Ngày 17/9, Đại diện Thương mại Mỹ (USTR) cho biết Mỹ đã khiếu nại lên Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), cáo buộc Trung Quốc trợ giá không công bằng cho ngành ôtô và phụ tùng ôtô trong nước, gây bất lợi cho ngành sản xuất ôtô của Mỹ.
Theo USTR, Trung Quốc đã vi phạm nghiêm trọng các thỏa thuận thương mại quốc tế khi áp thuế chống bán phá giá và chống trợ giá đối với một số chủng loại ôtô nhập khẩu từ Mỹ. Cụ thể, mức thuế mới mà Trung Quốc áp cho các dòng xe thương hiệu GM và Chrysler tương ứng là 12,9% và 8,8%.
Mức thuế này tổng trị giá hơn 3 tỷ USD và tác động đến 92.000 xe, tức là hơn 80% số ôtô xuất khẩu hàng năm từ Mỹ sang Trung Quốc. Khiếu kiện của Mỹ tập trung vào chương trình của Trung Quốc hỗ trợ các nhà sản xuất ôtô.
Theo USTR, chương trình này đưa ra các biện pháp trợ giá xuất khẩu bị cấm theo quy định của WTO, theo đó Bắc Kinh đã bơm hơn 1 tỷ USD dưới dạng các khoản trợ giá dành cho các nhà xuất khẩu ôtô từ năm 2009-2011.
Trước mắt, Mỹ yêu cầu tiến hành các cuộc tham vấn giải quyết tranh chấp nhằm bảo vệ các nhà sản xuất ôtô và phụ tùng Mỹ trước những sản phẩm giá rẻ hơn của Trung Quốc.
Trước đó, Nhà Trắng đã cảnh báo rằng nếu Trung Quốc không tuân thủ các quy tắc của hệ thống thương mại toàn cầu, Mỹ sẽ có hành động đáp trả nhằm đảm bảo cho các doanh nghiệp Mỹ được cạnh tranh công bằng tại thị trường Trung Quốc.
Đây đã là lần thứ ba Chính quyền của Tổng thống Barack Obama kiện Trung Quốc tại WTO từ đầu năm tới nay. Hai vụ kiện trước liên quan đến xuất khẩu kim loại đất hiếm của Trung Quốc và áp thuế chống bán phá giá đối với sản phẩm ôtô nhập từ Mỹ.
Vụ kiện trên diễn ra trong bối cảnh chỉ còn tháng rưỡi nữa là đến ngày bầu cử tổng thống Mỹ. Cả đương kim Tổng thống Obama của đảng Dân chủ và đối thủ đảng Cộng hòa Mitt Romney đang vận động tranh cử tại một số bang quan trọng, trong đó có bang Ohio với nền kinh tế chủ yếu dựa vào ngành công nghiệp ôtô và cũng là bang được đánh giá có vai trò quyết định đối với kết quả bầu cử tổng thống Mỹ.
Chỉ vài giờ sau khi Mỹ công bố hành động trên, Trung Quốc cũng kiện lên WTO về đạo luật mới của Mỹ đưa ra hồi tháng Ba vừa qua, theo đó cho phép Mỹ thực hiện các biện pháp chống phá giá nhằm vào các mặt hàng xuất khẩu của Trung Quốc để trả đũa biện pháp trợ giá thúc đẩy xuất khẩu của Bắc Kinh. WTO cho biết các mặt hàng Trung Quốc nêu trong đơn kiện này bao gồm thép, lốp xe, hóa chất, thiết bị nhà bếp, sàn gỗ.
Theo quy định của WTO, Mỹ có 60 ngày để giải quyết tranh cãi về khiếu kiện của Trung Quốc thông qua đàm phán song phương. Sau thời hạn đó, Trung Quốc có thể đề nghị WTO phân xử./.
