Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Lê Minh Hoan và Giám đốc quốc gia Ngân hàng Thế giới (WB) tại Việt Nam Carolyn Turk đồng chủ trì Đối thoại. (Ảnh: Vũ Sinh/TTXVN) Sáng 30/11, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn phối hợp với Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam tổ chức Đối thoại chính sách cấp cao về Chuyển đổi sang hệ thống lương thực thực phẩm xanh, giảm phát thải.
Đối thoại do Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Lê Minh Hoan và bà Carolyn Turk, Giám đốc Quốc gia Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam đồng chủ trì.
Đối thoại là sự kiện mở đầu trong chuỗi sự kiện Đối thoại chính sách và truyền thông về phát triển nông nghiệp xanh, carbon thấp và bền vững do Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn phối hợp với Ngân hàng Thế giới thực hiện nhằm định hướng tầm nhìn của ngành nông nghiệp đến năm 2050 theo hướng phát triển xanh, carbon thấp và bền vững.
Phát biểu tại đối thoại, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết dự thảo Chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn bền vững đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050 đang được Bộ xây dựng nhằm mục tiêu cơ cấu lại ngành nông nghiệp, phát triển kinh tế nông thôn, gắn với xây dựng nông thôn mới, được thiết kế xoay quanh ba trụ cột gồm nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân thông minh hoàn toàn phù hợp với các định hướng chiến lược của quốc gia trong thời gian tới.
Bộ trưởng Lê Minh Hoan khẳng định ngành nông nghiệp cần những bước đi táo bạo và có tầm nhìn để chuyển đổi nông nghiệp xanh và bền vững. Phải hành động ngay trong việc thay đổi mô hình phát triển nông nghiệp nhằm đảm bảo tính bền vững, cạnh tranh và khả năng phục hồi khi đối mặt với nhiều thách thức ảnh hưởng đến nông nghiệp.
Theo Bộ trưởng Lê Minh Hoan, với tư duy mới, chúng ta hoàn toàn có thể đặt ra khát vọng đưa Việt Nam trở thành cường quốc nông nghiệp sinh thái, trung hòa carbon thay vì chỉ là cường quốc về sản lượng lương thực. Với tư duy sáng tạo, Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành cường quốc đổi mới sáng tạo tích hợp các giá trị văn hóa, đa dạng sinh học, cảnh quan trong nông nghiệp và thực phẩm.
Với lợi thế địa kinh tế chiến lược, Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành trung tâm logistics nông nghiệp và thực phẩm khu vực châu Á-Thái Bình Dương, trung tâm chế biến nông lâm thủy sản cho khu vực Đông Nam Á.
"Với tư duy đổi mới và cùng hành động, tôi tin rằng khát vọng của ngành nông nghiệp sẽ trở thành hiện thực. Để không chỉ là 'trụ đỡ' của nền kinh tế khi đất nước ở vào thời điểm khó khăn, ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn quyết hướng đến khát vọng vươn tầm, đủ sức trở thành thước đo mức độ bền vững của quốc gia," Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết.
[Bộ trưởng Lê Minh Hoan: Xây dựng nền nông nghiệp không đánh đổi]
Bà Carolyn Turk, Giám đốc Ngân hàng Thế giới (WB), cho rằng nông nghiệp là một trong những tác nhân chính gây nên biến đổi khí hậu khi phát thải khí nhà kính, từ lĩnh vực này chiếm 18% tổng lượng phát thải. Lượng phát thải dự kiến sẽ lên tới 120 triệu tấn CO2 vào năm 2030; trong đó có tới một nửa xuất phát từ ngành lúa gạo. Việt Nam đã có cam kết mạnh mẽ tại COP26 đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, giảm khí thải metan 30% tính đến năm 2030… và đây là thách thức đối với ngành lúa gạo Việt Nam.
Ngoài thách thức về biến đổi khí hậu, chúng ta còn đang đối mặt với những thách thức nội tại như giảm năng suất trong ngành, áp lực gia tăng sản lượng, yêu cầu ngày càng cao về chất lượng của sản phẩm nông nghiệp. Việc sản xuất sản phẩm, tương lai nông nghiệp Việt Nam sẽ dựa vào tri thức nhiều hơn trong khi tập quán thâm dụng tài nguyên và dấu chân carbon cần phải giảm thiểu. Việt Nam cũng cần nhạy bén hơn những nhu cầu trên toàn cầu để sản xuất sản phẩm an toàn hơn với môi trường.
Bà Carolyn Turk cho biết WB sẽ tiếp tục hợp tác, hỗ trợ kỹ thuật, mở rộng các hoạt động đầu tư cùng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn để xác định và hướng tới một tương lai tươi sáng cho ngành nông nghiệp Việt Nam.
Quang cảnh buổi đối thoại. (Ảnh: Vũ Sinh/TTXVN) Ông Martien Van Nieuwkoop, Giám đốc Nông nghiệp và Lương thực toàn cầu (WB), Việt Nam cần tiếp tục duy trì trong chương trình nghị sự hết sức tham vọng này để giảm phát thải khí nhà kính và giảm lượng khí carbon tương đương trong nông nghiệp. Từ đó, xây dựng một thị trường đảm bảo khả năng chống chịu trước biến đổi khí hậu, đem lại giá trị thiết thực, vượt qua thách thức, chớp lấy cơ hội, hệ thống lương thực thực phẩm toàn cầu sẽ phải thực hiện những chuyển dịch mang tính căn bản.
Về các chiến lược, ông Martien Van Nieuwkoop cho rằng Việt Nam cần thay đổi chi tiêu công trong nông nghiệp, có những cơ chế khuyến khích phù hợp, đánh giá lại về đầu tư công trong nông nghiệp. Cùng với đó, chuyển dịch cơ cấu sở hữu đất để giải quyết vấn đề sản xuất nhỏ lẻ manh mún, gây ảnh hưởng trực tiếp tới tốc độ phát triển của ngành nông nghiệp, lý giải tại sao giá trị gia tăng thấp. Theo đó, để giải quyết vấn đề này cần có quan hệ đối tác công tư, đưa ra quyết định đầu tư hợp lý cho nông nghiệp.
Ông Steven Jaffee, Cựu Trưởng Chuyên gia Kinh tế tại Khu vực EAP, chia sẻ để đi sâu và đẩy nhanh chương trình về môi trường nông nghiệp, Việt Nam cần có một chiến lược và kế hoạch hành động chuyên sâu được xây dựng dựa trên bốn trụ cột bao gồm chính sách khuyến nghị, đổi mới sáng tạo, thể chế và chính sách hỗ trợ. Điều quan trọng là cần xem xét các giải pháp ở nhiều cấp độ, từ cấp độ nông hộ cho đến cấp quốc gia.
Để chuyển mình thay đổi, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho rằng ngành nông nghiệp không thể tự đứng một mình, làm một mình. Ngành nông nghiệp cần có sự chia sẻ, đồng hành, hỗ trợ, ủng hộ của các bộ, ban ngành trung ương và địa phương, các tổ chức và cá nhân trong và ngoài nước./.
