Nhà máy hạt nhân Chernobyl. (Nguồn: belta.by) Ngày 26/4, Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko và Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko đã đến thăm địa điểm nhà máy hạt nhân Chernobyl, đánh dấu lễ tưởng niệm 31 năm xảy ra thảm họa hạt nhân Chernobyl nghiêm trọng nhất trong lịch sử.
Phát biểu trong cuộc họp báo chung với người đồng cấp Belarus, Tổng thống Ukraine Poroshenko cho rằng vụ nổ Chernobyl và hậu quả mà nó gây ra là một vết thương khó lành đối với người dân nước này cũng như ở nước láng giềng. Trong khi đó, Tổng thống Lukashenko cho rằng cả người Belarus và Ukraine đều biết rằng thảm họa Chernobyl là không biên giới.
Cách đây đúng 31 năm, vào lúc 1 giờ 30 (theo giờ địa phương) ngày 26/4/1986, lò phản ứng số 4 của nhà máy điện nguyên tử Chernobyl, nằm cách Kiev khoảng 100km về phía Bắc, bỗng nhiên phát nổ trong quá trình thử nghiệm an toàn.
Trong suốt 10 ngày, các thanh nhiên liệu hạt nhân vẫn tiếp tục cháy, thải ra không khí các phần tử chứa phóng xạ. Theo các chuyên gia, những thành phần phóng xạ này gây ô nhiễm tới 3/4 lãnh thổ châu Âu, nghiêm trọng nhất là tại Ukraine, Belarus và Nga, lúc đó vẫn nằm trong Liên bang Xô Viết.
Tổng cộng 116.000 người đã được sơ tán vào năm 1986 trong phạm vi 30km xung quanh khu vực nhà máy điện nguyên tử. Trong những năm tiếp theo, 230.000 người khác cũng được sơ tán. Hiện vẫn có khoảng 5 triệu người Ukraine, Belarus và Nga sống trong những vùng bị nhiễm xạ với các mức độ khác nhau.
[“Lời nguyện cầu từ Chernobyl”: Tàn khốc, dữ dội và ám ảnh]
Trong vòng bốn năm, khoảng 600.000 “người dọn dẹp,” chủ yếu là binh lính quân đội, cảnh sát, nhân viên cứu hỏa và nhân viên của nhà máy, đã được huy động tới những khu vực bị thảm hoa với trang bị bảo hộ thô sơ để dập tắt hỏa hoạn, tiếp theo là xây một vỏ bọc lớn bằng bê tông để cách ly lò phản ứng bị tai nạn và dọn dẹp những khu vực xung quanh.
Theo số liệu của Liên hợp quốc công bố vào năm 2005, có khoảng 4.000 trường hợp tử vong được xác nhận tại ba nước bị ảnh hưởng nghiêm trọng nhất của thảm họa Chernobyl. Tuy nhiên, tổ chức Hòa bình Xanh (Greenpeace) sau này đã thẩm định lại số người chết do thảm họa lên tới gần 100.000 người. Sau tai nạn, nhà máy điện nguyên tử Chernobyl tiếp tục sản xuất điện cho đến năm 2000, khi lò phản ứng còn hoạt động cuối cùng bị buộc ngừng hoạt động do sức ép của cộng đồng quốc tế./.
