(Nguồn: openeurope.org.uk) Nếu nói hiện nay châu Âu đang bị mắc kẹt thì một phần là do các tổ chức trực thuộc không tương thích với sức mạnh toàn cầu mà họ mong muốn. Do đó, những thể chế có thể cản trở một châu Âu thực sự dân chủ và có chủ quyền nên bị bãi bỏ.
Đây là gợi ý của một đại diện của Tổ chức Nhịp đập của châu Âu (Pulse of Europe) được đăng tải trên trang mạng voxeurop.eu mới đây.
Đối mặt với cuộc khủng hoảng thể chế vốn bị cho là cấu trúc không ủng hộ cho liên hợp, Liên minh châu Âu (EU) không dám khẳng định với bất kỳ sự đảm bảo nào rằng vào năm 2025 họ sẽ đạt được một dự án châu Âu có khả năng bảo vệ công dân của mình trong một thế giới của những người khổng lồ chính trị áp đặt trên các quốc gia nhỏ hơn.
Cấu trúc hữu cơ của nó là một loại liên minh gồm 28 nhà nước hoạch định chính sách tập thể, luôn do dự nên trở thành người "tự chặn mình."
Quyền hạn của các thể chế EU là chủ quyền về tiền tệ, biên giới bên ngoài, đàm phán thương mại quốc tế, thẩm quyền của một quốc gia cổ điển... trong khi những quyền lực này không tồn tại trong lĩnh vực thuế quan cũng như xã hội. Ngân sách châu Âu dựa trên tỷ lệ % thì thật vô nghĩa so với Mỹ.
EU không thực hiện các biện pháp phòng ngừa đầy đủ kể từ cuộc khủng hoảng năm 2008.
[Nhìn lại thế giới 2018: Châu Âu bộn bề trước ngưỡng cửa đổi thay]
Thay vào đó, EU đang biến thành một "đấu trường quyền anh" giữa các chính phủ rao giảng và vật tế thần của họ, bị chi phối bởi các quy định thiếu sự rõ ràng.
Nó giống như một bánh lái bị kẹt ở ngay trước mũi, không có khả năng lãnh đạo, không có thuyền trưởng chính trị thực sự được bầu bởi phi hành đoàn, người có thể chịu trách nhiệm cho 513 triệu hành khách.
Sự lãnh đạo như vậy trong khi biển của thế giới đa cực này ngày càng lớn hơn.
Làm thế nào để cải cách EU thành "Hợp chủng quốc châu Âu"? Đã kết thúc từ lâu việc hình thành cấu trúc liên chính phủ của một khối chính trị lớn mà Trung Quốc, Mỹ hay Nga đã từng đi theo.
Cấu trúc này quá nặng nề, không thể thực hiện quá trình chuyển đổi từ mô hình nhà nước nguyên thủy sang nhà nước liên bang với đầy đủ chủ quyền.
Tồi tệ hơn, cấu trúc trên như một hình thức phanh hãm có thể cản trở bất kỳ động thái nào của chính quyền khi quyết định các vấn đề ngoại giao, quốc phòng, thuế và lãnh đạo kinh tế vĩ mô.
Kết quả là, ngay cả đồng euro mà châu Âu luôn muốn bảo vệ khỏi sự pha trộn chính sách thô bạo của đồng USD và sự định giá thấp của đồng yên, cũng nằm ngoài khả năng bảo vệ tối ưu của cơ cấu này.
Pulse of Europe nhấn mạnh cần tạo ra Thượng viện các quốc gia hoặc Thượng viện các khu vực châu Âu để cho phép loại bỏ các thể chế mang nặng tính hình thức như Hội đồng châu Âu, Eurogroup hay Hội đồng EU.
Với một cơ quan lập pháp châu Âu cuối cùng bao gồm Thượng viện+Nghị viện hiện nay, và theo kết quả của cuộc bầu cử châu Âu, chỉ còn lại một chính phủ có chủ quyền, một cơ quan hành pháp truyền thống ở vị trí của Ủy ban châu Âu hiện tại, như Pulse of Europe đề nghị gần đây.
Thực tế, có quá nhiều mảnh ghép trên bàn để Brussels hoàn thành trò chơi ghép hình của một quốc gia lập hiến châu Âu.
Các tổ chức như Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB), Ngân hàng Đầu tư châu Âu (EIB), Tòa công lý châu Âu (ECJ), Tòa án nhân quyền châu Âu (ECHR), và Tòa án Kiểm toán châu Âu (ECA) rõ ràng đáng để giữ lại và được gia nhập Thượng viện để có thể thực hiện đúng chức năng của mình.
Các phương pháp chữa trị được đề xuất bởi một số nhà lãnh đạo quốc gia trong Hội đồng châu Âu với cặp đôi Paris và Berlin, chỉ cho thấy đều không mong muốn đi đến một nhà nước liên bang có khả năng đối trọng với Washington, Bắc Kinh và Moskva.
Trong khi đó, chất lượng cuộc sống ở châu Âu đang trở nên tồi tệ hơn, và những người theo chủ nghĩa dân túy độc ác và cuồng nhiệt nhất đang "căng buồm xuôi gió." Những cải cách ít tin cậy từ trên cao, và các đảng quốc gia của các chính phủ truyền thống, quá ì ạch, trở nên vô tri vô giác.
Cải cách từ người dân? Trên thực tế, đây có thể là giải pháp duy nhất, nhưng không phải với tất cả mọi người. Người dân biết rằng họ có hai quyền hợp pháp có thể sử dụng để khôi phục lại trật tự cho các quốc gia thành viên và liên chính phủ châu Âu song hành với những chủ nhân hợp pháp của cả hai cấp quyền lực, với điều kiện phải tuân theo sự can thiệp của nhà nước pháp quyền dân chủ.
Nhưng một người dân châu Âu, vốn được hưởng cả quyền của công dân địa phương cũng như quyền công dân châu Âu kể từ năm 1992, họ không cần phải lo sợ trước những gì xảy ra với EU với giả thiết rằng khả năng một phần quyền lực bị vượt ra ngoài tầm tay hoặc thậm chí một lúc nào đó họ có thể phải đối mặt với pháp luật.
Người dân cần phải nắm bắt được quyền lực của mình và họ phải hành động như những nhà cải cách EU, chắc chắn là những người phải chịu đựng nhiều nhất từ việc ngờ vực sự hỗn loạn hiện tại giữa hai cấp độ quyền lực và chưa bao giờ thành công trong việc "cắt dây rốn" giữa quốc gia thành viên và EU liên chính phủ.
Đây là lý do tại sao hai cấp độ này lại trở nên trục trặc và tồi tệ. Những ý tưởng rõ ràng cần nắm bắt hiện nay là mong muốn cải tổ EU, với dự án về một cấu trúc thể chế tốt hơn và hợp tác hơn.
Đã đến lúc tất cả các công dân châu Âu dân chủ phải cùng tham gia để có thể tạo ra từ EU một quốc gia châu Âu đơn giản, hiệu quả và có trách nhiệm./.
