Ý kiến chỉ đạo trên được Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải đưa ra sáng 3/12, khi chủ trì cuộc họptrực tuyến đến 53 tỉnh, thành phố trong cả nước, để kiểm điểm thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chínhphủ về công tác đảm bảo cân đối cung cầu hàng hóa, kiểm soát giá cả,bình ổn thị trường và thống nhất những giải pháp cấp bách kiềm chế lạmphát.
Tại cuộc họp, nhận định về tình hình thị trường, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải cho rằng,thời gian qua, giá cả tại một số địa phương biến động tăng cao. Ngoàigiá vàng, USD, các mặt hàng thực phẩm và vật liệu xây dựng đều tăngtrong bối cảnh cân đối cung cầu, sản xuất hàng hóa vẫn được bảo đảm.Hiện tượng này có nguyên nhân từ yếu tố khách quan như giá xăng dầu, bông xơ, giấy, cao su, nhân điều..thế giới tăng.
Nguyênnhân chủ quan từ phía thị trường nội địa như giá vàng, giáUSD tăng cao tác động đến tâm lý người dân, kéo theo giá cả các mặt hàngkhác.
Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải đánh giá các giải pháp từ đầu năm của bộ, ngành,địa phương mặc dù đã phát huy tác dụng nhưng vẫn còn nhiều điểm yếucần khắc phục, nhất là khâu kiểm tra, kiểm soát thị trường. Việc triểnkhai công tác này cũng chưa có sự phối hợp của các ngành chức năng,trong khi đó, vi phạm về giá là rất nhiều, số vụ bị xử lý lại thấp. Chưacó cơ chế kiểm soát siêu lợi nhuận trong kinh doanh; việc điều tra,kiểm soát giá độc quyền vẫn dừng lại ở xử lý hành chính.
Đặc biệt lưu ýcác bộ, ngành, địa phương phải chú trọng công tác này, Phó Thủ tướngnhấn mạnh, từ nay đến cuối năm, nếu không có những biện pháp kiểm soátgiá, kiểm tra thị trường tốt thì tình hình giá cả trong nước sẽ còn diễnbiến bất lợi hơn.
Ngoài những nguyên nhântrên, theo phân tích của Bộ Công Thương và Bộ Tài chính, một yếu tố kháquan trọng dẫn đến sự gia tăng của giá cả hàng hóa thời gian qua là dotừ đầu tháng Chín, thực hiện lộ trình xã hội hóa về học phí, đại đa số cáctỉnh trong nước đã điều chỉnh tăng học phí lên mức khá cao dẫn đến chỉsố giá nhóm giáo dục tăng mang tính đột biến. Chỉ trong tháng Chín, giáhàng hóa nhóm này tại các tỉnh vùng duyên hải miền Trung tăng 34,36%,các tỉnh vùng Tây Bắc tăng 30,9%...; tính chung cả nước, tháng Chín tăng12%; tháng 10 tăng 3,9%; cả năm tăng 19,03%. Đây cũng là nhóm có chỉ sốtăng giá cao nhất, góp phần đẩy mức tăng chỉ số giá chung.
Tổng hợp các ý kiến tại buổi giao ban, Phó Thủ tướng HoàngTrung Hải kết luận, việc đảm bảo nguồn cung hàng hóa từ nay đến cuốinăm và Tết Nguyên đán sắp tới vẫn là mục tiêu hàng đầu, do vậy các bộ,ngành, địa phương tập trung thực hiện các biện pháp tháo gỡ sản xuấtkinh doanh, bảo đảm nguồn cung hàng hóa, nhất là các địa phương chịuthiệt hại sau bão lụt vừa qua.
Ngoài duy trì, đẩy mạnh sản xuất, các địaphương còn phải chú ý đến công tác bảo đảm lưu thông hàng hóa, nhữngvấn đề về hạ tầng, bởi đây cũng là yếu tố góp phần đội giá thành sảnphẩm trên thực tế.
Phó Thủ tướng đồng ý hoãn thu lệ phí đối với các cơsở chăn nuôi và giết mổ gia súc, gia cầm được quy định tại Thông tư 136của Bộ Tài chính theo đề nghị của các địa phương. Phó Thủ tướng giao BộCông Thương và các địa phương phải theo dõi thường xuyên cung cầu hànghóa, cân đối nguồn hàng dự trữ để tránh xảy ra “sốt giá” thị trường.
Theo thông lệ, dịp Tết Nguyên đán, sức mua của người tiêu dùng trongnước tăng khoảng 20%, vì vậy, các địa phương cần thành lập các tổ kiểmtra liên ngành, phân định, phân công trách nhiệm rõ ràng, cụ thể nhất làđối với lực lượng quản lý thị trường và các ban quản lý chợ trong kiểmsoát giá cả. Nếu để xảy ra tăng giá bất hợp lý trong phạm vi phụ tráchthì phải chịu trách nhiệm. Bộ Tài chính có trách nhiệm sửa đổi Nghị địnhxử lý vi phạm hành chính thị trường giá cả, trình Chính phủ thông quađể có chế tài đủ mạnh trong xử lý vi phạm.
Theo báo cáo của các bộ ngành, chỉ số giá tiêu dùng tháng 11 tăng 1,86% so với tháng trước, tăng8,96% so với cùng kỳ năm 2009, nhiều khả năng vượt quá mức một con số,đang đặt ra bài toán khó đối với công tác kiềm chế lạm phát, bình ổn thịtrường nhất là vào dịp cuối năm và Tết Nguyên đán.
Kiểm điểm về công tác quản lý, điều hành giá, Bộ Tàichính cũng thẳng thắn chỉ ra những bất cập, hạn chế trong hệ thống cácgiải pháp từ trung ương, đến địa phương. Sự phối hợp đồng bộ giữa cácbộ, ngành, địa phương đạt hiệu quả chưa cao. Nhiều cơ quan, tổ chức chưathực hiện có hiệu quả nhiệm vụ bình ổn giá từ gốc của sự hình thành,vận động của giá được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao.
Hệ thống cungứng hàng hóa dịch vụ chưa được sắp xếp hợp lý còn có hiện tượng độcquyền (sữa); chồng chéo, vòng vèo, tầng nấc đẩy chi phí lưu thông tăngcao khó kiểm soát như phân bón, thuốc phòng chữa bệnh, xi măng, sắtthép. Trong 11 tháng đầu năm, nhóm hàng lương thực, thực phẩm có chỉ sốgiá tăng cao nhất. Tuy nhiên những mặt hàng này chủ yếu được mua bántrên các chợ truyền thống (tỷ trọng siêu thị không lớn), hoạt động muabán diễn ra phân tán, nhỏ lẻ, do đó, việc quản lý, niêm yết giá, bántheo giá niêm yết còn gặp nhiều khó khăn.
Đồng tình với những giải pháp cấp bách của Chính phủ nhằm thắt chặt kiểmsoát giá cả hàng hóa thị trường từ nay đến cuối năm, nhiều ý kiến củalãnh đạo các địa phương tại buổi giao ban kiến nghị Chính phủ hướngtrọng tâm, trọng điểm khâu kiểm tra, kiểm soát vào những mặt hàng thựcphẩm, xăng dầu, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, dịch vụ ăn uống. Đánglưu ý, các địa phương cũng đề nghị Chính phủ sớm xem xét sửa đổi, bổsung mức xử phạt vi phạm hành chính về thị trường giá cả theo hướng tăngnặng mức xử phạt đối với các hành vi vi phạm./.