Quy hoạch cán bộ lãnh đạo, quản lý là công tác phát hiện sớm nguồn cán bộ trẻ có đức có tài, có triển vọng về khả năng lãnh đạo, quản lý, đưa vào quy hoạch để có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng, tạo nguồn các chức danh lãnh đạo, quản lý, đáp ứng nhiệm vụ chính trị trước mắt và lâu dài của từng địa phương, cơ quan, đơn vị và của đất nước.
Đề án Quy hoạch cán bộ là kế hoạch tổng thể, dài hạn về đội ngũ cán bộ có triển vọng đảm nhiệm các chức danh lãnh đạo, quản lý và kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng, luân chuyển, vố trí và sử dụng số cán bộ đó theo quy hoạch.
Để tiếp tục thực hiện có hiệu quả công tác quy hoạch cán bộ, tại Kết luận số 24-KL/TW, Bộ Chính trị yêu cầu các cấp ủy, các tổ chức đảng, các cấp, các ngành cần quán triệt và thực hiện có hiệu quả đồng bộ nhóm giải pháp về tổ chức cán bộ nêu trong Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI)" Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay," trong đó đẩy mạnh công tác quy hoạch cán bộ nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, các ngành đủ về số lượng, đảm bảo chất lượng, đồng bộ về cơ cấu, có tầm nhìn trước mắt và lâu dài; xây dựng và thực hiện có hiệu quả quy hoạch đội ngũ cán bộ cấp chiến lược, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ lãnh đạo đất nước trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế.
Ban Tổ chức Trung ương đã có hướng dẫn về công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo, quản lý theo tinh thần Nghị quyết số 42-NQ/TW của Bộ Chính trị (khóa IX) và Kết luận số 42-KL/TW của Bộ Chính trị (khóa XI).
Bảo đảm sự liên thông quy hoạch của cả đội ngũ cán bộ trong hệ thống chính trị
Quy hoạch cán bộ lãnh đạo, quản lý phải xuất phát từ yêu cầu nhiệm vụ chính trị và thực tế đội ngũ cán bộ; gắn với các khâu khác trong công tác cán bộ, bảo đảm sự liên thông quy hoạch của cả đội ngũ cán bộ trong hệ thống chính trị.
Để quy hoạch cán bộ sát với thực tiễn và có tính khả thi, phải căn cứ vào yêu cầu nhiệm vụ chính trị của từng thời kỳ để xác định tiêu chuẩn, cơ cấu đội ngũ cán bộ trong quy hoạch ( trình độ, ngành nghề, lĩnh vực công tác, độ tuổi, giới tính, dân tộc...), phải nắm chắc đội ngũ cán bộ hiện có, dự báo được nhu cầu cán bộ trước mắt và lâu dài, trên cơ sở đó mới tiến hành lựa chọn, giới thiệu cán bộ vào quy hoạch, đồng thời xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng, luân chuyển, bố trí, sử dụng cán bộ theo quy hoạch.
Quy hoạch cán bộ lãnh đạo, quản lý phải được xây dựng trên cơ sở quy hoạch cấp ủy đảng các cấp, lấy quy hoạch cấp dưới làm cơ sở cho quy hoạch ở cấp trên, bảo đảm sự liên thông, gắn kết giữa quy hoạch của các địa phương, ban, bộ, ngành với nhau; giữa quy hoạch cán bộ lãnh đạo ban, bộ, ngành địa phương với Quy hoạch Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và các chức danh lãnh đạo chủ chốt của Đảng, Nhà nước, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chính trị của mỗi địa phương, bộ, ban ngành, cơ quan, đơn vị và sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Cán bộ phải được đánh giá theo tiêu chuẩn chức danh cán bộ trước khi đưa vào quy hoạch. Căn cứ để lựa chọn giới thiệu cán bộ vào quy hoạch là tiêu chuẩn chức danh cán bộ, bao gồm tiêu chuẩn chung của cán bộ nêu trong Nghị quyết Trung ương 3 (khóa VIII) và tiêu chuẩn cụ thể của từng chức danh cán bộ theo các nội dung: Phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống; năng lực thực tiễn; uy tín; sức khỏe; chiều hướng, triển vọng phát triển.
Bảo đảm phương châm "mở" và "động"
Quy hoạch cán bộ phải bảo đảm phương châm "mở" và "động." Quy hoạch "mở" là một chức danh cần quy hoạch một số người và một người có thể quy hoạch vào một số chức danh. Giới thiệu cán bộ vào quy hoạch không khép kín trong từng địa phương, cơ quan, đơn vị, không chỉ đưa vào quy hoạch những cán bộ tại chỗ mà cần xem xét, đưa vào quy hoạch cả những đồng chí có đủ tiêu chuẩn, điều kiện và triển vọng đảm nhiệm chức danh quy hoạch ở địa phương, cơ quan, đơn vị khác.
Quy hoạch động là quy hoạch được định kỳ rà soát, bổ sung, điều chỉnh theo sát sự phát triển của cán bộ, kịp thời đưa ra khỏi quy hoạch những cán bộ không còn đủ tiêu chuẩn, điều kiện, không có triển vọng phát triển hoặc uy tín thấp qua lấy phiếu tín nhiệm hàng năm; bổ sung vào quy hoạch những cán bộ có triển vọng phát triển.
Tạo nguồn để bổ nhiệm, bố trí cán bộ
Bố trí nhân sự là lựa chọn cán bộ trong quy hoạch để bổ nhiệm, giới thiệu ứng cử đảm đương ngay vị trí lãnh đạo, quản lý khi có nhu cầu hoặc khi đến kỳ đại hội đảng, bầu cử quốc hội, Hội đồng nhân dân, Ủy ban Nhân dân các cấp. Quy hoạch cán bộ là tạo nguồn để chủ động chuẩn bị cán bộ cho việc bổ nhiệm, bố trí nhân sự. Cán bộ trong quy hoạch là những đồng chí có triển vọng đảm nhận chức danh quy hoạch. Do vậy, ở thời điểm đưa vào quy hoạch không nhất thiết phải đáp ứng đầy đủ điều kiện và tiêu chuẩn các chức danh quy hoạch mà cần được rèn luyện, thử thách ,đào tạo, bồi dưỡng theo tiêu chuẩn của chức danh quy hoạch.
Các điều kiện về kinh qua thực tiễn lãnh đạo, quản lý ở cấp dưới, về độ tuổi, trình độ đào tạo quy định trong Nghị quyết 42 của Bộ Chính trị khóa IX không phải là tiêu chuẩn để đưa cán bộ vào quy hoạch, mà là tiêu chuẩn cần có để được bổ nhiệm hoặc giới thiệu cán bộ ứng cử các chức vụ lãnh đạo, quản lý.
Thực hiện chủ trương quy hoạch cán bộ lên chức vụ cao hơn
Thống nhất thực hiện chủ trương quy hoạch cán bộ lên chức vụ cao hơn, không quy hoạch tái cử, tái bổ nhiệm chức vụ đang đảm nhận khi xây dựng quy hoạch cho nhiệm kỳ tới và các nhiệm kỳ tiếp theo, cũng như khi rà soát, bổ sung quy hoạch của nhiệm kỳ hiện tại.
Các cán bộ đương nhiệm, về nguyên tắc đã phải có đủ tiêu chuẩn, điều kiện của chức vụ đang đảm nhiệm, nếu có triển vọng phát triển thì đưa vào quy hoạch chức vụ cao hơn, nếu đủ tiêu chuẩn, điều kiện tiếp tục tái cử chức vụ đang đảm nhận thì là nguồn đương nhiên khi xem xét nhân sự của khóa mới.
Đối với cán bộ đảm nhiệm chức danh có quy định một người không giữ chức vụ quá 2 nhiệm kỳ liên tiếp, cần xem xét đưa vào quy hoạch chức vụ khác hoặc bố trí giữ chức vụ đó ở địa phương, cơ quan, đơn vị khác.
Đảm bảo yêu cầu số dư và trẻ hóa cán bộ
Quy hoạch ban chấp hành, ban thường vụ cấp ủy các cấp phải đảm bảo nguồn quy hoạch có số lượng 1,5-2 lần so với số lượng cấp ủy, ban thường vụ đương nhiệm. Chức danh lãnh đạo, quản lý tối thiểu phải quy hoạch 2-3 người vào một chức danh, không quy hoạch 1 cán bộ cho 1 chức danh; không quy hoạch 1 người vào quá 3 chức danh, không quy hoạch 1 chức danh quá 4 người.
Xuất phát từ yêu cầu trẻ hóa cán bộ, cần đưa vào quy hoạch những đồng chí có triển vọng, nhưng phải trẻ tuổi để có quỹ thời gian cho việc đào tạo, bồi dưỡng về lý luận chuyên môn, nghiệp vụ và kinh qua thực tiễn lãnh đạo, quản lý ở cấp dưới. Để đến khi bố trí cán bộ vào chức danh quy hoạch, phải đảm bảo những người lần đầu tham gia cấp ủy hoặc lần đầu bổ nhiệm, giới thiệu ứng cử các chức danh lãnh đạo quản lý phải đủ tuổi công tác từ hai nhiệm kỳ trở lên, ít nhất cũng trọn một nhiệm kỳ.
Trong công tác quy hoạch, duy trì nghiêm cơ cấu 3 độ tuổi trong quy hoạch cấp ủy và ban lãnh đạo, quản lý các cấp. Đề án quy hoạch ban chấp hành, ban thường vụ cấp ủy và các chức danh lãnh đạo, quản lý phải đảm bảo cơ cấu 3 độ tuổi;dãn cách giữa các độ tuổi là 5 năm. Cấp thẩm quyền chỉ phê duyệt khi đáp ứng yêu cầu này.
Trong quy hoạch, bảo đảm tỷ lệ cán bộ nữ không dưới 15% trong quy hoạch cấp ủy, ban thường vụ cấp ủy và ban lãnh đạo chính quyền các cấp. Đồng thời thực hiện chủ trương: đối với cấp huyện và tương đương trở lên nhất thiết phải có cán bộ nữ trong cơ cấu lãnh đạo (ban thường vụ cấp ủy, thường trực Hội đồng Nhân dân, Ủy ban Nhân dân quận huyện, lãnh đạo các ban, sở ngành cấp tỉnh; bộ, ngành Trung ương./.
Đề án Quy hoạch cán bộ là kế hoạch tổng thể, dài hạn về đội ngũ cán bộ có triển vọng đảm nhiệm các chức danh lãnh đạo, quản lý và kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng, luân chuyển, vố trí và sử dụng số cán bộ đó theo quy hoạch.
Để tiếp tục thực hiện có hiệu quả công tác quy hoạch cán bộ, tại Kết luận số 24-KL/TW, Bộ Chính trị yêu cầu các cấp ủy, các tổ chức đảng, các cấp, các ngành cần quán triệt và thực hiện có hiệu quả đồng bộ nhóm giải pháp về tổ chức cán bộ nêu trong Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI)" Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay," trong đó đẩy mạnh công tác quy hoạch cán bộ nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, các ngành đủ về số lượng, đảm bảo chất lượng, đồng bộ về cơ cấu, có tầm nhìn trước mắt và lâu dài; xây dựng và thực hiện có hiệu quả quy hoạch đội ngũ cán bộ cấp chiến lược, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ lãnh đạo đất nước trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế.
Ban Tổ chức Trung ương đã có hướng dẫn về công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo, quản lý theo tinh thần Nghị quyết số 42-NQ/TW của Bộ Chính trị (khóa IX) và Kết luận số 42-KL/TW của Bộ Chính trị (khóa XI).
Bảo đảm sự liên thông quy hoạch của cả đội ngũ cán bộ trong hệ thống chính trị
Quy hoạch cán bộ lãnh đạo, quản lý phải xuất phát từ yêu cầu nhiệm vụ chính trị và thực tế đội ngũ cán bộ; gắn với các khâu khác trong công tác cán bộ, bảo đảm sự liên thông quy hoạch của cả đội ngũ cán bộ trong hệ thống chính trị.
Để quy hoạch cán bộ sát với thực tiễn và có tính khả thi, phải căn cứ vào yêu cầu nhiệm vụ chính trị của từng thời kỳ để xác định tiêu chuẩn, cơ cấu đội ngũ cán bộ trong quy hoạch ( trình độ, ngành nghề, lĩnh vực công tác, độ tuổi, giới tính, dân tộc...), phải nắm chắc đội ngũ cán bộ hiện có, dự báo được nhu cầu cán bộ trước mắt và lâu dài, trên cơ sở đó mới tiến hành lựa chọn, giới thiệu cán bộ vào quy hoạch, đồng thời xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng, luân chuyển, bố trí, sử dụng cán bộ theo quy hoạch.
Quy hoạch cán bộ lãnh đạo, quản lý phải được xây dựng trên cơ sở quy hoạch cấp ủy đảng các cấp, lấy quy hoạch cấp dưới làm cơ sở cho quy hoạch ở cấp trên, bảo đảm sự liên thông, gắn kết giữa quy hoạch của các địa phương, ban, bộ, ngành với nhau; giữa quy hoạch cán bộ lãnh đạo ban, bộ, ngành địa phương với Quy hoạch Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và các chức danh lãnh đạo chủ chốt của Đảng, Nhà nước, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chính trị của mỗi địa phương, bộ, ban ngành, cơ quan, đơn vị và sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Cán bộ phải được đánh giá theo tiêu chuẩn chức danh cán bộ trước khi đưa vào quy hoạch. Căn cứ để lựa chọn giới thiệu cán bộ vào quy hoạch là tiêu chuẩn chức danh cán bộ, bao gồm tiêu chuẩn chung của cán bộ nêu trong Nghị quyết Trung ương 3 (khóa VIII) và tiêu chuẩn cụ thể của từng chức danh cán bộ theo các nội dung: Phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống; năng lực thực tiễn; uy tín; sức khỏe; chiều hướng, triển vọng phát triển.
Bảo đảm phương châm "mở" và "động"
Quy hoạch cán bộ phải bảo đảm phương châm "mở" và "động." Quy hoạch "mở" là một chức danh cần quy hoạch một số người và một người có thể quy hoạch vào một số chức danh. Giới thiệu cán bộ vào quy hoạch không khép kín trong từng địa phương, cơ quan, đơn vị, không chỉ đưa vào quy hoạch những cán bộ tại chỗ mà cần xem xét, đưa vào quy hoạch cả những đồng chí có đủ tiêu chuẩn, điều kiện và triển vọng đảm nhiệm chức danh quy hoạch ở địa phương, cơ quan, đơn vị khác.
Quy hoạch động là quy hoạch được định kỳ rà soát, bổ sung, điều chỉnh theo sát sự phát triển của cán bộ, kịp thời đưa ra khỏi quy hoạch những cán bộ không còn đủ tiêu chuẩn, điều kiện, không có triển vọng phát triển hoặc uy tín thấp qua lấy phiếu tín nhiệm hàng năm; bổ sung vào quy hoạch những cán bộ có triển vọng phát triển.
Tạo nguồn để bổ nhiệm, bố trí cán bộ
Bố trí nhân sự là lựa chọn cán bộ trong quy hoạch để bổ nhiệm, giới thiệu ứng cử đảm đương ngay vị trí lãnh đạo, quản lý khi có nhu cầu hoặc khi đến kỳ đại hội đảng, bầu cử quốc hội, Hội đồng nhân dân, Ủy ban Nhân dân các cấp. Quy hoạch cán bộ là tạo nguồn để chủ động chuẩn bị cán bộ cho việc bổ nhiệm, bố trí nhân sự. Cán bộ trong quy hoạch là những đồng chí có triển vọng đảm nhận chức danh quy hoạch. Do vậy, ở thời điểm đưa vào quy hoạch không nhất thiết phải đáp ứng đầy đủ điều kiện và tiêu chuẩn các chức danh quy hoạch mà cần được rèn luyện, thử thách ,đào tạo, bồi dưỡng theo tiêu chuẩn của chức danh quy hoạch.
Các điều kiện về kinh qua thực tiễn lãnh đạo, quản lý ở cấp dưới, về độ tuổi, trình độ đào tạo quy định trong Nghị quyết 42 của Bộ Chính trị khóa IX không phải là tiêu chuẩn để đưa cán bộ vào quy hoạch, mà là tiêu chuẩn cần có để được bổ nhiệm hoặc giới thiệu cán bộ ứng cử các chức vụ lãnh đạo, quản lý.
Thực hiện chủ trương quy hoạch cán bộ lên chức vụ cao hơn
Thống nhất thực hiện chủ trương quy hoạch cán bộ lên chức vụ cao hơn, không quy hoạch tái cử, tái bổ nhiệm chức vụ đang đảm nhận khi xây dựng quy hoạch cho nhiệm kỳ tới và các nhiệm kỳ tiếp theo, cũng như khi rà soát, bổ sung quy hoạch của nhiệm kỳ hiện tại.
Các cán bộ đương nhiệm, về nguyên tắc đã phải có đủ tiêu chuẩn, điều kiện của chức vụ đang đảm nhiệm, nếu có triển vọng phát triển thì đưa vào quy hoạch chức vụ cao hơn, nếu đủ tiêu chuẩn, điều kiện tiếp tục tái cử chức vụ đang đảm nhận thì là nguồn đương nhiên khi xem xét nhân sự của khóa mới.
Đối với cán bộ đảm nhiệm chức danh có quy định một người không giữ chức vụ quá 2 nhiệm kỳ liên tiếp, cần xem xét đưa vào quy hoạch chức vụ khác hoặc bố trí giữ chức vụ đó ở địa phương, cơ quan, đơn vị khác.
Đảm bảo yêu cầu số dư và trẻ hóa cán bộ
Quy hoạch ban chấp hành, ban thường vụ cấp ủy các cấp phải đảm bảo nguồn quy hoạch có số lượng 1,5-2 lần so với số lượng cấp ủy, ban thường vụ đương nhiệm. Chức danh lãnh đạo, quản lý tối thiểu phải quy hoạch 2-3 người vào một chức danh, không quy hoạch 1 cán bộ cho 1 chức danh; không quy hoạch 1 người vào quá 3 chức danh, không quy hoạch 1 chức danh quá 4 người.
Xuất phát từ yêu cầu trẻ hóa cán bộ, cần đưa vào quy hoạch những đồng chí có triển vọng, nhưng phải trẻ tuổi để có quỹ thời gian cho việc đào tạo, bồi dưỡng về lý luận chuyên môn, nghiệp vụ và kinh qua thực tiễn lãnh đạo, quản lý ở cấp dưới. Để đến khi bố trí cán bộ vào chức danh quy hoạch, phải đảm bảo những người lần đầu tham gia cấp ủy hoặc lần đầu bổ nhiệm, giới thiệu ứng cử các chức danh lãnh đạo quản lý phải đủ tuổi công tác từ hai nhiệm kỳ trở lên, ít nhất cũng trọn một nhiệm kỳ.
Trong công tác quy hoạch, duy trì nghiêm cơ cấu 3 độ tuổi trong quy hoạch cấp ủy và ban lãnh đạo, quản lý các cấp. Đề án quy hoạch ban chấp hành, ban thường vụ cấp ủy và các chức danh lãnh đạo, quản lý phải đảm bảo cơ cấu 3 độ tuổi;dãn cách giữa các độ tuổi là 5 năm. Cấp thẩm quyền chỉ phê duyệt khi đáp ứng yêu cầu này.
Trong quy hoạch, bảo đảm tỷ lệ cán bộ nữ không dưới 15% trong quy hoạch cấp ủy, ban thường vụ cấp ủy và ban lãnh đạo chính quyền các cấp. Đồng thời thực hiện chủ trương: đối với cấp huyện và tương đương trở lên nhất thiết phải có cán bộ nữ trong cơ cấu lãnh đạo (ban thường vụ cấp ủy, thường trực Hội đồng Nhân dân, Ủy ban Nhân dân quận huyện, lãnh đạo các ban, sở ngành cấp tỉnh; bộ, ngành Trung ương./.
Hương Thủy (TTXVN)
