghề kinh tế có lợi thế so sánh với thế giới và khu vực, góp phần tái cấu trúc nền kinh tế./.
Thùy Dương (TTXVN/Vietnam+)