Các chuyên gia Chile đã bắt đầu tiến hành khai quật lăng mộ của nhà thơ được giải Nobel Pablo Neruda, để tìm hiểu nguyên nhân cái chết của nhà thơ tiến bộ, xem ông bị qua đời vì ung thư hay bị đầu độc. Nhà thơ cánh tả đã qua đời 12 ngày sau cuộc đảo chính quân sự năm 1973, lật đổ tổng thống xã hội chủ nghĩa Salvador Allende và đưa tướng độc tài Augusto Pinochet lên cầm quyền. Trước giờ, người ta vẫn cho rằng Neruda chết vì ung thư tuyến tiền liệt. Nhưng đến năm 2011, các quan chức Chile đã tìm hiểu khả năng ông bị đầu độc bởi những mật vụ của chế độ Pinochet, theo lời tiết lộ của người tài xế lái xe cho Neruda. “Chúng tôi có mặt ở đây để bắt đầu công tác khai quật thi thể nhà thơ. Chúng tôi đã bắt đầu việc đào và đang tiến gần tới hầm mộ”, thẩm phán Mario Carroza nói trong một cuộc họp báo. Thi thể của Neruda được khai quật chính thức vào lúc 8 giờ sáng thứ Hai giờ địa phương (11 giờ GMT), nhưng phần mộ đã được mở ra từ thứ Bảy. Thi thể ông hiện được chôn cất ở một địa điểm trong một tòa nhà bảo tàng ở Isla Negra. Các điều tra viên của cảnh sát và chuyên gia pháp y của chính quyền đã có mặt tại hiện trường ngày Chủ nhật. Vào khoảng 17 giờ giờ địa phương, họ đã lập một khu lều tạm để bắt đầu việc khai quật. Ông Neruda được chôn cùng người vợ thứ ba, Matilde Urrutia. Neruda giành giải Nobel văn học năm 1971 và nổi tiếng với các bài thơ tình, cũng như sử thi Canto General kể về lịch sử và con người Nam Mỹ. Ngành tư pháp Chile cho phép cuộc điều tra được tiến hành vào tháng 6/2011 sau khi một đơn kiện được Đảng Cộng sản Chile nộp cho nhà chức trách. Ông Neruda là đảng viên đảng này.
Các du khách viếng thăm mộ Pablo Neruda hôm 7/4 (Nguồn: AFP)
Ngoài cáo buộc của tài xế, đơn kiện dẫn lời các nhân chứng nói ông Neruda hoàn toàn khỏe mạnh cho tới khi qua đời. Họ nói ông không cho thấy dấu hiệu gì là bị ung thư. Kết quả cuộc điều tra sẽ kết luận cáo buộc của tài xế cá nhân của Neruda, Manuel Araya, người cho rằng nhà thơ đã bị sát hại. Đảng Cộng sản Chile nộp đơn kiện chính từ cáo buộc của Araya. Araya nói Neruda qua đời sau khi được tiêm một mũi đáng ngờ ở bệnh viện Santa Maria tại Santiago vài ngày sau cuộc đảo chính đưa Pinochet lên nắm quyền. Giấy chứng tử của Neruda, mà AFP có được, cho thấy ông thiệt mạng vì ung thư tuyến tiền liệt. Gia đình Neruda và quỹ chính thức hiện đang nắm tác quyền các tác phẩm của ông đều chấp nhận nguyên nhân chính thức của cái chết, nhắc lại năm 2011 rằng không có bằng chứng gì cho thấy có hành động phi pháp liên quan tới cái chết của ông./.
Pablo Neruda được trao giải Nobel Văn học năm 1971 (Nguồn: AFP)
Trần Trọng (Vietnam+)