Theo báo cáo mới đây của Bộ phận Phân tích thông tin (EIU) về kinh tế toàncầu, lòng tin doanh nghiệp và người tiêu dùng đã sụt giảm đáng kể vì những cơnchấn động tại khu vực sử dụng đồng tiên chung châu Âu (Eurozone) và các dấu hiệuhồi phục kinh tế yếu hơn kỳ vọng tại Mỹ cũng như toàn cầu.
Theo đánh giá của EIU, triển vọng của nền kinh tế toàn cầu đã tồi tệ hơnđáng kể, làm gia tăng nguy cơ một sự sụt giảm sản lượng toàn cầu. Tây Ban Nha và Italy đang bị cuốn vào vòng xoáy khủng hoảng nợ công tại Eurozone, làm gia tăngnguy cơ đổ vỡ của đồng tiền chung châu Âu.
Sự phục hồi kinh tế tại Mỹ được đánh giá là yếu hơn kỳ vọng, và cuộc đốiđầu chính trị trong nội bộ Mỹ về mức trần nợ của nước này, khiến tình hình thêmu ám. Lòng tin kinh doanh và tâm lý người tiêu dùng đã giảm mạnh, gây tác độngtiêu cực tới chi tiêu trong lĩnh vực bán lẻ, đầu tư doanh nghiệp, tuyển dụng vàsản lượng sản xuất. Điều này có nguy cơ tạo ra một vòng xoáy đi xuống luẩn quẩnmà trong đó lòng tin đầu tư sẽ tiếp tục suy giảm và làm suy yếu thêm việc tuyểndụng và chi tiêu, đẩy các nền kinh tế phát triển trở lại suy thoái.
Bên cạnh đó, theo EIU, giới chức tại các nước phát triển thiếu các công cụđể phản ứng với một cuộc suy thoái mới. Không phải tất cả các chính phủ nhữngquốc gia này có đủ khả năng để thực hiện thêm các biện pháp kích thích tài khóa,đặc biệt là với quy mô đã từng thực hiện trong thời kỳ suy thoái trước đây, bởivì nợ và tài khóa vốn đã rất yếu.
Khả năng hỗ trợ tăng trưởng của các ngân hàng trung ương có thể bị suy yếudo các khó khăn tái phát trong lĩnh vực tài chính, bao gồm cả sự biến động lãisuất trái phiếu chính phủ, khiến gói kích thích tiền tệ khó có thể đạt được hiệuquả thực cao hơn. Trong trường hợp xảy ra một cuộc suy thoái mới, nhiều khả năngcác nền kinh tế phát triển sẽ phải đối mặt với một giai đoạn trì trệ kéo dài.
Tăng trưởng tại các thị trường mới nổi cũng đang chậm lại và sẽ giảm mạnhhơn nếu nhu cầu hàng xuất khẩu tại các nước phát triển không còn. Sự chậm lạinày sẽ trầm trọng hơn bởi việc rút lại một lượng vốn lớn do các nhà đầu tư longại mạo hiểm sẽ tập trung vào các tài sản "thiên đường an toàn" như trái phiếuMỹ.
Không giống như ở các nước phát triển, chính phủ các nước đang phát triểnvẫn còn phạm vi hành động lớn hơn để đưa ra các chính sách ngăn chặn suy thoái.Hơn nữa, các nền kinh tế mới nổi như Trung Quốc có khả năng duy trì động lựctăng trưởng độc lập là nhu cầu nội địa. Người tiêu dùng ở các thị trường mới nổicũng ít nợ nần hơn người tiêu dùng tại các nước phương Tây. Do đó, các nền kinhtế mới nổi sẽ hồi phục nhanh hơn nhiều so với các nước phát triển và bước chuyểntrọng tâm kinh tế toàn cầu về các nền kinh tế đang nổi sẽ tiếp tục.
EIU kết luận rằng, do thiếu phạm vi để thực hiện thêm các biện pháp kíchthích tài khóa, các nền kinh tế phát triển có thể sẽ rơi vào một giai đoạn dàigiảm phát và đình trệ. Các nền kinh tế mới nổi sẽ giảm mức tăng trưởng đáng kểdo thương mại toàn cầu sụt giảm và niềm tin sụp đổ, nhưng với mức nợ thấp hơn,các nền kinh tế mới nổi sẽ hồi phục nhanh hơn, qua đó thúc đẩy quá trình chuyểnđổi trọng tâm kinh tế toàn cầu từ các nước phát triển sang các nước mới nổi./.
Theo đánh giá của EIU, triển vọng của nền kinh tế toàn cầu đã tồi tệ hơnđáng kể, làm gia tăng nguy cơ một sự sụt giảm sản lượng toàn cầu. Tây Ban Nha và Italy đang bị cuốn vào vòng xoáy khủng hoảng nợ công tại Eurozone, làm gia tăngnguy cơ đổ vỡ của đồng tiền chung châu Âu.
Sự phục hồi kinh tế tại Mỹ được đánh giá là yếu hơn kỳ vọng, và cuộc đốiđầu chính trị trong nội bộ Mỹ về mức trần nợ của nước này, khiến tình hình thêmu ám. Lòng tin kinh doanh và tâm lý người tiêu dùng đã giảm mạnh, gây tác độngtiêu cực tới chi tiêu trong lĩnh vực bán lẻ, đầu tư doanh nghiệp, tuyển dụng vàsản lượng sản xuất. Điều này có nguy cơ tạo ra một vòng xoáy đi xuống luẩn quẩnmà trong đó lòng tin đầu tư sẽ tiếp tục suy giảm và làm suy yếu thêm việc tuyểndụng và chi tiêu, đẩy các nền kinh tế phát triển trở lại suy thoái.
Bên cạnh đó, theo EIU, giới chức tại các nước phát triển thiếu các công cụđể phản ứng với một cuộc suy thoái mới. Không phải tất cả các chính phủ nhữngquốc gia này có đủ khả năng để thực hiện thêm các biện pháp kích thích tài khóa,đặc biệt là với quy mô đã từng thực hiện trong thời kỳ suy thoái trước đây, bởivì nợ và tài khóa vốn đã rất yếu.
Khả năng hỗ trợ tăng trưởng của các ngân hàng trung ương có thể bị suy yếudo các khó khăn tái phát trong lĩnh vực tài chính, bao gồm cả sự biến động lãisuất trái phiếu chính phủ, khiến gói kích thích tiền tệ khó có thể đạt được hiệuquả thực cao hơn. Trong trường hợp xảy ra một cuộc suy thoái mới, nhiều khả năngcác nền kinh tế phát triển sẽ phải đối mặt với một giai đoạn trì trệ kéo dài.
Tăng trưởng tại các thị trường mới nổi cũng đang chậm lại và sẽ giảm mạnhhơn nếu nhu cầu hàng xuất khẩu tại các nước phát triển không còn. Sự chậm lạinày sẽ trầm trọng hơn bởi việc rút lại một lượng vốn lớn do các nhà đầu tư longại mạo hiểm sẽ tập trung vào các tài sản "thiên đường an toàn" như trái phiếuMỹ.
Không giống như ở các nước phát triển, chính phủ các nước đang phát triểnvẫn còn phạm vi hành động lớn hơn để đưa ra các chính sách ngăn chặn suy thoái.Hơn nữa, các nền kinh tế mới nổi như Trung Quốc có khả năng duy trì động lựctăng trưởng độc lập là nhu cầu nội địa. Người tiêu dùng ở các thị trường mới nổicũng ít nợ nần hơn người tiêu dùng tại các nước phương Tây. Do đó, các nền kinhtế mới nổi sẽ hồi phục nhanh hơn nhiều so với các nước phát triển và bước chuyểntrọng tâm kinh tế toàn cầu về các nền kinh tế đang nổi sẽ tiếp tục.
EIU kết luận rằng, do thiếu phạm vi để thực hiện thêm các biện pháp kíchthích tài khóa, các nền kinh tế phát triển có thể sẽ rơi vào một giai đoạn dàigiảm phát và đình trệ. Các nền kinh tế mới nổi sẽ giảm mức tăng trưởng đáng kểdo thương mại toàn cầu sụt giảm và niềm tin sụp đổ, nhưng với mức nợ thấp hơn,các nền kinh tế mới nổi sẽ hồi phục nhanh hơn, qua đó thúc đẩy quá trình chuyểnđổi trọng tâm kinh tế toàn cầu từ các nước phát triển sang các nước mới nổi./.
(TTXVN/Vietnam+)
