Ngày 18/5, Di tích Nhà tù Hỏa Lò tổ chức trưng bày “Đứng lên và Cất tiếng” nhằm điểm lại một số dấu ấn của nền báo chí cách mạng Việt Nam qua 97 năm hình thành và phát triển.
Người xem sẽ được tìm hiểu về những sản phẩm báo chí ra đời trong các nhà tù thực dân, đế quốc như báo viết bằng bột san hô ở Nhà tù Côn Đảo, báo tô màu từ thuốc ký ninh ở Nhà tù Hỏa Lò…
Trưng bày góp phần tôn vinh chặng đường hoạt động sôi nổi của một nhà báo vì nước - nhà báo Hồ Chí Minh; tôn vinh những đóng góp của báo chí cách mạng Việt Nam trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ.
Qua hai nội dung: "Tiếng nói dân tộc" và "Vì nước dấn thân, vì dân cất tiếng," trưng bày cũng là lời tri ân dành cho những nhà báo-chiến sỹ đã hy sinh xương máu, cống hiến quên mình cho sự nghiệp vẻ vang của nền báo chí cách mạng Việt Nam.
Một góc triển lãm. (Ảnh: PV/Vietnam+) Trong số đó, phần thứ nhất điểm lại một số dấu ấn lịch sử trên chặng đường 97 năm hình thành và phát triển của báo chí cách mạng Việt Nam kể từ khi Chủ tịch Hồ Chí Minh đặt nền móng đầu tiên.
[Thanh niên Hà Nội và tờ báo khích lệ tinh thần kháng chiến chống Pháp]
Phần trưng bày thứ hai kể câu chuyện về những nhà báo, chiến sỹ can trường trên chiến trường khốc liệt. Vì Tổ Quốc, họ sẵn sàng vượt qua mọi gian khó để đưa đến những tác phẩm chân thực, phản ánh sự khốc liệt của cuộc chiến. Dưới các chiến hào là những tòa soạn báo đặc biệt với phương thức làm báo sáng tạo như báo hầm, báo liếp, báo in... luôn cập nhật những tin tức mới nhất, kịp thời cổ vũ, động viên tinh thần cho các chiến sỹ quyết tâm giành chiến thắng.
Một hiện vật quý của các phóng viên thời chiến được trưng bày. (Ảnh: PV/Vietnam+) Người xem sẽ xúc động trước 10 tấm gương nhà báo, liệt sỹ như Trần Kim Xuyến, Lương Nghĩa Dũng, Phạm Thị Ngọc Huệ, Dương Thị Xuân Quý...
Cũng ở nội dung này, những hiện vật gắn liền với sự nghiệp báo chí cách mạng Việt Nam được giới thiệu, chẳng hạn như chiếc máy ảnh, máy chữ, bát ăn sử dụng ở chiến trường.
Theo bà Nguyễn Thị Bích Thủy, Trưởng ban quản lý Di tích Nhà tù Hỏa Lò, những tờ báo đặc biệt được xuất bản sau song sắt đã tố cáo chế độ nhà tù hà khắc, thể hiện ý chí kiên trung, tinh thần lạc quan và niềm tin với cách mạng của các chiến sỹ.
Tại Nhà tù Hỏa Lò, Chi bộ nhà tù đã ra các tờ báo "Con đường chính," "Đuốc Việt Nam," "Lao tù"... do các đồng chí Trường Chinh, Lê Duẩn, Trịnh Đình Cửu chấp bút và chỉ đạo. Tại Trại L năm 1943-1945, tờ "Xuân tù" đã ra đời có minh họa màu sắc xanh đỏ rất vui mắt (màu đỏ lấy từ thuốc đỏ, màu vàng lấy từ thuốc ký ninh, màu xanh từ thuốc quinobleu). Anh em trong trại chuyền tay nhau đọc, ai không biết chữ thì ngồi nghe....
Hay tại Nhà tù Côn Đảo, để thông tin, tuyên truyền, những người tù cộng sản đã nghĩ ra cách làm báo độc đáo: Tờ báo có tên là "Phá ngục" được làm bằng cách dùng vỏ sò, san hô nung làm phấn, viết trên nền nhà, thông tin được truyền đi trong nhà tù; tờ "Xây dựng" được cất giấu bằng cách cuộn chặt trong túi nylon, chôn dưới gầm bê tông phòng giam.
Trưng bày "Đứng lên và cất tiếng" kéo dài đến hết ngày 31/12/2022 tại Di tích lịch sử Nhà tù Hỏa Lò, Hà Nội./.
