Sau 15 năm thi hành Luật Khoáng sản, việc cấp phép thăm dò, khai tháckhoáng sản trên địa bàn cả nước ngày càng được thực hiện chặt chẽ, đúng theo quyđịnh của pháp luật, tuân thủ quy hoạch khoáng sản được cấp có thẩm quyền phêduyệt, hoặc được Thủ tướng Chính phủ đồng ý về mặt chủ trương.
Cũng trong 15 năm qua, Bộ Công Thương, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã cấp461 giấy phép khai thác khoáng sản, 761 giấy phép thăm dò khoáng sản cho các tổchức và cá nhân. Hiện còn trên 100 giấy phép thăm dò khoáng sản đang thi côngthăm dò.
Nhìn chung, các tổ chức cá nhân được cấp phép thăm dò đều chấp hành nghiêmchỉnh đề án, thi công đúng diện tích, khối lượng theo quy định giấy phép thămdò. Trường hợp thay đổi khối lượng thi công đều có ý kiến chấp thuận của cơ quancó thẩm quyền.
Theo thống kê của 51/63 tỉnh, thành phố, tính đến tháng 7 năm nay có tới4.398 giấy phép khai thác khoáng sản còn hiệu lực và đang hoạt động. Trong đó có3.578 giấy phép khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường; 784giấy phép khai thác nằm ngoài quy hoạch khoáng sản cả nước và 36 giấy phép khaithác tận thu.
Một số địa phương cấp phép khai thác với số lượng lớn như Nghệ An290 giấy phép, Hà Tĩnh 204, Thanh Hóa 196, Bình Thuận 184, Cao Bằng 130 giấyphép...
Đặc biệt, có tới 226 dự án thăm dò và khai thác được cấp phép đối với mộtsố khoáng sản quan trọng như đá vôi ximăng, quặng bauxit, quặng titan-zircon,quặng sắt, đá vôi trắng.
Riêng quặng bauxit phân bố ở khu vực Tây Nguyên dự báokhoảng 11 tỷ tấn, theo quy hoạch có 8 vùng quặng sẽ thăm dò chuẩn bị cho 8 dự ánchế biến sâu, với tổng công suất 8,4 triệu tấn alumin/năm và nâng lên 18 triệutấn/năm sau năm 2016.
Có 16 dự án thăm dò đang thực hiện và 3 dự án khai thácđang hoạt động; tổng trữ lượng cấp phép khai thác 126 triệu tấn quặng tinh, côngsuất 4,925 triệu tấn/năm.
Hiện Nhà máy Alumin Tân Rai công suất 650.000 tấn/năm đã đi vào hoạt động,còn Nhà máy Nhân Cơ sắp hoàn thành. Đây là 2 cơ sở quan trọng đặt nền móng choviệc hình thành ngành công nghiệp chế biến Alumin-Nhôm của Việt Nam.
Tuy vậy, theo nhận xét của Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Địa chất Khoángsản Nguyễn Đỗ Cảnh Dương: Công nghiệp khai thác, chế biến khoáng sản nước taphát triển còn ở mức thấp, nên chưa khai thác triệt để quặng nghèo và các thànhphần có ích đi kèm trong quặng. Tài nguyên khoáng sản chưa được sử dụng hợp lý,tiết kiệm, có hiệu quả cao. Hoạt động khai thác khoáng sản cũng chưa gắn với cácdự án chế biến sâu khoáng sản.
Bên cạnh đó, đa số các doanh nghiệp khai thác, chế biến khoáng sản hiệnnay là những doanh nghiệp vừa và nhỏ khó khăn về nguồn vốn và công nghệ, dẫn đếnhạn chế về đầu tư chế biến sâu khoáng sản, bảo vệ môi trường, tận thu tối đa vàtiết kiệm tài nguyên.
Tình trạng khai thác khoáng sản trái phép, nhất là đối với khoáng sản quýhiếm, khoáng sản kim loại, cát sỏi lòng sông còn xảy ra khá phức tạp ở các địaphương. Dẫn đến mất an toàn lao động, an ninh trật tự và ảnh hưởng đến môitrường sinh thái. Việc xuất khẩu khoáng sản ở dạng nguyên liệu thô, mua bán, vậnchuyển quặng trái phép vẫn tái diễn./.
Cũng trong 15 năm qua, Bộ Công Thương, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã cấp461 giấy phép khai thác khoáng sản, 761 giấy phép thăm dò khoáng sản cho các tổchức và cá nhân. Hiện còn trên 100 giấy phép thăm dò khoáng sản đang thi côngthăm dò.
Nhìn chung, các tổ chức cá nhân được cấp phép thăm dò đều chấp hành nghiêmchỉnh đề án, thi công đúng diện tích, khối lượng theo quy định giấy phép thămdò. Trường hợp thay đổi khối lượng thi công đều có ý kiến chấp thuận của cơ quancó thẩm quyền.
Theo thống kê của 51/63 tỉnh, thành phố, tính đến tháng 7 năm nay có tới4.398 giấy phép khai thác khoáng sản còn hiệu lực và đang hoạt động. Trong đó có3.578 giấy phép khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường; 784giấy phép khai thác nằm ngoài quy hoạch khoáng sản cả nước và 36 giấy phép khaithác tận thu.
Một số địa phương cấp phép khai thác với số lượng lớn như Nghệ An290 giấy phép, Hà Tĩnh 204, Thanh Hóa 196, Bình Thuận 184, Cao Bằng 130 giấyphép...
Đặc biệt, có tới 226 dự án thăm dò và khai thác được cấp phép đối với mộtsố khoáng sản quan trọng như đá vôi ximăng, quặng bauxit, quặng titan-zircon,quặng sắt, đá vôi trắng.
Riêng quặng bauxit phân bố ở khu vực Tây Nguyên dự báokhoảng 11 tỷ tấn, theo quy hoạch có 8 vùng quặng sẽ thăm dò chuẩn bị cho 8 dự ánchế biến sâu, với tổng công suất 8,4 triệu tấn alumin/năm và nâng lên 18 triệutấn/năm sau năm 2016.
Có 16 dự án thăm dò đang thực hiện và 3 dự án khai thácđang hoạt động; tổng trữ lượng cấp phép khai thác 126 triệu tấn quặng tinh, côngsuất 4,925 triệu tấn/năm.
Hiện Nhà máy Alumin Tân Rai công suất 650.000 tấn/năm đã đi vào hoạt động,còn Nhà máy Nhân Cơ sắp hoàn thành. Đây là 2 cơ sở quan trọng đặt nền móng choviệc hình thành ngành công nghiệp chế biến Alumin-Nhôm của Việt Nam.
Tuy vậy, theo nhận xét của Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Địa chất Khoángsản Nguyễn Đỗ Cảnh Dương: Công nghiệp khai thác, chế biến khoáng sản nước taphát triển còn ở mức thấp, nên chưa khai thác triệt để quặng nghèo và các thànhphần có ích đi kèm trong quặng. Tài nguyên khoáng sản chưa được sử dụng hợp lý,tiết kiệm, có hiệu quả cao. Hoạt động khai thác khoáng sản cũng chưa gắn với cácdự án chế biến sâu khoáng sản.
Bên cạnh đó, đa số các doanh nghiệp khai thác, chế biến khoáng sản hiệnnay là những doanh nghiệp vừa và nhỏ khó khăn về nguồn vốn và công nghệ, dẫn đếnhạn chế về đầu tư chế biến sâu khoáng sản, bảo vệ môi trường, tận thu tối đa vàtiết kiệm tài nguyên.
Tình trạng khai thác khoáng sản trái phép, nhất là đối với khoáng sản quýhiếm, khoáng sản kim loại, cát sỏi lòng sông còn xảy ra khá phức tạp ở các địaphương. Dẫn đến mất an toàn lao động, an ninh trật tự và ảnh hưởng đến môitrường sinh thái. Việc xuất khẩu khoáng sản ở dạng nguyên liệu thô, mua bán, vậnchuyển quặng trái phép vẫn tái diễn./.
Văn Hào (TTXVN/Vietnam+)
