AFP đưa tin ngày 11/4, Tổng thống Mỹ Barack Obama và Chủ tịch Cuba Raul Castro đã nhất trí đẩy mạnh các nỗ lực cải thiện quan hệ song phương sau nhiều thập kỷ thù địch.
Hai nhà lãnh đạo đã khẳng định quyết tâm đối thoại, tiến tới tái thiết lập quan hệ ngoại giao và mở ra trang sử mới trong mối quan hệ nhiều chông gai giữa hai nước.
Trong cuộc gặp đầu tiên của lãnh đạo hai nước từ hơn 5 thập kỷ qua tại thành phố Panama, bên lề Hội nghị Thượng đỉnh châu Mỹ lần thứ 7, Chủ tịch Castro đã nêu bật sự cần thiết phải đối thoại về mọi vấn đề liên quan tới quan hệ song phương, kể cả nhân quyền và những vấn đề gây bất đồng khác.
Chủ tịch Cuba tái khẳng định mặc dù vẫn còn nhiều khác biệt trong lịch sử quan hệ phức tạp giữa hai bên, “nhưng chúng tôi đang sẵn sàng để tiến lên,” đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của các bước tái thiết lập quan hệ ngoại giao, trong đó có việc mở đại sứ quán và thúc đẩy trao đổi giữa nhân dân hai nước, cũng như “tất cả những gì mà hai quốc gia láng giềng có thể làm.”
Tuy nhiên, nhà lãnh đạo này cũng cho rằng quá trình bình thường hóa quan hệ song phương sẽ đòi hỏi các bên phải “hết sức kiên nhẫn."
Về phần mình, Tổng thống Obama cũng thừa nhận tính phức tạp của mối quan hệ song phương nhưng nhấn mạnh đã tới lúc “phải cố gắng làm điều gì khác sau 50 năm giữ nguyên một chính sách,” khẳng định sẵn sàng duy trì đối thoại trực tiếp giữa hai nước.
Vị nguyên thủ Mỹ nhận định hai nước “đang bắt đầu một con đường hướng tới tương lai và gác lại quá khứ sau lưng,” đồng thời cảm ơn Chủ tịch Cuba về “tinh thần cởi mở đối với” Mỹ. Mặc dù vậy, ông cũng lưu ý sẽ tiếp tục gây sức ép lên Cuba trong vấn đề nhân quyền.
Trước đó, tại Hội nghị thượng đỉnh châu Mỹ lần thứ 7, ông Obama và ông Castro lần lượt phát biểu trong một cuộc trao đổi công khai chưa từng có tiền lệ giữa các nhà lãnh đạo của 2 cựu thù thời Chiến tranh Lạnh.
Ông Obama nói: "Sự thay đổi này trong chính sách của Mỹ là một bước ngoặt đối với toàn bộ khu vực của chúng ta. Việc Chủ tịch Castro và tôi đều ngồi ở đây ngày hôm nay đã đánh dấu một cơ hội lịch sử."
Về phần mình, ông Castro khẳng định "Tổng thống Obama là một người thành thực," đồng thời cho rằng nhà lãnh đạo Mỹ đang có "động thái tích cực" bằng việc xem xét loại Cuba khỏi danh sách các nước bảo trợ khủng bố.
Trong cuộc họp mở này, về phía Mỹ có sự tham dự của Cố vấn an ninh quốc gia, Susan Rice, Trợ lý Ngoại trưởng Phụ trách Tây Bán Cầu Roberta Jacobson, cùng hai quan chức trong Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ là Ben Rhodes và Ricardo Zuniga.
Về phía Cuba có Ngoại trưởng Bruno Rodríguez, Vụ trưởng Vụ các vấn đề về Mỹ của Bộ Ngoại giao Cuba Josefina Vidal, và các quan chức trong Ủy ban Anh ninh và Quốc phòng Alejandro Castro Espín và Juan Francisco Arias.
Đến nay, cuộc gặp cấp cao nhất giữa Mỹ và Cuba diễn ra vào tháng 4/1959 giữa Phó Tổng thống Mỹ khi đó là Richard Nixon và lãnh tụ Fidel Castro, thời điểm đó đang giữ chức Thủ tướng Cuba./.