Theo Reuters, cựu kỹ sư SpaceX Scott Nolan đang nỗ lực giúp chấm dứt “tình trạng độc quyền của Nga” đối với một loại nhiên liệu hạt nhân được làm giàu hơn, bằng cách sản xuất loại nhiên liệu này ở quy mô thương mại và cắt giảm chi phí tại Mỹ.
Nolan, Giám đốc Điều hành của General Matter, đã thành lập hãng khởi nghiệp có trụ sở tại San Francisco này trong năm nay để sản xuất uranium làm giàu thấp có hàm lượng cao (HALEU) cho nhiều nhà máy điện hạt nhân đang được quy hoạch, bao gồm các lò phản ứng module nhỏ (SMR) mà những người ủng hộ hy vọng sẽ đi vào hoạt động vào những năm 2030.
HALEU là uranium được làm giàu ở mức từ 5-20% - mức những người ủng hộ cho rằng có tiềm năng giúp các lò phản ứng công nghệ cao mới hiệu quả hơn.
Nhiên liệu uranium được sử dụng trong các lò phản ứng ngày nay được làm giàu ở mức khoảng 5%. Các hãng công nghệ lớn như Amazon có kế hoạch xây dựng các lò phản ứng mới để phục vụ các trung tâm dữ liệu cần nhiều điện.
"Chúng tôi tin rằng HALEU là nhu cầu cấp thiết nhất trên thị trường hiện nay và nhạy cảm nhất với chi phí làm giàu" - Nolan nói với Reuters. "Chúng tôi không chỉ tập trung vào việc khôi phục năng lực sản xuất trong nước mà còn giảm đáng kể chi phí."
Nolan cho biết mục tiêu của General Matter là giảm một nửa chi phí làm giàu HALEU trong dài hạn. HALEU chủ yếu được sản xuất tại Nga với giá “rất khó nắm bắt.” Ước tính 1kg uranium có giá dao động từ 25.000-35.000 USD.
Tháng 10 vừa qua, Bộ Năng lượng Mỹ đã trao các hợp đồng ban đầu cho bốn công ty bao gồm General Matter - các công ty đang tìm cách sản xuất HALEU tại Mỹ, như một phần của sáng kiến khởi động sản xuất trong nước. Bộ này cho biết Mỹ có kế hoạch trao 2,7 tỷ USD cho các hợp đồng cho HALEU, “tùy thuộc vào Quốc hội trong những năm tới.”
General Matter, hiện không có cơ sở hạ tầng để sản xuất nhiên liệu uranium, sẽ phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ các công ty khác có kinh nghiệm và cơ sở vật chất trong ngành uranium.
Các hãng khác được Mỹ hỗ trợ là: Urenco USA, một công ty châu Âu có hoạt động tại New Mexico; Orano USA, có trụ sở tại Maryland với trụ sở chính toàn cầu tại Pháp; và Centrus Energy, công ty con American Centrifuge Operating.
Những người chỉ trích việc sử dụng HALEU cho rằng mức độ làm giàu của nó đồng nghĩa nó có “nguy cơ vũ khí” - họ khuyến nghị giới hạn độ làm giàu ở mức 10-12%. Nolan cho biết General Matter sẽ tìm đến các cơ quan quản lý để xác định mức độ.
Nolan cũng là đối tác của Founders Fund, một quỹ đầu tư mạo hiểm là nhà đầu tư tổ chức đầu tiên vào SpaceX và được Peter Thiel - một người ủng hộ nhiệt thành của Tổng thống đắc cử Donald Trump - hỗ trợ thành lập.
Nolan cho biết ông hy vọng năng lượng hạt nhân "nên và sẽ là" một phần quan trọng trong nỗ lực của ông Trump nhằm mở rộng nguồn điện cơ bản.
Nolan từng làm việc tại công ty hàng không vũ trụ tư nhân SpaceX của Elon Musk từ năm 2003 đến năm 2007. Nolan cho biết kế hoạch sản xuất HALEU của General Matter tập trung vào phát triển công nghệ mới và cắt giảm chi phí - như cách làm của SpaceX.
"SpaceX đã kết hợp những người từ Thung lũng Silicon trong ngành công nghiệp khởi nghiệp phần mềm với ngành hàng không vũ trụ và hội tụ hai bộ kỹ năng này" - Nolan cho biết.
"Chúng tôi đang làm điều gì đó tương tự, trong đó chúng tôi có kinh nghiệm sâu rộng trong nhóm về chu trình nhiên liệu trong không gian hạt nhân và kết hợp với kinh nghiệm từ ngành công nghệ để xem xét lại vấn đề và giải quyết theo hướng mới" - Nolan nói.
Người phát ngôn của General Matter cho biết Nolan đã không liên lạc với Musk kể từ "rất lâu trước" khi ý tưởng thành lập công ty hình thành vào năm 2023.
Nolan không tiết lộ General Matter dự định sử dụng công nghệ nào để sản xuất HALEU./.
Giá uranium tăng vọt sau khi Nga ban bố lệnh cấm xuất khẩu sang Mỹ
Ông Maximov lưu ý rằng uranium của Nga, vốn được xuất khẩu sang Mỹ, hiện có thể chuyển hướng sang khu vực châu Á và Trung Đông - những khu vực có nhu cầu nhiên liệu hạt nhân ngày càng tăng.
