Những tồn tại trong sắp xếp đơn vị hành chính giai đoạn 2019-2023, tiến độ sắp xếp đơn vị hành chính giai đoạn 2023-2025 cùng những vướng mắc, bất cập đã được các đại biểu Quốc hội nêu ra trong phần chất vấn đối với Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà chiều 21/8.
Giải quyết dứt điểm cán bộ, công chức dôi dư đến hết năm 2025
Theo đại biểu Hồ Thị Kim Ngân (Bắc Kạn), Báo cáo của Chính phủ có nêu, sau 4 năm vẫn còn 58/706 cán bộ, công chức cấp huyện; 1.405/9.694 cán bộ, công chức cấp xã dôi dư chưa được sắp xếp, giải quyết chế độ. Ngoài ra, có 5/6 đơn vị hành chính, chiếm 83,33% đô thị cấp huyện hình thành sau sắp xếp chưa được cấp có thẩm quyền phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chung đô thị; 43/152 đơn vị hành chính cấp xã hình thành sau sắp xếp chưa được cấp có thẩm quyền phê duyệt quy hoạch đều có nguyên nhân phụ thuộc vào nguồn lực và khả năng cân đối ngân sách của các địa phương.
Trong khi đó, đa số các địa phương chưa tự cân đối được ngân sách, gặp khó khăn về nguồn kinh phí để thực hiện. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho biết giải pháp căn cơ để tháo gỡ những vướng mắc, tồn tại trên.
Trả lời đại biểu, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, việc sắp xếp cán bộ dôi dư sau khi sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2019-2021, đến thời điểm này, theo tổng hợp của Bộ Nội vụ, cán bộ, công chức cấp huyện còn dôi dư 58 người trên tổng số 706 người; còn cấp xã dôi dư 1.405/9.614 người. Giai đoạn vừa qua, số cán bộ, công chức dôi dư phải thực hiện sắp xếp là trên 18.000 người, đến nay đã giải quyết khá cơ bản. Theo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đến hết năm 2025 phải giải quyết xong số này.
Bộ Nội vụ đánh giá cao nhiều địa phương thời gian qua đã rất nỗ lực sắp xếp cán bộ, công chức dôi dư; trong đó điển hình là Quảng Ninh, Thanh Hóa. Bên cạnh đó, vẫn còn một số địa phương do số lượng sắp xếp lớn nên còn có những mặt khó khăn.
Để giải quyết tồn đọng giai đoạn 2019-2021 và chuẩn bị cho giai đoạn 2023-2030, Chính phủ chỉ đạo rất quyết liệt, ban hành nhiều nghị định quan trọng. Bộ Nội vụ đã tham mưu cho Chính phủ ban hành Nghị định 29/2023/NĐ-CP về chính sách tinh giản biên chế; trong đó dành riêng một khoản cho sắp xếp cán bộ, công chức dôi dư khi sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã. Ngoài ra, với cấp xã còn có Nghị định 33/2023/NĐ-CP quy định về cán bộ, công chức cấp xã và người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, ở thôn, tổ dân phố, cũng là điều kiện thuận lợi để sắp xếp cán bộ, công chức cấp xã dôi dư. Vì vậy số còn lại không nhiều.
“Chúng tôi mong muốn các địa phương quan tâm, tập trung trên cơ sở chính sách đã có. Hiện có 46/54 địa phương trong diện sắp xếp đã có nghị quyết của Hội đồng Nhân dân để hỗ trợ thêm ngoài Nghị định 29 của Chính phủ là rất tốt,” Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà nói.
Về trách nhiệm, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cho rằng, trước hết là trách nhiệm của các địa phương trong rà soát, xem xét công khai, dân chủ, công bằng để tiếp tục vận dụng các chính sách hiện có của Trung ương và địa phương để giải quyết dứt điểm cán bộ, công chức dôi dư đến hết năm 2025.
Đồng tình với ý kiến của đại biểu về điều chỉnh quy hoạch đô thị và phân loại đô thị hình thành sau sắp xếp đơn vị hành chính giai đoạn 2019-2021, Bộ trưởng khẳng định “đây là một tồn đọng.” “Đây là một nhiệm vụ rất lớn, giai đoạn qua có một số khó khăn, chưa kịp điều chỉnh. Bởi vì thời điểm đó thực hiện theo Luật Quy hoạch, phải xây dựng quy hoạch tỉnh, sau đó mới rà soát các quy hoạch đô thị, quy hoạch nông thôn… Chính vì vậy có những địa phương chậm trễ. Tuy nhiên cũng có địa phương làm rất tốt,” Bộ trưởng chia sẻ.
Bộ trưởng đề nghị các địa phương căn cứ vào các quy định đã có, nỗ lực hơn để hoàn tất toàn bộ các nhiệm vụ của giai đoạn trước và chuẩn bị cho cả giai đoạn sau.
Khó hoàn thành trước tháng 10
Cũng liên quan đến sắp xếp đơn vị hành chính, trích dẫn báo cáo của Chính phủ cho thấy, giai đoạn 2023-2025, cả nước thực hiện sắp xếp 49 đơn vị cấp huyện và 1.247 đơn vị hành chính cấp xã của 53 địa phương, việc sáp nhập phải hoàn thành trước tháng 10/2024, tuy nhiên, đến nay mới có 3 địa phương trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định và 3 địa phương đang trình thẩm tra, đại biểu Hoàng Quốc Khánh (Lai Châu) đặt câu hỏi việc thực hiện sáp nhập đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã trong thời gian qua có bị chậm tiến độ không? Trách nhiệm của Bộ trưởng về vấn đề này như thế nào và các giải pháp trong thời gian tới?
Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cho hay, giai đoạn 2023-2025, số lượng đơn vị hành chính sắp xếp rất lớn nhưng tiến độ hiện nay còn rất chậm. Đến thời điểm này, Bộ đã tiếp nhận hồ sơ của 43/54 tỉnh thuộc diện sắp xếp, đã hoàn thành thẩm định 32 hồ sơ và đã trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội 3 hồ sơ. “Tiến độ này nhìn thấy trước mắt rất là khó hoàn thành trước tháng 10,” Bộ trưởng Nội vụ nói.
Theo bà, “trách nhiệm này trước hết có trách nhiệm Bộ Nội vụ và các bộ, ngành liên quan nhưng đồng thời cũng có trách nhiệm của các địa phương.”
Ngay từ khi có Nghị quyết 35, Chính phủ đã ban hành quyết định thành lập Ban Chỉ đạo, địa phương cũng lập ban chỉ đạo. Thủ tướng cũng tổ chức hội nghị rất sớm để triển khai nhưng nhìn chung khi triển khai khối lượng công việc rất lớn, yêu cầu của Nghị quyết 35 chặt chẽ hơn, phải đảm bảo phù hợp với quy hoạch tỉnh, quy hoạch đô thị, quy hoạch nông thôn và các quy hoạch khác. Khi thực hiện việc sắp xếp này, nhiều địa phương cũng kết hợp luôn việc mở rộng không gian đô thị cấp huyện hoặc cấp xã, hoặc thành lập đơn vị hành chính đô thị.
Tuy nhiên, các đơn vị hiện nay còn vướng rất nhiều do chưa xây dựng được kế hoạch để thực hiện nhiệm vụ quy hoạch; chưa thực hiện hoàn thành các quy hoạch nên các hồ sơ còn vướng mắc cơ bản xoay quanh vấn đề quy hoạch và phân loại đô thị.Dẫn chứng có địa phương làm rất tốt như Nam Định, mở rộng không gian rất lớn, sắp xếp 77 đơn vị hành chính cấp xã còn lại 51 đơn vị, Bộ trưởng đặt câu hỏi “tại sao họ làm được?”
Bà cho rằng, nếu địa phương nỗ lực, cố gắng, quyết tâm cao, tập trung quyết liệt cho việc này thì chúng ta sẽ thực hiện được. Trong thời gian còn lại, người đứng đầu ngành Nội vụ mong các địa phương cố gắng, nỗ lực.
Bộ trưởng Nội vụ cho biết, tới đây Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ tháo gỡ vướng mắc về quy hoạch đô thị, phân loại đơn vị hành chính đô thị thì sẽ tháo gỡ được một phần, nhưng các địa phương cũng cần phải cố gắng, tập trung cao cùng với Bộ Nội vụ thì mới hoàn thành được nhiệm vụ.
Liên quan đến vấn đề này, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định thông tin, Chủ tịch Quốc hội đã có chỉ đạo, Thường vụ Quốc hội cũng thường xuyên phối hợp chặt chẽ và đã có chương trình nếu Chính phủ trình Thường vụ, kể cả họp đêm, họp ngày, thứ Bảy, Chủ nhật, sẵn sàng dành 1-2 ngày để làm chuyên về vấn đề này. Trong chiều mai, Thường vụ có chương trình xử lý hồ sơ 3 tỉnh Chính phủ mới trình và đồng thời sẽ ra nghị quyết để tháo gỡ một số khó khăn.
“Tinh thần Chính phủ và Thường vụ phối hợp hết sức chặt chẽ để chỉ đạo các địa phương làm khẩn trương, rất mong các vị đại biểu ủng hộ và tăng cường giám sát, đôn đốc địa phương để thực hiện đúng nghị quyết Quốc hội là phấn đấu cơ bản xong trong tháng 9,” Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nói./.
Hoàn thành sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã trong tháng Chín
Ban Chỉ đạo cải cách hành chính của Chính phủ yêu cầu khẩn trương phân bổ xong vốn đầu tư công trong tháng Tám; hoàn thành sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã trong tháng Chín sắp tới.
