Ngay sau khi được tin Ủy ban Di sản Thế giới UNESCO chính thức công nhận Thành nhà Hồ trở thành Di sản văn hóa thế giới, phóng viên TTXVN tại Thanh Hóa đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Văn Tuấn, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thanh Hóa về sự kiện quan trọng này cũng như hướng bảo tồn, phát huy giá trị của di sản Thành nhà Hồ của tỉnh Thanh Hóa trong thời gian tới.
Theo ông Tuấn, việc Thành nhà Hồ được ghi nhận là Di sản Văn hóa Thế giới là tin vui, là niềm tự hào của cán bộ và nhân dân Thanh Hóa nói riêng, cả nước nói chung.
Tới đây, tỉnh Thanh Hóa cam kết thực hiện nghiêm Công ước bảo vệ di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới năm 1972 của UNESCO cũng như những khuyến nghị của UNESCO và Trung tâm Quốc tế về di tích và di chỉ ICOMOS trong công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản Thành nhà Hồ.
Bên cạnh đó, Thanh Hóa sẽ đẩy mạnh việc quảng bá hình ảnh, giá trị lịch sử, văn hóa và kiến trúc nổi bật của Thành nhà Hồ tới bạn bè trong nước và quốc tế, đồng thời tuyên truyền nâng cao nhận thức cho cán bộ và nhân dân địa phương về ý nghĩa, tầm quan trọng của di sản Thành nhà Hồ, từ đó nâng cao ý thức, trách nhiệm của người dân trong công tác bảo vệ, bảo tồn và phát huy giá trị của di sản.
Đặc biệt, Thanh Hóa sẽ hướng tới việc cả cộng đồng cùng tham gia bảo vệ, phát huy giá trị của di sản thông qua việc tuyên truyền, hướng dẫn người dân địa phương hiểu rõ về giá trị, cũng như sự hấp dẫn của di sản mà mình đang có, từ đó, chính họ sẽ là người bảo vệ di sản.
Thanh Hóa sẽ tổ chức thêm nhiều tour du lịch nội vùng gắn Thành nhà Hồ với các di tích vệ tinh như Thành nhà Hồ-Phủ Trịnh, Thành nhà Hồ-Chùa Giáng, Thành nhà Hồ-Động Kim Sơn... các tour du lịch trong tỉnh Thành nhà Hồ-Suối cá thần Cẩm Lương, Thành nhà Hồ-Lam Kinh, Thành nhà Hồ-Sầm Sơn... và các tour du lịch từ Thành nhà Hồ đến các kinh đô cổ và các di sản khác trong cả nước.
Thanh Hóa sẽ phối hợp với các ban, ngành Trung ương tiếp tục nghiên cứu sâu thêm về di tích Thành nhà Hồ và các di tích phụ cận trên nhiều phương diện: lịch sử, văn hóa, kiến trúc, khảo cổ, cảnh quan... cũng như tiếp tục có sự đầu tư thỏa đáng cho công tác quản lý, bảo vệ, trùng tu và phát huy giá trị của di sản để nơi đây luôn là "điểm đến" hấp dẫn của du khách gần xa và các nhà khoa học, khảo cổ học trong nước và quốc tế.
Thành nhà Hồ là di sản được xây dựng và gắn chặt với một giai đoạn đầy biến động của xã hội Việt Nam, với những cải cách của vương triều Hồ và tư tưởng chủ động bảo vệ nền độc lập dân tộc.
Giống như kiến trúc Đại La và Hoàng Thành, Thành nhà Hồ được xây dựng trên bình đồ kiến trúc gần vuông, hai mặt Nam-Bắc dài hơn 900m, Đông-Tây dài hơn 700m, tường thành cao trung bình từ 7-8m, bên trong ốp đất, bên ngoài có hào sâu rộng từ 20-40m, có hệ thống 4 cửa ở các mặt thành xây cuốn vòm, trong đó cổng phía Nam là cổng lớn nhất với chiều rộng tới 38m, cao 10m cùng 3 mái vòm lớn.
Nét độc đáo của Thành nhà Hồ nằm ở chỗ nó được xây cất từ những khối đá tảng cực lớn, gọt đẽo vuông vức rồi ghép lại với nhau một cách tự nhiên. Ở nhiều đoạn tường thành có thể thấy những khối đá tảng rất lớn, dài khoảng 7m với khối lượng khoảng 20-25 tấn mỗi khối.
Thành nhà Hồ trở thành một công trình mang giá trị nổi bật toàn cầu với kiến trúc kiểu kinh thành phương Đông, vừa là trung tâm quyền lực, vừa là một pháo đài quân sự, thể hiện sự gắn kết tài tình giữa công trình kiến trúc với cảnh quan văn hóa và thiên nhiên.
Nhờ kỹ thuật xây dựng độc đáo, sử dụng các vật liệu bền vững, đặc biệt là các khối đá lớn, trải qua thời gian hơn 600 năm với nhiều biến cố thăng trầm của lịch sử, đến nay Thành nhà Hồ vẫn được bảo tồn rất tốt trong cảnh quan thiên nhiên còn hầu như nguyên vẹn.
Theo khẳng định của các nhà nghiên cứu, kỹ thuật xây dựng thành công các bức tường thành bằng đá lớn đã phát huy ảnh hưởng của nó tới kỹ thuật xây dựng nhiều tòa thành sau đó ở khu vực, nhưng kỳ vĩ nhất, đặc sắc nhất chỉ có Thành nhà Hồ vốn được xem như một hiện tượng đột khởi “vô tiền khoáng hậu” trong lịch sử xây dựng kiến trúc thành quách Việt Nam và khu vực.
Hơn thế, đây là một trong số ít các di tích kinh thành chưa chịu nhiều tác động của quá trình đô thị hóa, còn được bảo tồn gần như nguyên vẹn cả trên mặt đất và trong lòng đất về cảnh quan cũng quy mô kiến trúc ở khu vực Đông Nam Á.
Nhà nghiên cứu người Pháp L.Bezacier đã từng viết: “Công trình Thành nhà Hồ là một trong những tác phẩm đẹp nhất của kiến trúc An Nam"./.
Theo ông Tuấn, việc Thành nhà Hồ được ghi nhận là Di sản Văn hóa Thế giới là tin vui, là niềm tự hào của cán bộ và nhân dân Thanh Hóa nói riêng, cả nước nói chung.
Tới đây, tỉnh Thanh Hóa cam kết thực hiện nghiêm Công ước bảo vệ di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới năm 1972 của UNESCO cũng như những khuyến nghị của UNESCO và Trung tâm Quốc tế về di tích và di chỉ ICOMOS trong công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản Thành nhà Hồ.
Bên cạnh đó, Thanh Hóa sẽ đẩy mạnh việc quảng bá hình ảnh, giá trị lịch sử, văn hóa và kiến trúc nổi bật của Thành nhà Hồ tới bạn bè trong nước và quốc tế, đồng thời tuyên truyền nâng cao nhận thức cho cán bộ và nhân dân địa phương về ý nghĩa, tầm quan trọng của di sản Thành nhà Hồ, từ đó nâng cao ý thức, trách nhiệm của người dân trong công tác bảo vệ, bảo tồn và phát huy giá trị của di sản.
Đặc biệt, Thanh Hóa sẽ hướng tới việc cả cộng đồng cùng tham gia bảo vệ, phát huy giá trị của di sản thông qua việc tuyên truyền, hướng dẫn người dân địa phương hiểu rõ về giá trị, cũng như sự hấp dẫn của di sản mà mình đang có, từ đó, chính họ sẽ là người bảo vệ di sản.
Thanh Hóa sẽ tổ chức thêm nhiều tour du lịch nội vùng gắn Thành nhà Hồ với các di tích vệ tinh như Thành nhà Hồ-Phủ Trịnh, Thành nhà Hồ-Chùa Giáng, Thành nhà Hồ-Động Kim Sơn... các tour du lịch trong tỉnh Thành nhà Hồ-Suối cá thần Cẩm Lương, Thành nhà Hồ-Lam Kinh, Thành nhà Hồ-Sầm Sơn... và các tour du lịch từ Thành nhà Hồ đến các kinh đô cổ và các di sản khác trong cả nước.
Thanh Hóa sẽ phối hợp với các ban, ngành Trung ương tiếp tục nghiên cứu sâu thêm về di tích Thành nhà Hồ và các di tích phụ cận trên nhiều phương diện: lịch sử, văn hóa, kiến trúc, khảo cổ, cảnh quan... cũng như tiếp tục có sự đầu tư thỏa đáng cho công tác quản lý, bảo vệ, trùng tu và phát huy giá trị của di sản để nơi đây luôn là "điểm đến" hấp dẫn của du khách gần xa và các nhà khoa học, khảo cổ học trong nước và quốc tế.
Thành nhà Hồ là di sản được xây dựng và gắn chặt với một giai đoạn đầy biến động của xã hội Việt Nam, với những cải cách của vương triều Hồ và tư tưởng chủ động bảo vệ nền độc lập dân tộc.
Giống như kiến trúc Đại La và Hoàng Thành, Thành nhà Hồ được xây dựng trên bình đồ kiến trúc gần vuông, hai mặt Nam-Bắc dài hơn 900m, Đông-Tây dài hơn 700m, tường thành cao trung bình từ 7-8m, bên trong ốp đất, bên ngoài có hào sâu rộng từ 20-40m, có hệ thống 4 cửa ở các mặt thành xây cuốn vòm, trong đó cổng phía Nam là cổng lớn nhất với chiều rộng tới 38m, cao 10m cùng 3 mái vòm lớn.
Nét độc đáo của Thành nhà Hồ nằm ở chỗ nó được xây cất từ những khối đá tảng cực lớn, gọt đẽo vuông vức rồi ghép lại với nhau một cách tự nhiên. Ở nhiều đoạn tường thành có thể thấy những khối đá tảng rất lớn, dài khoảng 7m với khối lượng khoảng 20-25 tấn mỗi khối.
Thành nhà Hồ trở thành một công trình mang giá trị nổi bật toàn cầu với kiến trúc kiểu kinh thành phương Đông, vừa là trung tâm quyền lực, vừa là một pháo đài quân sự, thể hiện sự gắn kết tài tình giữa công trình kiến trúc với cảnh quan văn hóa và thiên nhiên.
Nhờ kỹ thuật xây dựng độc đáo, sử dụng các vật liệu bền vững, đặc biệt là các khối đá lớn, trải qua thời gian hơn 600 năm với nhiều biến cố thăng trầm của lịch sử, đến nay Thành nhà Hồ vẫn được bảo tồn rất tốt trong cảnh quan thiên nhiên còn hầu như nguyên vẹn.
Theo khẳng định của các nhà nghiên cứu, kỹ thuật xây dựng thành công các bức tường thành bằng đá lớn đã phát huy ảnh hưởng của nó tới kỹ thuật xây dựng nhiều tòa thành sau đó ở khu vực, nhưng kỳ vĩ nhất, đặc sắc nhất chỉ có Thành nhà Hồ vốn được xem như một hiện tượng đột khởi “vô tiền khoáng hậu” trong lịch sử xây dựng kiến trúc thành quách Việt Nam và khu vực.
Hơn thế, đây là một trong số ít các di tích kinh thành chưa chịu nhiều tác động của quá trình đô thị hóa, còn được bảo tồn gần như nguyên vẹn cả trên mặt đất và trong lòng đất về cảnh quan cũng quy mô kiến trúc ở khu vực Đông Nam Á.
Nhà nghiên cứu người Pháp L.Bezacier đã từng viết: “Công trình Thành nhà Hồ là một trong những tác phẩm đẹp nhất của kiến trúc An Nam"./.
Mai Hương-Hoa Mai (TTXVN/Vietnam+)
