Theo Viện Khoa học Kỹ thuật Nông-Lâm nghiệp Tây Nguyên, hiện nay, do giácàphê, hồ tiêu tăng cao nên nhiều hộ dân ở các tỉnh Tây Nguyên đã ồ ạt mở rộngdiện tích trồng càphê, hồ tiêu không theo quy hoạch, kế hoạch.
Chỉ riêng mùa mưa năm nay, người dân ở các tỉnh Tây Nguyên đã trồng mới thêmhàng chục ngàn hécta càphê, hồ tiêu, đưa tổng diện tích càphê toàn vùng tăng lêntrên 498.365ha, tăng trên 16.000ha; và diện tích tiêu tăng lên gần 20.000ha,tăng 4.000ha so với năm 2010. Các tỉnh Đắk Lắk, Lâm Đồng tăng nhanh diện tíchcàphê và tỉnh Đắk Nông tăng nhanh diện tích cây hồ tiêu nhất.
Trong khi đó, theo quy hoạch của ngành càphê Việt Nam, để phát triển càphê bềnvững, đến năm 2015, các tỉnh Tây Nguyên, diện tích càphê giảm xuống còn470.000ha và đến năm 2020 tiếp tục giảm chỉ còn 459.500ha.
Toàn bộ diện tích càphê này đều ổn định trong vùng sinh thái thuận lợi, vớiviệc đầu tư thâm canh đồng bộ để đạt sản lượng gần 1 triệu tấn càphê nhân chấtlượng cao đảm bảo tiêu chuẩn xuất khẩu, chiếm 90% sản lượng càphê của cả nước.Các tỉnh Tây Nguyên cũng được xác định là địa bàn trọng điểm phát triển ngànhcàphê của Việt Nam.
Tỉnh ủy Đắk Lắk đã có nghị quyết chuyên đề về phát triển càphê bền vững trongthời kỳ mới, với định hướng phát triển càphê phải theo tiêu chí của thương hiệu“càphê Buôn Ma Thuột,” ổn định về năng suất, sản lượng, chất lượng, gắn chặtgiữa phát triển kinh tế với xã hội, văn hóa, du lịch và môi trường.
Đến năm 2015, tỉnh Đắk Lắk tuy bị giảm diện tích xuống chỉ còn 170.000hatrong vùng sinh thái thích hợp, nhưng vẫn đạt sản lượng từ 400.000 tấn càphênhân một năm trở lên. Tỉnh cũng kiên quyết chuyển đổi, thay thế cây trồng khácđối với những khu vực trồng càphê không đủ nước tưới, có độ dốc trên 15 độ, sảnxuất kém hiệu quả.
Song bất chấp khuyến cáo của các ngành chức năng, các địa phương ở các tỉnh TâyNguyên vẫn để các hộ dân tự ý phát triển càphê, hồ tiêu không theo quy hoạch, kếhoạch, nhất là đưa vào trồng ở những vùng đất không thích hợp, không chủ độngđược nguồn nước. Thậm chí, nhiều vùng, người dân còn phá rừng tự nhiên chuyểnđất gò đồi, sỏi đá vào trồng càphê.
Ngay tại huyện Cư Jút (Đắk Nông); Ma Đ’Rắk, Ea Súp (Đắk Lắk) có tầng đấtmỏng, đất sỏi đá, đất pha cát dễ bị ngập úng không thích hợp với cây càphê nhưngngười dân các dân tộc vẫn chạy theo phong trào phát triển cây càphê ồ ạt.
Trước đây cây càphê ở Đắk Lắk chỉ tập trung ở các huyện có đất bazan màu mỡnhưng nay 100% huyện, thành phố đều có cây càphê. Cũng theo quy hoạch, đến năm2015, tỉnh ổn định diện tích cây hồ tiêu 4.900ha ở những chân đất thích hợpnhưng đã tăng lên trên 6.000ha.
Cũng do chạy theo phong trào tự phát này, nhiều hộ ở các tỉnh Tây Nguyên đã sửdụng các giống càphê, hồ tiêu không rõ nguồn gốc, không đạt chuẩn, nhiễm bệnhđưa vào trồng gây dịch bệnh tràn lan cho các vùng càphê, hồ tiêu. Thực tế, nhiềuvùng càphê, hồ tiêu của các tỉnh Đắk Nông, Lâm Đồng, Đắk Lắk bị nhiễm bệnh chếthàng ngàn ha.
Mặt khác, mùa khô năm vừa qua, các tỉnh Tây Nguyên cũng đã có hàng chục ngànhécta càphê trồng ngoài vùng quy hoạch đã bị chết khô, hoặc sống lay lắt ảnhhưởng đến nhiều niên vụ sau, gây thiệt hại lớn cho nông dân./.
Chỉ riêng mùa mưa năm nay, người dân ở các tỉnh Tây Nguyên đã trồng mới thêmhàng chục ngàn hécta càphê, hồ tiêu, đưa tổng diện tích càphê toàn vùng tăng lêntrên 498.365ha, tăng trên 16.000ha; và diện tích tiêu tăng lên gần 20.000ha,tăng 4.000ha so với năm 2010. Các tỉnh Đắk Lắk, Lâm Đồng tăng nhanh diện tíchcàphê và tỉnh Đắk Nông tăng nhanh diện tích cây hồ tiêu nhất.
Trong khi đó, theo quy hoạch của ngành càphê Việt Nam, để phát triển càphê bềnvững, đến năm 2015, các tỉnh Tây Nguyên, diện tích càphê giảm xuống còn470.000ha và đến năm 2020 tiếp tục giảm chỉ còn 459.500ha.
Toàn bộ diện tích càphê này đều ổn định trong vùng sinh thái thuận lợi, vớiviệc đầu tư thâm canh đồng bộ để đạt sản lượng gần 1 triệu tấn càphê nhân chấtlượng cao đảm bảo tiêu chuẩn xuất khẩu, chiếm 90% sản lượng càphê của cả nước.Các tỉnh Tây Nguyên cũng được xác định là địa bàn trọng điểm phát triển ngànhcàphê của Việt Nam.
Tỉnh ủy Đắk Lắk đã có nghị quyết chuyên đề về phát triển càphê bền vững trongthời kỳ mới, với định hướng phát triển càphê phải theo tiêu chí của thương hiệu“càphê Buôn Ma Thuột,” ổn định về năng suất, sản lượng, chất lượng, gắn chặtgiữa phát triển kinh tế với xã hội, văn hóa, du lịch và môi trường.
Đến năm 2015, tỉnh Đắk Lắk tuy bị giảm diện tích xuống chỉ còn 170.000hatrong vùng sinh thái thích hợp, nhưng vẫn đạt sản lượng từ 400.000 tấn càphênhân một năm trở lên. Tỉnh cũng kiên quyết chuyển đổi, thay thế cây trồng khácđối với những khu vực trồng càphê không đủ nước tưới, có độ dốc trên 15 độ, sảnxuất kém hiệu quả.
Song bất chấp khuyến cáo của các ngành chức năng, các địa phương ở các tỉnh TâyNguyên vẫn để các hộ dân tự ý phát triển càphê, hồ tiêu không theo quy hoạch, kếhoạch, nhất là đưa vào trồng ở những vùng đất không thích hợp, không chủ độngđược nguồn nước. Thậm chí, nhiều vùng, người dân còn phá rừng tự nhiên chuyểnđất gò đồi, sỏi đá vào trồng càphê.
Ngay tại huyện Cư Jút (Đắk Nông); Ma Đ’Rắk, Ea Súp (Đắk Lắk) có tầng đấtmỏng, đất sỏi đá, đất pha cát dễ bị ngập úng không thích hợp với cây càphê nhưngngười dân các dân tộc vẫn chạy theo phong trào phát triển cây càphê ồ ạt.
Trước đây cây càphê ở Đắk Lắk chỉ tập trung ở các huyện có đất bazan màu mỡnhưng nay 100% huyện, thành phố đều có cây càphê. Cũng theo quy hoạch, đến năm2015, tỉnh ổn định diện tích cây hồ tiêu 4.900ha ở những chân đất thích hợpnhưng đã tăng lên trên 6.000ha.
Cũng do chạy theo phong trào tự phát này, nhiều hộ ở các tỉnh Tây Nguyên đã sửdụng các giống càphê, hồ tiêu không rõ nguồn gốc, không đạt chuẩn, nhiễm bệnhđưa vào trồng gây dịch bệnh tràn lan cho các vùng càphê, hồ tiêu. Thực tế, nhiềuvùng càphê, hồ tiêu của các tỉnh Đắk Nông, Lâm Đồng, Đắk Lắk bị nhiễm bệnh chếthàng ngàn ha.
Mặt khác, mùa khô năm vừa qua, các tỉnh Tây Nguyên cũng đã có hàng chục ngànhécta càphê trồng ngoài vùng quy hoạch đã bị chết khô, hoặc sống lay lắt ảnhhưởng đến nhiều niên vụ sau, gây thiệt hại lớn cho nông dân./.
Quang Huy (TTXVN/Vietnam+)
