Ảnh minh họa. (Ảnh: Vietnam+) Một số Đại biểu Quốc hội thẳng thắng nhìn nhận thị trường Ngân hàng, tín dụng hoạt động còn nhiều bất cập, chưa lành mạnh; có tình trạng sở hữu chéo, vi phạm pháp luật.
Tại kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV, thảo luận ở tổ về dự án Luật các tổ chức tín dụng (sửa đổi) vào chiều 5/6, đại biểu Hà Sỹ Đồng, đoàn Quảng Trị nhìn nhận cần thiết phải sửa Luật này bởi dù ngành Ngân hàng đã trải qua nhiều giai đoạn tái cơ cấu kéo dài suốt từ năm 2011 tới nay nhưng việc xử lý các tổ chức tín dụng yếu kém, có vấn đề diễn ra chậm chạp, không đạt mục tiêu dự tính.
Ông Đồng nhìn nhận khi tình trạng sở hữu chéo, thao túng, lợi ích nhóm, cho vay “sân sau”... trong lĩnh vực ngân hàng đang diễn biến phức tạp và đáng lo ngại; rủi ro tăng vốn ảo thông qua việc đi vay để đầu tư, góp vốn lẫn nhau (trực tiếp hoặc gián tiếp thông qua công ty con/cháu).
“Một khi giám sát không chặt chẽ, các chủ sở hữu có thể chi phối để dòng tiền chảy vào các dự án ‘sân sau’ của mình,” đại biểu Đồng bày tỏ sự lo ngại.
Phân tích thêm, đại biểu Dương Ngọc Hải, đoàn Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng thị trường chứng khoán và trái phiếu doanh nghiệp còn nhiều rủi ro, chưa phải kênh cấp vốn cho thị trường. Trong khi đó, ngân hàng vẫn đang là kênh cấp vốn cho nền kinh tế nếu quy định mức dư nợ cấp tín dụng quá thấp sẽ là điều bất cập.
“Hiện nay, các doanh nghiệp rất cần vốn tín dụng để phục hồi sau đại dịch. Nếu luật có hiệu lực, hạn mức tín dụng kéo xuống sẽ làm kinh tế khó khăn hơn; thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) bị ảnh hưởng vì rất nhiều doanh nghiệp đang vay vốn trong nước,” đại biểu Hải nói.
[Rà soát phân loại nợ xấu ngân hàng để có cơ chế xử lý phù hợp]
Khẳng định dự thảo đã đề xuất biện pháp can thiệp khi tổ chức tín dụng bị rút tiền hàng loạt là cần thiết để hỗ trợ tổ chức tín dụng, đảm bảo an toàn hệ thống, ông Hải đánh giá các biện pháp hiện nay chủ yếu đến từ phía Ngân hàng Nhà nước mà chưa thấy các giải pháp tự thân từ trong ngân hàng bị rút tiền hàng loạt. Thậm chí, trong dự thảo Luật cũng chưa có biện pháp xử lý các tổ chức tín dụng để xảy ra vấn đề này.
“Nếu quy định như thế này sẽ làm các tổ chức tín dụng ỷ lại, có suy nghĩ nếu gặp phải tình huống đó thì phía Ngân hàng Nhà nước sẽ ‘nhảy vào’ cứu,” ông cảnh báo thực trạng.
Đoàn Đại biểu Quốc hội Thành phố Hồ Chí Minh thảo luận ở tổ. (Ảnh: Minh Đức/TTXVN) Để ngăn ngừa, xử lý nợ xấu, tài sản đảm bảo, đại biểu Lê Minh Trí, đoàn Thành phố Hồ Chí Minh cho biết phải phòng ngừa trừ trước để hạn chế, bởi nếu xảy ra mới xử lý thì sẽ chậm.
Dẫn giải chưa có nước nào mà ngân hàng thương mại nhiều như Việt Nam, theo ông Trí điều này sẽ xảy ra cạnh tranh không lành mạnh, do đó cần phải tính đến lộ trình giảm số lượng các ngân hàng thương mại nếu thấy không có tác dụng lớn cho việc phát triển kinh tế-xã hội.
Cho rằng cơ quan quản lý Nhà nước phải xem xét trách nhiệm của ngân hàng để khi rủi ro xảy ra thì Ngân hàng Nhà nước phải gánh là không ổn, vì vậy vị đại biểu đoàn Thành phố Hồ Chí Minh này đề nghị cần tăng cường thanh tra, kiểm tra để đảm bảo chức năng cho vay đúng nghĩa một tổ chức tín dụng.
Đưa ra các biện pháp, các Đại biểu Quốc hội đề xuất dự thảo luật cần tập trung rà soát quy định pháp luật người có liên quan và quy định về tỷ lệ sở hữu cổ phần của các cổ đông và người có liên quan cho phù hợp; cân nhắc thời điểm áp dụng siết giới hạn cấp tín dụng; rà soát, nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung các quy định về ngăn ngừa sở hữu chéo, ngăn ngừa quyền quản trị, điều hành của cổ đông lớn để thao túng hoạt động các tổ chức tín dụng, hạn chế việc chi phối, thâu tóm; bổ sung một số hành vi cấm, gây bức xúc dư luận trong thời gian qua như môi giới trái phiếu không đúng pháp luật; ép khách hàng mua bảo hiểm để đủ điều kiện vay vốn…/.
