Mộ của nhà độc tài phát xít Benito Mussolini ở Predappio, Đông Bắc Italy. (Nguồn: Tiscali) Dư luận và chính giới Italy đang tranh cãi và chia rẽ sâu sắc liên quan đến một dự án xây dựng bảo tàng về chủ nghĩa phátxít ở Predappio, miền Đông Bắc Italy, quê hương của trùm phátxít Benito Mussolini, một trong những nhân vật tai tiếng nhất trong lịch sử hiện đại của Italy.
Ý tưởng xây dựng bảo tàng này được Thị trưởng Predappio Giorgio Frassinetti đưa ra và nhận được sự ủng hộ của Hiệp hội du kích Italy (ANPI), tổ chức đại diện cho những người du kích đã cầm súng chống lại và sau đó tiêu diệt chế độ phátxít của Mussolini trong Thế chiến II và Viện nghiên cứu lịch sử phong trào kháng chiến Forli-Cesena, khu vực có thành phố Predappio.
Dự án này đang chờ được chính phủ Italy bật đèn xanh, trong một nỗ lực mà theo Thị trưởng Frassinetti, một người cánh tả thuộc đảng Dân chủ (Pd) cầm quyền, là cần phải có một trung tâm nghiên cứu về một thời kỳ đen tối của Italy để nhân dân hiểu được chủ nghĩa phátxít là gì và tác động của nó trong lịch sử như thế nào, để không lặp lại hiểm họa đó nữa.
"Italy đã có bảo tàng về thế kỷ 20, về chiến tranh thống nhất Italy, về thời Phục hưng, nhưng chưa hề có một trung tâm nghiên cứu về sự sụp đổ của chế độ phátxít Mussolini", ông nói trên nhật báo La Repubblica.
Ông cũng khẳng định rằng, đây không phải là một hành động nhằm làm sống lại ý thức hệ phátxít và biến Predappio thành nơi tụ tập và tôn thờ Mussolini cũng như chủ nghĩa phátxít mà là "để nâng cao nhận thức nhằm chống lại tất cả các hình thức độc tài trên thế giới."
Theo dự kiến, bảo tàng sẽ mở cửa vào năm 2019 và được xây trên nền của một sân vận động cũ, chỉ cách ngôi nhà mà Mussolini đã ra đời 500m.
Tuy nhiên, tranh cãi đã nổ ra sau khi báo chí đưa tin 4,5 triệu euro trong tổng số 5 triệu euro dự toán kinh phí xây bảo tàng đến từ ngân sách nhà nước, trong đó có 2 triệu euro có thể được chính phủ trực tiếp đầu tư.
Giovanni Paglia, một nghị sỹ thuộc đảng Cánh tả môi trường tự do (Sel) khẳng định rằng "xây một bảo tàng về chủ nghĩa phátxít là một ý tưởng sai lầm, đặc biệt là với việc chi bằng tiền nhà nước. Italy đã có quá nhiều nơi tưởng niệm về chủ nghĩa phátxít và thời kỳ lịch sử này rồi."
Rất nhiều tờ báo Italy đã chạy tít chỉ trích chính phủ, cho rằng phe trung tả đang làm sống lại chủ nghĩa phátxít theo cách tôn thờ nó bằng tiền đóng thuế của người dân.
Nhật báo La Stampa đã chỉ trích ý tưởng này, cho rằng đây là một cách nhằm thương mại hóa hình ảnh của một trong những nhân vật đen tối nhất trong lịch sử Italy, người đã đưa quốc gia này vào các cuộc chiến thuộc địa và Thế chiến II, gây ra cái chết của hàng triệu người.
Tờ báo chí ra rằng, Predappio đang trở thành một trung tâm kinh doanh buôn bán các đồ lưu niệm liên quan đến "El Duce" (lãnh tụ), biệt danh của Mussolini thay vì là một nơi nghiên cứu về chủ nghĩa phátxít.
Thăm dò của nhật báo này trên mạng cho thấy 61% số người được hỏi không đồng tình với việc mở bảo tàng này.
Về phần mình, ông Carlo Sarpieri, chủ tịch ANPI đảm bảo rằng, các cơ quan chức năng sẽ không để dự án này trở thành công trình mang tính kỉ niệm đối với các phần tử phátxít mới.
Mussolini (1883-1945) là thủ tướng độc tài cai trị Italy từ năm 1922-1945, được coi là một trong những cha đẻ của chủ nghĩa phátxít trong thế kỷ 20.
Mussolini đã biến Italy thành một quốc gia quân phiệt, liên minh với nước Đức phátxít trong Phe Trục trong Thế chiến II. Khi Phe Trục thua trận, Mussolini cùng vợ đã bị du kích kháng chiến bắt sống và xử tử năm 1945.
Mussolini được chôn cất trong một nghĩa trang ở ngoại ô Predappio và từ nhiều năm nay, nơi này và ngôi nhà cũ của Mussolini là nơi tụ tập của các phần tử phátxít mới vào ngày sinh và mất của ông ta.
Ý tưởng lập bảo tàng về chủ nghĩa phátxít cũng được cho là để phát triển du lịch tới Predappio, chủ yếu là để thăm ngôi nhà, nơi Mussolini đã ra đời và sống những năm tuổi thơ, cũng như mộ của ông. Số liệu thống kê của tỉnh Forli-Cesena cho biết, trong năm ngoái, lượng du khách tới Predappio đã tăng gấp đôi năm 2014.
Hiện tại, thành phố Predappio vẫn tổ chức ba sự kiện liên quan đến Mussolini trong năm, là ngày sinh, ngày mất và ngày Mussolini tổ chức "đội quân áo đen" tuần hành tới Rome để gâp áp lực buộc Vua Victor Emmanuel III giao chính phủ cho ông ta./.
