Nhân dịp chuẩn bị kỷ niệm 100 năm ngày sinh nhật Vị tướng huyền thoại củaViệt Nam - Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Vietnam+ xin giới thiệu loạt bài viết về cuộc đời và sự nghiệp của ông.
Kỳ VIII: Vị Tổng chỉ huy Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử
Đến năm 1953,quân Pháp lâm vào tình thế khó khăn “tiến thoái lưỡng nan” trênchiến trường Việt Nam. Để thoát khỏi sự bế tắc đó, Chính phủ Pháp cử Tướng Navalàm Tổng chỉ huy quân viễn chinh Pháp ở chiến trường Đông Dương.
Theo “kế hoạchNava” trong vòng 18 tháng chúng sẽ tiêu diệt phần lớn chủ lực của ta, giànhthắng lợi chiến lược quyết định, đưanước Pháp ra khỏi cuộc chiến tranh một cách danh dự.
Tháng 9/1953, Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Việt Namdưới sự chủ trì của Chủ tịch Hồ Chí Minh, họp bàn nhiệm vụ quân sự Đông-Xuân1953-1954 là tập trung lực lượng, mở cuộc tấn công vào những hướng quan trọng vềchiến lược, mà lực lượng địch tương đối yếu, nhằm tiêu diệt một bộ phận sinh lựccủa chúng, buộc chúng bị động phân tán lực lượng đối phó với ta trên những địađiểm xung yếu mà chúng không thể bỏ được.
Bộ Chính trị đề ra nguyên tắc chỉ đạo: “Tiêu diệt sinh lực địch, bồi dưỡnglực lượng ta, đánh ăn chắc, đánh chắc thắng, đánh tiêu diệt, chọn nơi địch sơhở mà đánh, buộc địch phải phân tán.”
Để đối phó với hoạt động của quân ta trong Đông-Xuân 1953-1954, sau khi chonhảy dù đánh chiếm Điện Biên Phủ, ngày 3/12/1954, Nava quyết định xây dựng ĐiệnBiên Phủ thành tập đoàn cứ điểm mạnh gồm 3 phân khu với 49 cứ điểm.
Cụ thể: phân khu Nam Hồng Cúm, có trận địa pháo binh và sân bay Hồng Cúm, ngănchặn quân ta tấn công từ phía Nam. Phân khu Bắc gồm 2 trung tâm đề kháng, bảo vệĐiện Biên Phủ từ phía Bắc.
Phân khu trung tâm Mường Thanh, là phân khu quantrọng nhất gồm 5 cụm cứ điểm với 2/3 lực lượng. Ở chính giữa tập đoàn là sở chỉhuy của Tướng De Castrie, với nhiều cứ điểm bao bọc xung quanh. Tướng Nava, dùngtập đoàn cứ điểm này vừa làm một “con nhím” xù lông ra để cản bước tiến của quânta, vừa làm một“cái nhọt hút độc” kéo chủ lực ta đến mà tiêu diệt. Chúng đã đưa tới đây một lựclượng quân sự lớn gồm 16.200 tên lính. Vũ khí, các phương tiện chiến tranh do Mỹviện trợ thỏa mãn theo yêu cầu.
Cả Mỹ lẫn Pháp đều cho rằng Điện Biên Phủ là mộttập đoàn cứ điểm mạnh nhất Đông Dương, là pháo đài bất khả xâm phạm. Chúng coitập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ là “pháo hạm rừng xanh,” là “máy nghiền ViệtMinh,” là “một tập đoàn cứ điểm đáng sợ, một Vecdon ở Đông Nam Á...”
Với quânđông, hỏa lực mạnh, công sự kiên cố, có cầu hàng không bảo đảm tiếp tế và việnbinh. Chính phủ Pháp Lanien và Tổng thống Mỹ D. Einsenhower chủ trương quyếtchiến với ta ở Điện Biên Phủ.
Về phía Việt Nam, sau khi phân tích điểm yếu, điểm mạnh của tập đoàn cứ điểm,qua báo cáo thực tiễn chiến trường của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Bộ Chính trịĐảng Lao động Việt Nam, đã hạ quyết tam tiêu diệt tập đoàn cứ điểm này.
Với tinhthần “tất cả cho tiền tuyến, tất cả để chiến thắng”, nhân dân các nơi nô nức đi dân công làm đường, vận chuyển lương thực, thực phẩm, vũ khí, đạndược bằng nhiều phương tiện khác nhau như xe đạp thồ, ngựa thồ… Bộ đội cùng dâncông xẻ núi, lấp khe làm đường, đưa 24 khẩu lựu pháo 105 ly, 24 khẩu pháo caoxạ 37 ly vượt qua suối sâu, đèo cao bí mật vào trận địa.
Đầu tháng 3/1954, mọi công việc chuẩn bị cho chiến dịch đã hoàn tất. Bộ đội tađã đến vị trí tập kết, gồm các Đại đoàn 304, 308, 312, 316 và Đại đoàn công pháo351.
Theo chỉ thị của Đại tướng, người trực tiếp chỉ huy chiến dịch Điện Biên Phủ,cuộc tiến công địch chia thành 3 đợt.
Đợt một: Ta đánh chiếm các cứ điểm khống chế cửa ngõ tập đoàn cứ điểm phía Bắc.Trong 5 ngày kịch chiến, bộ đội ta thể hiện rõ sự tiến bộ vượt bậc.
Về chiến đấu hợp đồng binh chủng, tiêu diệt gọn cứ điểm Him Lam, đồi Độc Lập vàcứ điểm Bản Kéo.
Đợt thứ hai: Ta đồng loạt đánh các cứ điểm địch trên các ngọn đồi phía Đông,phát triển trận địa tấn công với hàng trăm kilômét giao thông hào và hàng vạn vịtrí bắn tỉa, thắt chặt vòng vây, chia cắt tập đoàn cứ điểm thành từng khúc,khống chế đi đến triệt hẳn đường tiếp tế của địch. Bộ đội ta buộcQuân địch ngày đêm chui rúc dưới hầm hố bùn lầy, nước đọng, đói khát.
Đợt thư ba: Bắt đầu từ 1/5/1954, ta đánh chiếm các cứ điểm còn lại ở phía Đông,thu hẹp phạm vi chiếm đóng của quân địch ở khu phía Tây. Đồng thời theo chỉ thịcủa Tổng chỉ huy chiến dịch, quân ta tổng công kích toàn bộ tập đoàn cứ điểm.
17 giờ ngày 7/5/1954, một mũi của Trung đoàn 209, Đại đoàn 312 nhanh chóng vượtcầu Mường Thanh tiến thẳng vào chỉ huy sở của địch. 17 giờ 30 ngày7/5/1954, Tướng De Castrie và toàn thể bộ tham mưu của tập đoàn cứ điểm ĐiệnBiên Phủ bị quân ta bắt sống. Gần 1 vạn tên xâm lược giơ cao cờ trắng ra khỏihầm xin hàng.
Sau 56 ngày đêm chiến đấu liên tục, dũng mãnh tấn công của quân đội ta đã tiêudiệt hoàn toàn tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ. Ngọn cờ “Quyết chiến, Quyếtthắng” của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã tung bay trên nóc hầm De Castrie. Chiến thắngĐiện Biên Phủ đã buộc chính quyền Pháp phải ký Hiệp định Geneva, lập lại hòabình ở Đông Dương.
Về Chiến thắng Điện Biên Phủ, Đại tướng Võ Nguyên Giáp viết: “Dân tộc ta cóthể tự hào rằng: Dưới sự lãnh đạo của Đảng ta, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minhkính yêu, chúng ta đã chứng minh một chân lý vĩ đại. Chân lý đó là trong thờiđại ngày nay một dân tộc thuộc địa bị áp bức, khi đã biết đứng dậy đoàn kết đấutranh, kiên quyết chiến đấu cho độc lập, tự do và chủ nghĩa xã hội thì có đầy đủkhả năng để chiến thắng quân đội xâm lược hùng mạnh của một nước đế quốc chủnghĩa.
Điện Biên Phủ mãi mãi sẽ được ghi vào lịch sử đấu tranh giải phóng dân tộc ta vàcủa nhân dân các dân tộc trên thế giới”./.
Kỳ VIII: Vị Tổng chỉ huy Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử
Đến năm 1953,quân Pháp lâm vào tình thế khó khăn “tiến thoái lưỡng nan” trênchiến trường Việt Nam. Để thoát khỏi sự bế tắc đó, Chính phủ Pháp cử Tướng Navalàm Tổng chỉ huy quân viễn chinh Pháp ở chiến trường Đông Dương.
Theo “kế hoạchNava” trong vòng 18 tháng chúng sẽ tiêu diệt phần lớn chủ lực của ta, giànhthắng lợi chiến lược quyết định, đưanước Pháp ra khỏi cuộc chiến tranh một cách danh dự.
Tháng 9/1953, Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Việt Namdưới sự chủ trì của Chủ tịch Hồ Chí Minh, họp bàn nhiệm vụ quân sự Đông-Xuân1953-1954 là tập trung lực lượng, mở cuộc tấn công vào những hướng quan trọng vềchiến lược, mà lực lượng địch tương đối yếu, nhằm tiêu diệt một bộ phận sinh lựccủa chúng, buộc chúng bị động phân tán lực lượng đối phó với ta trên những địađiểm xung yếu mà chúng không thể bỏ được.
Bộ Chính trị đề ra nguyên tắc chỉ đạo: “Tiêu diệt sinh lực địch, bồi dưỡnglực lượng ta, đánh ăn chắc, đánh chắc thắng, đánh tiêu diệt, chọn nơi địch sơhở mà đánh, buộc địch phải phân tán.”
Để đối phó với hoạt động của quân ta trong Đông-Xuân 1953-1954, sau khi chonhảy dù đánh chiếm Điện Biên Phủ, ngày 3/12/1954, Nava quyết định xây dựng ĐiệnBiên Phủ thành tập đoàn cứ điểm mạnh gồm 3 phân khu với 49 cứ điểm.
Cụ thể: phân khu Nam Hồng Cúm, có trận địa pháo binh và sân bay Hồng Cúm, ngănchặn quân ta tấn công từ phía Nam. Phân khu Bắc gồm 2 trung tâm đề kháng, bảo vệĐiện Biên Phủ từ phía Bắc.
Phân khu trung tâm Mường Thanh, là phân khu quantrọng nhất gồm 5 cụm cứ điểm với 2/3 lực lượng. Ở chính giữa tập đoàn là sở chỉhuy của Tướng De Castrie, với nhiều cứ điểm bao bọc xung quanh. Tướng Nava, dùngtập đoàn cứ điểm này vừa làm một “con nhím” xù lông ra để cản bước tiến của quânta, vừa làm một“cái nhọt hút độc” kéo chủ lực ta đến mà tiêu diệt. Chúng đã đưa tới đây một lựclượng quân sự lớn gồm 16.200 tên lính. Vũ khí, các phương tiện chiến tranh do Mỹviện trợ thỏa mãn theo yêu cầu.
Cả Mỹ lẫn Pháp đều cho rằng Điện Biên Phủ là mộttập đoàn cứ điểm mạnh nhất Đông Dương, là pháo đài bất khả xâm phạm. Chúng coitập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ là “pháo hạm rừng xanh,” là “máy nghiền ViệtMinh,” là “một tập đoàn cứ điểm đáng sợ, một Vecdon ở Đông Nam Á...”
Với quânđông, hỏa lực mạnh, công sự kiên cố, có cầu hàng không bảo đảm tiếp tế và việnbinh. Chính phủ Pháp Lanien và Tổng thống Mỹ D. Einsenhower chủ trương quyếtchiến với ta ở Điện Biên Phủ.
Về phía Việt Nam, sau khi phân tích điểm yếu, điểm mạnh của tập đoàn cứ điểm,qua báo cáo thực tiễn chiến trường của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Bộ Chính trịĐảng Lao động Việt Nam, đã hạ quyết tam tiêu diệt tập đoàn cứ điểm này.
Với tinhthần “tất cả cho tiền tuyến, tất cả để chiến thắng”, nhân dân các nơi nô nức đi dân công làm đường, vận chuyển lương thực, thực phẩm, vũ khí, đạndược bằng nhiều phương tiện khác nhau như xe đạp thồ, ngựa thồ… Bộ đội cùng dâncông xẻ núi, lấp khe làm đường, đưa 24 khẩu lựu pháo 105 ly, 24 khẩu pháo caoxạ 37 ly vượt qua suối sâu, đèo cao bí mật vào trận địa.
Đầu tháng 3/1954, mọi công việc chuẩn bị cho chiến dịch đã hoàn tất. Bộ đội tađã đến vị trí tập kết, gồm các Đại đoàn 304, 308, 312, 316 và Đại đoàn công pháo351.
Theo chỉ thị của Đại tướng, người trực tiếp chỉ huy chiến dịch Điện Biên Phủ,cuộc tiến công địch chia thành 3 đợt.
Đợt một: Ta đánh chiếm các cứ điểm khống chế cửa ngõ tập đoàn cứ điểm phía Bắc.Trong 5 ngày kịch chiến, bộ đội ta thể hiện rõ sự tiến bộ vượt bậc.
Về chiến đấu hợp đồng binh chủng, tiêu diệt gọn cứ điểm Him Lam, đồi Độc Lập vàcứ điểm Bản Kéo.
Đợt thứ hai: Ta đồng loạt đánh các cứ điểm địch trên các ngọn đồi phía Đông,phát triển trận địa tấn công với hàng trăm kilômét giao thông hào và hàng vạn vịtrí bắn tỉa, thắt chặt vòng vây, chia cắt tập đoàn cứ điểm thành từng khúc,khống chế đi đến triệt hẳn đường tiếp tế của địch. Bộ đội ta buộcQuân địch ngày đêm chui rúc dưới hầm hố bùn lầy, nước đọng, đói khát.
Đợt thư ba: Bắt đầu từ 1/5/1954, ta đánh chiếm các cứ điểm còn lại ở phía Đông,thu hẹp phạm vi chiếm đóng của quân địch ở khu phía Tây. Đồng thời theo chỉ thịcủa Tổng chỉ huy chiến dịch, quân ta tổng công kích toàn bộ tập đoàn cứ điểm.
17 giờ ngày 7/5/1954, một mũi của Trung đoàn 209, Đại đoàn 312 nhanh chóng vượtcầu Mường Thanh tiến thẳng vào chỉ huy sở của địch. 17 giờ 30 ngày7/5/1954, Tướng De Castrie và toàn thể bộ tham mưu của tập đoàn cứ điểm ĐiệnBiên Phủ bị quân ta bắt sống. Gần 1 vạn tên xâm lược giơ cao cờ trắng ra khỏihầm xin hàng.
Sau 56 ngày đêm chiến đấu liên tục, dũng mãnh tấn công của quân đội ta đã tiêudiệt hoàn toàn tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ. Ngọn cờ “Quyết chiến, Quyếtthắng” của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã tung bay trên nóc hầm De Castrie. Chiến thắngĐiện Biên Phủ đã buộc chính quyền Pháp phải ký Hiệp định Geneva, lập lại hòabình ở Đông Dương.
Về Chiến thắng Điện Biên Phủ, Đại tướng Võ Nguyên Giáp viết: “Dân tộc ta cóthể tự hào rằng: Dưới sự lãnh đạo của Đảng ta, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minhkính yêu, chúng ta đã chứng minh một chân lý vĩ đại. Chân lý đó là trong thờiđại ngày nay một dân tộc thuộc địa bị áp bức, khi đã biết đứng dậy đoàn kết đấutranh, kiên quyết chiến đấu cho độc lập, tự do và chủ nghĩa xã hội thì có đầy đủkhả năng để chiến thắng quân đội xâm lược hùng mạnh của một nước đế quốc chủnghĩa.
Điện Biên Phủ mãi mãi sẽ được ghi vào lịch sử đấu tranh giải phóng dân tộc ta vàcủa nhân dân các dân tộc trên thế giới”./.
Mạnh Thường (Vietnam+)
