Sau một năm 2009 tăng trưởng đầy bất ngờ, thì ba tháng đầu năm 2010, thị trường ôtô Việt Nam lại bước vào giai đoạn trầm lắng.
Các chính sách ưu đãi về thuế, phí không còn, hàng loạt các biện pháp kỹ thuật nhằm hạn chế xe nhập khẩu đang được áp dụng, thông tin bất lợi về lỗi sản phẩm của Toyota, Ford, Hyundai… khiến thị trường ôtô Việt Nam năm 2010 được nhận định là sẽ có nhiều khó khăn.
Tuy nhiên bất chấp thực tế đó, không ít tên tuổi mới vẫn tiếp tục xuất hiện tại Việt Nam, nhiều sản phẩm mới vẫn được ra mắt.
Giảm doanh số là tất yếu
Tháng 1/2010, mặc dù vẫn còn “dư âm” của những đơn hàng trước Tết, song các thành viên của Hiệp hội các nhà sản xuất ôtô Việt Nam (VAMA) chỉ bán được 6.961 xe ôtô các loại, giảm đến 53,8% so với doanh số bán hàng tháng 12/2009 (đạt mức kỷ lục 15.065 xe).
Tháng Hai, tình hình không có gì sáng sủa hơn, doanh số bán ra của VAMA cũng chỉ đạt 1.167 xe SUV/MPV và 1.612 xe thương mại, giảm lần lượt là 47% và 53% so với cùng kỳ năm ngoái.
Thực tế này không khó lý giải. Sau đợt cao điểm bán hàng cuối năm 2009, cùng với việc kết thúc các chính sách ưu đãi về thuế, phí, doanh số bán hàng đầu năm 2010 giảm sút là điều dễ hiểu. Vì vậy sự sụt giảm này cũng không phải là ngoại lệ của riêng xe sản xuất trong nước, mà ôtô nhập khẩu cũng cùng cảnh ngộ.
Số liệu của Tổng cục Thống kê cho biết, tháng 1/2010 lượng ôtô nguyên chiếc nhập khẩu về Việt Nam đạt 3.400 chiếc, giảm đến 69,6% so với tháng 12/2009 (nếu so sánh riêng xe du lịch thì mức giảm là 69,7%; 2.400 chiếc/7.900 chiếc).
Tháng 2/2010, lượng ôtô nguyên chiếc nhập khẩu giảm khoảng 26,5% so với tháng đầu năm (khoảng 2.500 chiếc). Cộng dồn cả hai tháng đầu năm, lượng xe nhập khẩu ước đạt khoảng 5.900 chiếc, tương đương giá trị kim ngạch 94 triệu USD.
Nhiều nhà sản xuất và nhập khẩu đã cố gắng “kéo” thị trường bằng nhiều cách như giảm giá, tặng phụ kiện... song những nỗ lực này cũng không tác động nhiều đến thị trường.
Khó khăn chồng khó khăn
Tháng Ba, mặc dù các chính sách hỗ trợ vẫn đang được áp dụng, nhưng thị trường đã phát đi các tín hiệu về đợt trầm lắng tiếp theo trong năm 2010. Nguyên nhân là bởi không chỉ các chính sách ưu đãi chấm dứt, thị trường kinh doanh ôtô còn đang phải đối mặt với nhiều khó khăn khác.
Tác động lớn nhất chính là các rào cản kỹ thuật nhằm giảm nhập siêu. Bộ Công Thương đã có văn bản đến Bộ Tài chính, Bộ Giao thông-Vận tải lấy ý kiến về việc tiếp tục kiểm soát việc nhập khẩu ôtô nguyên chiếc nhằm kiềm chế nhập siêu.
Hướng của Bộ Công Thương đề ra là xem xét điều chỉnh các góc độ liên quan đến mặt hàng này như mức thuế, phí, quy định đăng kiểm, thủ tục thông quan… Đơn cử như việc dự kiến chỉ giải quyết thủ tục thông quan mặt hàng ôtô tại 5 cảng ở Quảng Ninh, Hải Phòng, Đà Nẵng, Thành phố Hồ Chí Minh và Vũng Tàu.
Hay như mới đây, Tổng cục Hải quan đã rà soát và nâng giá tính thuế mặt hàng ôtô nhập khẩu (mức tăng từ 2 - 20%). Trước đó là các chính sách hạn chế cho vay kinh doanh ôtô, là sự điều chỉnh tỷ giá hối đoái giữa đồng USD và đồng VND theo hướng giảm giá đồng Việt Nam và sắp tới đây là các đề xuất tăng lệ phí đăng ký ôtô, phí môi trường…
Chưa hết, sự cố lỗi kỹ thuật chân phanh của xe Toyota, Ford, lỗi an toàn của Hyundai… không thể không tác động tiêu cực đến sức mua trên thị trường. Hàng loạt khó khăn như vậy khiến thông tin một số loại ôtô giảm thuế nhập khẩu theo cam kết đã không giúp thị trường khởi sắc.
Các dự báo đều cho thấy, hết quý I thị trường ôtô Việt Nam sẽ bước vào giai đoạn hết sức khó khăn.
Cần chỉnh sách linh hoạt
Tuy nhiên, một diễn biến được xem là “lạ” từ thị trường ôtô Việt Nam là, bất chấp những tín hiệu không mấy lạc quan về thị trường, nhiều nhà sản xuất nước ngoài vẫn “nhảy” vào, nhiều sản phẩm mới vẫn xuất hiện.
Hyundai Thành Công (nhà phân phối mới của Hyundai Hàn Quốc từ tháng 10/2009) cho biết, họ vẫn giữ kế hoạch giới thiệu chiếc Tucson 2010 ra thị trường vào giữa năm 2010. Một thương hiệu - vốn được biết đến là nhà sản xuất pin sạc, nay bắt đầu nổi danh trong lĩnh vực sản xuất ôtô là BYD (Trung Quốc) cũng không giấu diếm ý định xâm nhập thị trường Việt Nam bằng việc lựa chọn một nhà phân phối chính thức sản phẩm của mình.
Dự kiến tháng 4 này, nhà phân phối sản phẩm của BYD sẽ chính thức xuất hiện với nhiều mẫu sản phẩm ăn khách. Luxgen, một thương hiệu có tiếng khác của Đài Loan, cũng sẽ xuất hiện tại thị trường Việt Nam vào thời điểm đầu tháng Tư.
Thê nhưng, trả lời đề nghị nhận định về thị trường ôtô Việt Nam năm 2010, lãnh đạo nhiều doanh nghiệp sản xuất ôtô trong nước đều lắc đầu: “Rất khó dự đoán. Bởi thị trường ôtô Việt Nam rất nhạy cảm với chính sách. Trong khi chính sách quản lý về ôtô đã và đang có nhiều biến động.”
Nhóm ý kiến bi quan cho rằng, có khả năng thị trường sẽ đóng băng chứ không chỉ là giảm sút. Thực tế này cho thấy chính sách kiểm soát nhập khẩu ôtô cần linh hoạt và uyển chuyển.
Nếu “siết” quá chặt, chúng ta đạt được mục tiêu hạn chế nhập khẩu mặt hàng vẫn được coi là xa xỉ này, song sẽ gây ảnh hưởng, thậm chí “giết chết” một ngành nghề kinh doanh và tác động tiêu cực đến giá ôtô lắp ráp trong nước.
Các chính sách ưu đãi về thuế, phí không còn, hàng loạt các biện pháp kỹ thuật nhằm hạn chế xe nhập khẩu đang được áp dụng, thông tin bất lợi về lỗi sản phẩm của Toyota, Ford, Hyundai… khiến thị trường ôtô Việt Nam năm 2010 được nhận định là sẽ có nhiều khó khăn.
Tuy nhiên bất chấp thực tế đó, không ít tên tuổi mới vẫn tiếp tục xuất hiện tại Việt Nam, nhiều sản phẩm mới vẫn được ra mắt.
Giảm doanh số là tất yếu
Tháng 1/2010, mặc dù vẫn còn “dư âm” của những đơn hàng trước Tết, song các thành viên của Hiệp hội các nhà sản xuất ôtô Việt Nam (VAMA) chỉ bán được 6.961 xe ôtô các loại, giảm đến 53,8% so với doanh số bán hàng tháng 12/2009 (đạt mức kỷ lục 15.065 xe).
Tháng Hai, tình hình không có gì sáng sủa hơn, doanh số bán ra của VAMA cũng chỉ đạt 1.167 xe SUV/MPV và 1.612 xe thương mại, giảm lần lượt là 47% và 53% so với cùng kỳ năm ngoái.
Thực tế này không khó lý giải. Sau đợt cao điểm bán hàng cuối năm 2009, cùng với việc kết thúc các chính sách ưu đãi về thuế, phí, doanh số bán hàng đầu năm 2010 giảm sút là điều dễ hiểu. Vì vậy sự sụt giảm này cũng không phải là ngoại lệ của riêng xe sản xuất trong nước, mà ôtô nhập khẩu cũng cùng cảnh ngộ.
Số liệu của Tổng cục Thống kê cho biết, tháng 1/2010 lượng ôtô nguyên chiếc nhập khẩu về Việt Nam đạt 3.400 chiếc, giảm đến 69,6% so với tháng 12/2009 (nếu so sánh riêng xe du lịch thì mức giảm là 69,7%; 2.400 chiếc/7.900 chiếc).
Tháng 2/2010, lượng ôtô nguyên chiếc nhập khẩu giảm khoảng 26,5% so với tháng đầu năm (khoảng 2.500 chiếc). Cộng dồn cả hai tháng đầu năm, lượng xe nhập khẩu ước đạt khoảng 5.900 chiếc, tương đương giá trị kim ngạch 94 triệu USD.
Nhiều nhà sản xuất và nhập khẩu đã cố gắng “kéo” thị trường bằng nhiều cách như giảm giá, tặng phụ kiện... song những nỗ lực này cũng không tác động nhiều đến thị trường.
Khó khăn chồng khó khăn
Tháng Ba, mặc dù các chính sách hỗ trợ vẫn đang được áp dụng, nhưng thị trường đã phát đi các tín hiệu về đợt trầm lắng tiếp theo trong năm 2010. Nguyên nhân là bởi không chỉ các chính sách ưu đãi chấm dứt, thị trường kinh doanh ôtô còn đang phải đối mặt với nhiều khó khăn khác.
Tác động lớn nhất chính là các rào cản kỹ thuật nhằm giảm nhập siêu. Bộ Công Thương đã có văn bản đến Bộ Tài chính, Bộ Giao thông-Vận tải lấy ý kiến về việc tiếp tục kiểm soát việc nhập khẩu ôtô nguyên chiếc nhằm kiềm chế nhập siêu.
Hướng của Bộ Công Thương đề ra là xem xét điều chỉnh các góc độ liên quan đến mặt hàng này như mức thuế, phí, quy định đăng kiểm, thủ tục thông quan… Đơn cử như việc dự kiến chỉ giải quyết thủ tục thông quan mặt hàng ôtô tại 5 cảng ở Quảng Ninh, Hải Phòng, Đà Nẵng, Thành phố Hồ Chí Minh và Vũng Tàu.
Hay như mới đây, Tổng cục Hải quan đã rà soát và nâng giá tính thuế mặt hàng ôtô nhập khẩu (mức tăng từ 2 - 20%). Trước đó là các chính sách hạn chế cho vay kinh doanh ôtô, là sự điều chỉnh tỷ giá hối đoái giữa đồng USD và đồng VND theo hướng giảm giá đồng Việt Nam và sắp tới đây là các đề xuất tăng lệ phí đăng ký ôtô, phí môi trường…
Chưa hết, sự cố lỗi kỹ thuật chân phanh của xe Toyota, Ford, lỗi an toàn của Hyundai… không thể không tác động tiêu cực đến sức mua trên thị trường. Hàng loạt khó khăn như vậy khiến thông tin một số loại ôtô giảm thuế nhập khẩu theo cam kết đã không giúp thị trường khởi sắc.
Các dự báo đều cho thấy, hết quý I thị trường ôtô Việt Nam sẽ bước vào giai đoạn hết sức khó khăn.
Cần chỉnh sách linh hoạt
Tuy nhiên, một diễn biến được xem là “lạ” từ thị trường ôtô Việt Nam là, bất chấp những tín hiệu không mấy lạc quan về thị trường, nhiều nhà sản xuất nước ngoài vẫn “nhảy” vào, nhiều sản phẩm mới vẫn xuất hiện.
Hyundai Thành Công (nhà phân phối mới của Hyundai Hàn Quốc từ tháng 10/2009) cho biết, họ vẫn giữ kế hoạch giới thiệu chiếc Tucson 2010 ra thị trường vào giữa năm 2010. Một thương hiệu - vốn được biết đến là nhà sản xuất pin sạc, nay bắt đầu nổi danh trong lĩnh vực sản xuất ôtô là BYD (Trung Quốc) cũng không giấu diếm ý định xâm nhập thị trường Việt Nam bằng việc lựa chọn một nhà phân phối chính thức sản phẩm của mình.
Dự kiến tháng 4 này, nhà phân phối sản phẩm của BYD sẽ chính thức xuất hiện với nhiều mẫu sản phẩm ăn khách. Luxgen, một thương hiệu có tiếng khác của Đài Loan, cũng sẽ xuất hiện tại thị trường Việt Nam vào thời điểm đầu tháng Tư.
Thê nhưng, trả lời đề nghị nhận định về thị trường ôtô Việt Nam năm 2010, lãnh đạo nhiều doanh nghiệp sản xuất ôtô trong nước đều lắc đầu: “Rất khó dự đoán. Bởi thị trường ôtô Việt Nam rất nhạy cảm với chính sách. Trong khi chính sách quản lý về ôtô đã và đang có nhiều biến động.”
Nhóm ý kiến bi quan cho rằng, có khả năng thị trường sẽ đóng băng chứ không chỉ là giảm sút. Thực tế này cho thấy chính sách kiểm soát nhập khẩu ôtô cần linh hoạt và uyển chuyển.
Nếu “siết” quá chặt, chúng ta đạt được mục tiêu hạn chế nhập khẩu mặt hàng vẫn được coi là xa xỉ này, song sẽ gây ảnh hưởng, thậm chí “giết chết” một ngành nghề kinh doanh và tác động tiêu cực đến giá ôtô lắp ráp trong nước.
| Bài viết này được đăng tải theo thỏa thuận bằng văn bản giữa tạp chí Doanh nhân thuộc VCCI và Vietnam+ |
(Doanh nhân/Vietnam+)
