Chính phủ Haiti đã phải ban bố tình trạng khẩn cấp vào ngày 3/3, sau khi các băng nhóm tội phạm địa phương tổ chức cuộc tấn công vào Nhà tù Quốc gia, khiến 3.597 tù nhân đào tẩu. Con số trốn thoát tương đương 97% phạm nhân đang bị giam giữ tại nhà tù.
Khi ban lệnh tình trạng khẩn cấp, Chính phủ Haiti dẫn lý do “suy giảm an ninh”, đặc biệt là ở thủ đô Port-au-Prince, và “các hành vi phạm tội bạo lực ngày càng gia tăng do nhiều băng nhóm vũ trang gây ra”. Những hành vi phạm tội bao gồm bắt cóc và giết người, bạo lực nhắm vào đối tượng phụ nữ, trẻ em và cướp của.
Trước đó, trong một bài đăng trên mạng xã hội X, một trong các liên đoàn cảnh sát ở Haiti đã kêu gọi tất cả cảnh sát ở thủ đô vẫn còn vũ khí trong tay cần tham gia vào cuộc chiến đấu nhằm duy trì quyền kiểm soát nhà tù. Bài viết cảnh báo rằng nếu những kẻ tấn công chiếm được nhà tù thì tất cả đều sẽ bị ảnh hưởng và sẽ không ai ở thủ đô còn được an toàn.
Nhiều nguồn tin an ninh ở Port-au-Prince chia sẻ với trang tin CNN rằng làn sóng bạo lực đã nhanh chóng gia tăng kể từ thứ Năm tuần trước, nhắm vào các đồn cảnh sát, sân bay quốc tế và nhà tù. Làn sóng bạo lực này là hiện tượng chưa từng có trong những năm gần đây.
Hôm thứ Sáu, thủ lĩnh băng đảng Jimmy Cherizier, nhân vật còn có biệt danh Barbecue, cho biết sẽ tiếp tục nỗ lực lật đổ Thủ tướng Ariel Henry. “Chúng tôi yêu cầu Cảnh sát Quốc gia Haiti cùng quân đội có trách nhiệm và bắt giữ Ariel Henry. Một lần nữa, người dân không phải là kẻ thù của chúng ta và các nhóm vũ trang không phải là kẻ thù của các vị. Các vị bắt giữ Ariel Henry vì sự nghiệp giải phóng đất nước,” Cherizier tuyên bố.
CNN cho biết Cherizier là một cựu sĩ quan cảnh sát. Vị thủ lĩnh này đang đứng đầu một liên minh các băng đảng ở Haiti.
Sự thất vọng của công chúng với Henry, cho rằng ông không có khả năng kiềm chế tình trạng bất ổn trong nước, đã bùng lên sau khi ông quyết định không từ chức vào tháng trước, với lý do bạo lực leo thang. Theo thỏa thuận trước đó, ông Henry cam kết tổ chức bầu cử và chuyển giao quyền lực trước ngày 7/2.
Làn sóng bạo lực gần đây xảy ra khi ông Henry đang thăm Kenya, để hoàn tất việc đàm phán với Tổng thống Kenya William Ruto về việc đưa một đoàn hỗ trợ an ninh đa quốc gia tới Haiti. Một nguồn tin cảnh sát Haiti cho CNN biết rằng các tay súng thuộc nhiều băng đảng đã tấn công hàng loạt đồn cảnh sát trên toàn thành phố kể từ hôm thứ Năm và giết chết ít nhất 4 người
Đại sứ quán Mỹ ở Haiti đã phát cảnh báo an ninh, đồng thời ra tuyên bố kêu gọi công dân Mỹ rời khỏi đất nước này do bạo lực gia tăng. “Công dân Mỹ nên rời Haiti càng sớm càng tốt bằng các phương án vận chuyển thương mại hoặc các phương án vận chuyển tư nhân sẵn có khác, trước tình hình an ninh hiện tại và những thách thức về cơ sở hạ tầng,” tuyên bố có đoạn.
Chính phủ Haiti ban bố tình trạng khẩn cấp và lệnh giới nghiêm
Lệnh giới nghiêm không ảnh hưởng đến các thành viên của lực lượng công đang làm nhiệm vụ như lính cứu hỏa, tài xế xe cứu thương, nhân viên y tế và nhà báo.
Đại sứ quán Pháp tại Haiti cũng đã thông báo kế hoạch đình chỉ dịch vụ cấp thị thực và hành chính để đối phó với tình hình mới.
Haiti đã phải hứng chịu làn sóng bất ổn và bạo lực do băng đảng gây ra trong những năm gần đây. Các băng nhóm tham chiến kiểm soát phần lớn Port-au-Prince, cắt đứt những tuyến cung cấp nhu yếu phẩm quan trọng cho phần còn lại của đất nước.
Khoảng 1.100 người đã thiệt mạng, bị thương hoặc bị bắt cóc chỉ trong tháng 1 năm nay, thời điểm được Liên hợp quốc đánh giá là tháng bạo lực nhất trong hai năm qua./.
