Tờ New York Times dẫn lời một quan chức Mỹ cho hay, chính quyền của ông Barack Obama đã tiến hành những đợt không kích bí mật vào lực lượng tình nghi là phiến quân tại Yemen.
Những chiến dịch này được thực hiện trong bối cảnh cuộc xung đột tại Yemen vẫn diễn ra dai dẳng, và chính quyền nước này, vốn là một đồng minh thân cận của Mỹ, đã gặp nhiều khó khăn trong việc ổn định tình hình.
Quân đội Yemen đã đụng độ với những phiến quân có liên quan tới mạng lưới khủng bố Al Qaeda ở miền nam, nhưng đã bị đánh bật lại thủ đô. Và vì vậy, các quan chức Mỹ nhìn nhận những cuộc không kích bí mật là nhằm giúp cho quân đội duy trì được thế trận.
Hôm 3/6, một máy bay tiêm kích của Mỹ đã tiêu diệt được Abu Ali al-Harithi, một thủ lĩnh cấp cao của mạng lưới Al Qaeda, cùng nhiều phần tử tình nghi là phiến quân khác trong cuộc không kích ở miền nam Yemen. Theo các nhân chứng thì cũng đã có bốn dân thường thiệt mạng trong các vụ không kích này.
Trước đó vài tuần, máy bay không người lái của Mỹ cũng đã nhằm vào Anwar al-Awlaki, trùm khủng bố người Mỹ gốc Yemen vốn bị truy nã gắt gao bấy lâu nay, song tên này đã thoát chết.
Theo NY Times thì việc những tên khủng bố sống sót, còn dân thường thì bị sát hại chứng tỏ mạng lưới tình báo đã hoạt động không hiệu quả.
Các quan chức ở Washington nói rằng điệp viên Mỹ và Arập Xêút đã nhận được nhiều thông tin – từ các cuộc nghe trộm và từ người đưa tin - về các địa điểm có thể là nơi trú ẩn của các phiến quân, nhưng việc mở rộng các cuộc không kích có thể tạo nên mối nguy hại mới, đó là việc các phe phái có thể mượn tay Mỹ để tiêu diệt đối thủ.
Một quan chức cấp cao của Lầu Năm góc đề nghị được giấu tên nói với NY Times hôm 8/6 rằng việc sử dụng vũ lực đối với lực lượng phiến quân tại Yemen đã trở nên phức tạp hơn khi lực lượng Al Qaeda đã trà trộn vào trong thành phần quân nổi dậy và phiến quân chống chính phủ, khiến Mỹ gặp khó khăn trong việc lựa chọn đối tượng để tấn công.
Theo NY Times, các chiến dịch của Mỹ ở Yemen được thực hiện bởi lực lượng đặc biệt của Lầu Năm, có liên hệ mật thiết với CIA. Lực lượng này đóng ở Sana, thủ đô của Yemen để thực hiện các hoạt động tình báo về phiến quân cũng như các địa điểm tấn công sắp tới.
Những chiến dịch này có thể sẽ kết thúc nếu như chính phủ của Tổng thống Ali Abdullah Saleh sụp đổ. Đại sứ Mỹ ở Yemen đã gặp gỡ các thủ lĩnh của phe đối lập và theo các quan chức ở Washington thì các thủ lĩnh này đã cam kết chiến dịch tiêu diệt khủng bố tại bán đảo Arập vẫn sẽ được tiếp tục cho dù ai là người nằm quyền ở Sana đi chăng nữa.
Hồi năm 2009, Tổng thống Saleh đã cho phép các cơ quan đại diện của Mỹ hoạt động ở Yemen, song giới hạn về phạm vi, đồng thời từng công khai nói rằng các hoạt động quân sự ở Yemen phải do quân đội nước này thực hiện.
Hiện ông Saleh vẫn đang điều trị tại Arập Xêút sau khi bị trúng thương trong đợt tấn công của các tay súng bộ tộc vào dinh Tổng thống hôm 3/6.
Ông Christopher Boucek, chuyên gia về Yemen tại trung tâm nghiên cứu chiến lược Carnegie đã đưa ra lời cảnh báo rằng các hoạt động không kích của Mỹ ở Yemen, nếu tiêu diệt được một hoặc hai phiến quân có liên hệ với Al Qaeda thì cũng sẽ khiến nhiều thường dân thiệt mạng, đồng thời kích động nhiều người khác tham gia các phong trào jihad.
Còn ông Edmund J. Hull, đại sứ Mỹ tại Yemen từ 2001 đến 2004 thì nói việc không kích là “công cụ cần thiết,” nhưng cũng cảnh báo điều đó có thể khiến các lực lượng bộ tộc quay sang chống Mỹ.
Theo CIA, chi nhánh Al Qaeda ở Yemen được cho là gây nguy hại trực tiếp cho Mỹ còn hơn cả các thủ lĩnh của mạng lưới này đang ẩn náu tại Pakistan. Các nhóm khủng bố tại Yemen đã từng lên kế hoạch tấn công các chuyến bay xuyên Đại Tây Dương trong dịp Giáng sinh 2009 và năm ngoái cũng đã lên các kế hoạch đánh bom máy bay bằng cách đặt bom vào trong các hộp mực in.
Harithi, phiến quân bị tiêu diệt hôm 3/6, là một trong những nhân vật quan trọng của Al Qaeda ở bán đảo Arập. Theo một số nguồn tin ở Yemen thì Harithi từng tới Iraq năm 2003 để chiến đấu bên cạnh Abu Musab al-Zarqawi, người Jordan, thủ lĩnh của chi nhánh Al Qaeda tại Iraq cho tới khi người này bị giết năm 2006. Harithi trở lại Yemen năm 2004 và từng bị bỏ tù năm 2006, nhưng được thả một năm sau đó./.
