Hai tàu cảnh sát biển của Trung Quốc bám đuổi tàu cảnh sát biển của Việt Nam ngày 16/5. (Ảnh: Công Định-Hữu Trung/TTXVN) Ngày 23/6, Đại sứ Việt Nam tại Phần Lan Bùi Văn Khoa đã gặp Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Quốc hội Phần Lan Timo Juhani Soini để trao thư của Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Quốc hội Việt Nam Trần Văn Hằng liên quan đến việc Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương-981 (Haiyang Shiyou-981) trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam.
Đại sứ Bùi Văn Khoa đã thông báo tình hình và nhấn mạnh việc Trung Quốc đưa giàn khoan Hải Dương-981 và một lực lượng lớn tàu các loại, kể cả tàu quân sự, vào hoạt động trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam là bất hợp pháp, vi phạm trắng trợn chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán cũng như xâm phạm vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam được quy định tại Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển 1982; trái với tinh thần Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và thỏa thuận giữa lãnh đạo cấp cao hai nước, gây mất ổn định an ninh ở khu vực và đe dọa an ninh, an toàn hàng hải ở biển Đông.
Đặc biệt nghiêm trọng là Trung Quốc đã cho tàu truy đuổi, chèn ép và đâm chìm tàu thuyền của lực lượng thực thi pháp luật, ngư dân Việt Nam ngay trên vùng biển của Việt Nam, gây thiệt hại về tài sản và đe dọa tính mạng con người.
Đại sứ Bùi Văn Khoa khẳng định Việt Nam kiên trì chủ trương giải quyết hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế và đã kiên định, chủ động đối thoại với phía Trung Quốc.
Với quan hệ truyền thống hữu nghị giữa hai nước, Việt Nam đề nghị Phần Lan cùng các nước bạn bè và dư luận quốc tế lên án hành động bất hợp pháp, vi phạm chủ quyền lãnh thổ Việt Nam và luật pháp quốc tế của Trung Quốc.
Nhân dịp này, Đại sứ đã trao cho Chủ tịch Timo Juhani Soini 12 bản tin của Đại sứ quán và các bài phát biểu liên quan của Việt Nam lên án hành động của Trung Quốc, khẳng định chủ quyền lãnh thổ của Việt Nam.
Chủ tịch Timo Juhani Soini đánh giá hành động hạ đặt giàn khoan của Trung Quốc không đơn giản bộc phát, mà nằm trong tính toán, lộ trình chiến lược lâu dài, tương tự như một số sự việc tranh chấp biên giới lãnh thổ giữa Trung Quốc và các nước láng giềng như Philipines, Malaysia, Nhật Bản…
Ông chia sẻ những khó khăn của một nước có láng giềng là một nước lớn và cho rằng mục tiêu đằng sau của Trung Quốc là kiểm soát khai thác dầu mỏ, quản lý giao thương hàng hải, tàu thuyền qua khu vực và chiếm ưu thế địa chính trị.
Chủ tịch ghi nhận đề nghị của Việt Nam, mong các bên kiềm chế, tránh để căng thẳng leo thang, tìm kiếm giải pháp hòa bình phù hợp với luật pháp quốc tế và Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển 1982, và khẳng định sẽ nghiên cứu các tài liệu để hiểu rõ hơn về tình hình biển Đông./.
