Những điểm chính trong dự thảo thỏa thuận Brexit

Vùng lãnh thổ hải ngoại thuộc Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland Gibraltar. (Ảnh: AFP/ TTXVN)

Hạ viện Anh ngày 14/3 đã bỏ phiếu thông qua đề xuất của Chính phủ, theo đó gia hạn điều khoản 50 và ủng hộ đề nghị EU trì hoãn Brexit.

Với 412 phiếu thuận và 202 phiếu chống, các nghị sĩ đã bỏ phiếu nhất trí lui ngày Anh rời Liên minh châu Âu (EU) đến sau ngày 29/3. Nếu như kế hoạch Brexit của Thủ tướng May đem ra bỏ phiếu lại vào ngày 20/3 lại thất bại thì Chính phủ sẽ phải tìm cách để thỏa thuận với EU về việc gia hạn ngày kích hoạt điều khoản 50 sau ngày 29/3.

Những người Brexit cứng rắn đã phản đối điều khoản “chốt chặn” ở biên giới Ireland, mà họ lo sợ có thể “khóa Anh vô hạn định vào hiệp định chung về thuế quan với EU.”

Chính phủ đã và đang tổ chức nhiều cuộc thảo luận hơn với các quan chức EU nhằm đạt được một sự thỏa hiệp về điều khoản “chốt chặn.”

Những điểm quan trọng khác trong thỏa thuận này là bảo vệ các quyền của công dân và dự thảo cuối cùng của Anh với EU.

Dưới đây là những điểm chính của thỏa thuận:

Quá trình chuyển tiếp

Quá trình chuyển tiếp kéo dài đến ngày 31/12/2020 sẽ vẫn giữ nguyên, cho phép Anh và EU có thời gian thương lượng các mối quan hệ tương lai của họ.

Nó cũng sẽ cho phép các chính phủ, doanh nghiệp và người dân thích ứng với cuộc sống hậu Brexit.

Sự khác biệt lớn duy nhất trong quá trình này là Anh sẽ không còn được đại diện trong các thể chế của EU nữa. Anh sẽ tiếp tục tham gia thuế quan và thị trường chung EU và phải tôn trọng các quy tắc của EU về sự di chuyển tự do của hàng hóa, vốn, dịch vụ và lao động.

Quá trình chuyển tiếp có thể được kéo dài thêm một hoặc hai năm, có nghĩa có thể kéo dài đến ngày 31/12/2022.

Điều khoản “chốt chặn”

Thỏa thuận vạch rõ một điều khoản “chốt chặt” để ngăn sự trở lại của các trạm kiểm soát biên giới giữa tỉnh Bắc Ireland của Anh và Cộng hòa Ireland nếu các bên không nhất trí về một thỏa thuận tự do thương mại sau quá trình chuyển tiếp.

Theo thỏa thuận, Anh và EU sẽ hình thành một khu vực thuế quan chung và Bắc Ireland cũng sẽ tuân thủ các quy tắc của thị trường chung EU về sự di chuyển của hàng hóa, cho phép biên giới này tự do qua lại. Các doanh nghiệp Bắc Ireland có thể đưa hàng hóa vào thị trường chung mà không bị hạn chế.

[‘Mê cung’ Brexit Chưa thấy ‘ánh sáng cuối đường hầm’]

Tại bất kỳ thời điểm nào sau quá trình chuyển tiếp, EU và Anh có thể quyết định rằng thỏa thuận này không còn cần thiết nữa, nhưng phải được sự nhất trí của cả hai bên.

Một số nghị sỹ Anh lo sợ nước Anh có thể bị mắc kẹt vĩnh viễn trong thỏa thuận này, sẽ làm ảnh hưởng đến tham vọng phát triển một chính sách thương mại độc lập.

Các quyền công dân

Dự thảo thỏa thuận bảo đảm quyền lợi của hơn 3 triệu công dân EU ở Anh và 1 triệu công dân Anh ở EU. Công dân EU và Anh, cũng như các thành viên gia đình của họ, có thể tiếp tục sinh sống, làm việc và học tập bình đẳng với người dân sở tại theo luật pháp tương ứng. Nó bao gồm tất công dân đến Anh và EU trước khi quá trình chuyển tiếp kết thúc.

Các quyền lợi về y tế, lương hưu, lợi ích an ninh-xã hội cũng sẽ được duy trì. Các công dân EU đến Anh sau khi quá trình chuyển tiếp kết thúc - bất kể khi nào - sẽ là mục tiêu của các quy định nhập cư chặt chẽ hơn mà hiện được tranh luận sôi nổi tại Quốc hội Anh.

Hóa đơn Brexit

Nó bao gồm các trách nhiệm tài chính chưa giải quyết xong của Anh đối với EU, kêu gọi một sự giải quyết công bằng cho những người đóng thuế của Anh mà chính phủ Anh ước tính lên tới 39 tỷ bảng (44 tỷ euro hay 51 tỷ USD).

Vấn đề Gibraltar

Với việc lâu nay Tây Ban Nha tuyên bố chủ quyền đối với vùng lãnh thổ hải ngoại Gibraltar của Anh, tất cả các bên đã tìm cách tháo gỡ căng thẳng trong tương lai.

Thỏa thuận cung cấp sự hợp tác giữa Tây Ban Nha và Anh về các quyền của công dân, thuốc lá và các sản phẩm khác cũng như các vấn đề về môi trường, cảnh sát và hải quan.

Nó tạo cơ sở cho sự hợp tác hành chính để có được sự minh bạch hoàn toàn trong vấn đề thuế, đấu tranh chống gian lận, buôn lậu và rửa tiền.

Các căn cứ Anh ở đảo Síp

Thỏa thuận nhằm đảm bảo không xảy ra tình trạng chia rẽ hay tước đoạt quyền lợi của 11.000 người dân đảo Síp sinh sống và làm việc trong các khu căn cứ quân sự thuộc chủ quyền của Anh.

Nó nhằm đảm bảo rằng luật pháp của EU sẽ tiếp tục áp dụng ở các khu căn cứ này, bao gồm thuế quan, hàng hóa, nông nghiệp, hải sản và các quy định kiểm dịch thực vật và thú y.

Các vấn đề khác

Nó giám sát việc Anh rút khỏi Cộng đồng năng lượng nguyên tử châu Âu, hiệp ước năng lượng hạt nhân của EU và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ chẳng hạn như thương hiệu cũng như hơn 3.000 chỉ dấu địa lý của EU như cừu xứ Wales, thịt giăm bông Parma, bia Bavaria, pho-mát Feta, rượu Tokaj, dấm Jerez...

(Vietnam+)