Hiện nay, giá gas trên thị trường đang tăng ở mức cao. Giá bán buôn tại nhà máy và các cảng tăng bình quân từ 15,04-15,31% so với tháng 1. Giá bán lẻ ở khu vực Thành phố Hồ Chí Minh bình quân là 425.000 đồng/bình 12kg, tăng gần 11%, khu vực Hà Nội bình quân 442.000 đồng/bình, đã gây ra nhiều ý kiến trái chiều đối với người tiêu dùng.
Cục trưởng Cục Quản lý Giá (Bộ Tài chính) Nguyễn Tiến Thỏa đã trao đổi với báo chí xung quanh vấn đề này.
- Việc giá gas trong vòng một tháng trở lại đây tăng đến 3 lần với mức khoảng 40%, theo ông, đây có phải là một hiện tượng bất thường hay không đối với một mặt hàng nằm trong diện bình ổn giá?
Ông Nguyễn Tiến Thỏa: Nếu nhìn về hiện tượng thì có thể thấy đây là hiện tượng tăng khá cao và có thể coi là bất bình thường. Tuy nhiên nhìn về gốc của vấn đề thì có thể thấy, Việt Nam phải nhập khẩu trên 50% sản lượng gas để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong nước vì thế phải phụ thuộc vào giá trên thị trường thế giới.
Trong khi đó, gas là sản phẩm gốc dầu mà giá dầu từ tháng 1 đến nay liên tục tăng cho nên giá gas cũng tăng. Đồng thời, do nhu cầu về gas sưởi ấm trong mùa đông của các nước trên thế giới vẫn đang tăng nên giá gas trên thị trường thế giới đã tăng cao ở mức 145 USD/tấn từ tháng 2 so với tháng 1. Như vậy, có thể thấy giá gas ở Việt Nam tăng là phù hợp với biến động giá của thế giới.
- Nhưng theo khảo sát của một số cơ quan truyền thông thì còn một nguyên nhân là do hệ thống phân phối không tốt nên những đại lý bán lẻ đẩy mức giá và ăn mức chênh lệch hoa hồng quá cao nên giá gas đến tay người tiêu dùng tăng cao. Ông nhận định về vấn đề này thế nào?
Ông Nguyễn Tiến Thỏa: Hiện nay đã có một số doanh nghiệp đầu mối là Công ty cổ phần gas Petrolimex, Công ty dầu khí Thành phố Hồ Chí Minh SaigonPetro, Công ty kinh doanh sản phẩm khí, Công ty cổ phần kinh doanh khí hóa lỏng miền Nam, Công ty kinh doanh khí hóa lỏng Bắc và Công ty cổ phần kinh doanh khí hóa lỏng miền Đông gửi mức đăng ký giá trong tháng 2 về Cục Quản lý giá.
Qua kiểm tra hồ sơ đăng ký giá của các đơn vị có thể thấy giá nhập khẩu tăng 145 USD/tấn cộng thuế nhập khẩu 5% và sau khi quy đổi tỷ giá USD tại thời điểm tính thì mức tăng của giá gas tương ứng là hơn 3.000 đồng/kg. Đấy là chưa tính đến một số yếu tố cùng với giá trị của hàng hóa tăng như: chi phí khấu hao bình gas, lãi suất vay vốn ngân hàng... Hoa hồng trong đợt này đều được các doanh nghiệp đầu mối giữ nguyên, không tăng hoa hồng để đội giá.
Tuy nhiên, trong thị trường kinh doanh gas hiện có nhiều vấn đề phức tạp. Các cửa hàng bán lẻ theo quy định của Nghị định 107/2009 về kinh doanh gas đều phải chấp hành mức giá do thương nhân đầu mối quy định và không được bán giá nào khác.
Nhưng trên thị trường hiện nay xuất hiện rất nhiều loại hình kinh doanh gas mua đi bán lại không thuộc hệ thống đại lý của các thương nhân đầu mối. Do vậy với các trường hợp gas giả, gas mua trôi nổi về sang chiết nạp kinh doanh... không thuộc hệ thống phân phối nên các thương nhân không thể quản lý được giá. Vấn đề kiểm tra nguyên nhân tăng giá và bán hàng theo giá niêm yết thuộc về trách nhiệm của các cơ quan tài chính ở các tỉnh, thành phố.
Để xem mức giá gas tại các doanh nghiệp trôi nổi có hợp lý hay không thì cứ 2 ngày/lần, các tỉnh đều phải có báo cáo về tình hình giá cả thị trường nói chung về cơ quan quản lý giá Trung ương. Từ đó, chúng tôi sẽ có đối chiếu giá gas trên thị trường tự do với giá gas ở các hệ thống đại lý bán xem có chênh nhau nhiều và bất hợp lý quá hay không. Tôi cho rằng khi chúng ta đã có một lực lượng lớn 80% các doanh nghiệp lớn tham gia kinh doanh gas và nếu tổ chức tốt thì các doanh nghiệp này sẽ điều chỉnh được giá gas trên thị trường.
- Vậy việc quản lý giá gas thuộc trách nhiệm của cơ quan nào, thưa ông?
Ông Nguyễn Tiến Thỏa: Bộ Tài chính chịu trách nhiệm chính về việc quản lý giá gas. Nhưng tại Nghị định 107/2007 về kinh doanh gas quy định rất rõ ràng phải có sự phối hợp giữa Bộ Tài chính và các cơ quan khác. Trong đó, tại điều 55 đã nêu Bộ Tài chính chủ trì phối hợp với Bộ Công thương để kiểm tra, kiểm soát việc chấp hành pháp luật về giá gas.
- Hiện nay đã có Sở Tài chính nào tổ chức đoàn kiểm tra hiện tượng tăng giá gas?
Ông Nguyễn Tiến Thỏa: Hiện mới chỉ có Thành phố Hồ Chí Minh đang tiến hành đoàn kiểm tra việc kinh doanh gas trong đó có việc đăng ký giá gas tiếp nối vào đợt kiểm tra tháng 1. Còn các địa phương khác sẽ tổ chức các đoàn kiểm tra vào thời gian tới./.
- Xin cảm ơn ông!
Cục trưởng Cục Quản lý Giá (Bộ Tài chính) Nguyễn Tiến Thỏa đã trao đổi với báo chí xung quanh vấn đề này.
- Việc giá gas trong vòng một tháng trở lại đây tăng đến 3 lần với mức khoảng 40%, theo ông, đây có phải là một hiện tượng bất thường hay không đối với một mặt hàng nằm trong diện bình ổn giá?
Ông Nguyễn Tiến Thỏa: Nếu nhìn về hiện tượng thì có thể thấy đây là hiện tượng tăng khá cao và có thể coi là bất bình thường. Tuy nhiên nhìn về gốc của vấn đề thì có thể thấy, Việt Nam phải nhập khẩu trên 50% sản lượng gas để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong nước vì thế phải phụ thuộc vào giá trên thị trường thế giới.
Trong khi đó, gas là sản phẩm gốc dầu mà giá dầu từ tháng 1 đến nay liên tục tăng cho nên giá gas cũng tăng. Đồng thời, do nhu cầu về gas sưởi ấm trong mùa đông của các nước trên thế giới vẫn đang tăng nên giá gas trên thị trường thế giới đã tăng cao ở mức 145 USD/tấn từ tháng 2 so với tháng 1. Như vậy, có thể thấy giá gas ở Việt Nam tăng là phù hợp với biến động giá của thế giới.
- Nhưng theo khảo sát của một số cơ quan truyền thông thì còn một nguyên nhân là do hệ thống phân phối không tốt nên những đại lý bán lẻ đẩy mức giá và ăn mức chênh lệch hoa hồng quá cao nên giá gas đến tay người tiêu dùng tăng cao. Ông nhận định về vấn đề này thế nào?
Ông Nguyễn Tiến Thỏa: Hiện nay đã có một số doanh nghiệp đầu mối là Công ty cổ phần gas Petrolimex, Công ty dầu khí Thành phố Hồ Chí Minh SaigonPetro, Công ty kinh doanh sản phẩm khí, Công ty cổ phần kinh doanh khí hóa lỏng miền Nam, Công ty kinh doanh khí hóa lỏng Bắc và Công ty cổ phần kinh doanh khí hóa lỏng miền Đông gửi mức đăng ký giá trong tháng 2 về Cục Quản lý giá.
Qua kiểm tra hồ sơ đăng ký giá của các đơn vị có thể thấy giá nhập khẩu tăng 145 USD/tấn cộng thuế nhập khẩu 5% và sau khi quy đổi tỷ giá USD tại thời điểm tính thì mức tăng của giá gas tương ứng là hơn 3.000 đồng/kg. Đấy là chưa tính đến một số yếu tố cùng với giá trị của hàng hóa tăng như: chi phí khấu hao bình gas, lãi suất vay vốn ngân hàng... Hoa hồng trong đợt này đều được các doanh nghiệp đầu mối giữ nguyên, không tăng hoa hồng để đội giá.
Tuy nhiên, trong thị trường kinh doanh gas hiện có nhiều vấn đề phức tạp. Các cửa hàng bán lẻ theo quy định của Nghị định 107/2009 về kinh doanh gas đều phải chấp hành mức giá do thương nhân đầu mối quy định và không được bán giá nào khác.
Nhưng trên thị trường hiện nay xuất hiện rất nhiều loại hình kinh doanh gas mua đi bán lại không thuộc hệ thống đại lý của các thương nhân đầu mối. Do vậy với các trường hợp gas giả, gas mua trôi nổi về sang chiết nạp kinh doanh... không thuộc hệ thống phân phối nên các thương nhân không thể quản lý được giá. Vấn đề kiểm tra nguyên nhân tăng giá và bán hàng theo giá niêm yết thuộc về trách nhiệm của các cơ quan tài chính ở các tỉnh, thành phố.
Để xem mức giá gas tại các doanh nghiệp trôi nổi có hợp lý hay không thì cứ 2 ngày/lần, các tỉnh đều phải có báo cáo về tình hình giá cả thị trường nói chung về cơ quan quản lý giá Trung ương. Từ đó, chúng tôi sẽ có đối chiếu giá gas trên thị trường tự do với giá gas ở các hệ thống đại lý bán xem có chênh nhau nhiều và bất hợp lý quá hay không. Tôi cho rằng khi chúng ta đã có một lực lượng lớn 80% các doanh nghiệp lớn tham gia kinh doanh gas và nếu tổ chức tốt thì các doanh nghiệp này sẽ điều chỉnh được giá gas trên thị trường.
- Vậy việc quản lý giá gas thuộc trách nhiệm của cơ quan nào, thưa ông?
Ông Nguyễn Tiến Thỏa: Bộ Tài chính chịu trách nhiệm chính về việc quản lý giá gas. Nhưng tại Nghị định 107/2007 về kinh doanh gas quy định rất rõ ràng phải có sự phối hợp giữa Bộ Tài chính và các cơ quan khác. Trong đó, tại điều 55 đã nêu Bộ Tài chính chủ trì phối hợp với Bộ Công thương để kiểm tra, kiểm soát việc chấp hành pháp luật về giá gas.
- Hiện nay đã có Sở Tài chính nào tổ chức đoàn kiểm tra hiện tượng tăng giá gas?
Ông Nguyễn Tiến Thỏa: Hiện mới chỉ có Thành phố Hồ Chí Minh đang tiến hành đoàn kiểm tra việc kinh doanh gas trong đó có việc đăng ký giá gas tiếp nối vào đợt kiểm tra tháng 1. Còn các địa phương khác sẽ tổ chức các đoàn kiểm tra vào thời gian tới./.
- Xin cảm ơn ông!
Thùy Dương (TTXVN/Vietnam+)
