Thủ tướng Phạm Minh Chính dẫn đầu Đoàn Đại biểu Cấp cao Việt Nam tham dự Hội nghị Cấp cao ASEAN-Hội đồng Hợp tác Vùng Vịnh (GCC) và thăm Vương quốc Saudi Arabia từ ngày 18-20/10. (Nguồn: TTXVN) Nhận lời mời của Quốc vương Saudi Arabia Salman bin Abdulaziz Al Saud, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dẫn đầu Đoàn Đại biểu Cấp cao Việt Nam tham dự Hội nghị Cấp cao ASEAN-Hội đồng Hợp tác Vùng Vịnh (GCC) và thăm Vương quốc Saudi Arabia từ ngày 18-20/10.
Chuyến thăm của Thủ tướng Phạm Minh Chính tới Saudi Arabia sẽ góp phần củng cố tin cậy chính trị, làm sâu sắc hơn quan hệ hợp tác, nâng tầm quan hệ song phương đi vào thực chất, hiệu quả trên mọi mặt: chính trị, ngoại giao, kinh tế, thương mại, đầu tư, lao động..., hướng đến kỷ niệm 25 năm thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm 2024.
Quan hệ hữu nghị và hợp tác bền chặt
Việt Nam và Saudi Arabia thiết lập quan hệ ngoại giao vào ngày 21/10/1999. Theo Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Hà Kim Ngọc, với nhiều người Việt Nam, Saudi Arabia được biết đến qua những hình ảnh mang đầy tính biểu tượng của thế giới Arab quyến rũ. Đó là những cánh rừng chà là bạt ngàn, thiên nhiên đa dạng với sa mạc cát vàng mênh mang và những ốc đảo khổng lồ, trong khi vẫn có những khu vực phủ đầy tuyết trắng. Đây còn là cái nôi của Đạo Hồi với những địa danh linh thiêng nổi tiếng của người Hồi giáo như Thánh địa Mecca, điểm đến hành hương mong ước của hàng chục triệu tín đồ Hồi giáo hằng năm...
Trong 24 năm qua, quan hệ giữa hai nước phát triển rất tốt đẹp. Việt Nam luôn coi trọng phát triển quan hệ với Saudi Arabia, coi Saudi Arabia là một trong những đối tác ưu tiên của Việt Nam tại Trung Đông và ngược lại Saudi Arabia cũng luôn coi trọng phát triển quan hệ với Việt Nam như một đối tác ưu tiên hàng đầu ở Đông Nam Á.
Các hoạt động trao đổi đoàn giữa hai nước diễn ra rất sôi động. Nổi bật là chuyến thăm Saudi Arabia của: Thứ trưởng Ngoại giao Nguyễn Văn Ngạnh (tháng 5/2001); Bộ trưởng Lao động, Thương binh và Xã hội Nguyễn Thị Hằng (tháng 1/2006); Thứ trưởng Ngoại giao Vũ Dũng (tháng 5/2007); Thứ trưởng Ngoại giao Đoàn Xuân Hưng (tháng 12/2009); Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết (tháng 4/2010); Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải dẫn đầu đoàn đại biểu dự Kỳ họp lần 3 Ủy ban Hỗn hợp về Hợp tác Kinh tế, Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam-Saudi Arabia tại thủ đô Riyadh (tháng 11/2016); Thứ trưởng Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội Doãn Mậu Diệp (tháng 11/2017); Phó Chủ tịch Trung ương Hội Chữ Thập Đỏ Việt Nam Trần Quốc Hùng thăm và làm việc (tháng 10/2019); Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Huy Dũng thăm và làm việc (tháng 10/2023)...
Về phía Saudi Arabia có các chuyến thăm Việt Nam của: Quốc vụ khanh Bộ Ngoại giao Nizar Bin Obaid Madani (tháng 5/2006); Hoàng tử Al Waleed Bin Talal (tháng 5/2007, tháng 7/2010); Bộ trưởng Bộ Dầu khí và Khoáng sản Ali Ibrahim Al Naimi (tháng 6/2009); Bộ trưởng Nông nghiệp Fahad Bin Abdul Rahman Balghnim và Bộ trưởng Công Thương Abdullah Bin Ahmed Zainal Ali Ridha (tháng 3/2011); Bộ trưởng Tài chính Ibrahim Abudulaziz Alassaf (tháng 10/2012); Thứ trưởng Bộ Kinh tế-Kế hoạch Ahmed Salah dự Kỳ họp lần 2 Ủy ban Hỗn hợp về Hợp tác Kinh tế, Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam-Saudi Arabia tại Hà Nội (tháng 3/2014); Chủ tịch Quốc hội Abdulla bin Mohammed Al-Sheikh thăm Việt Nam (31/1 đến 3/2/2016); Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Saudi Arabia, Hoàng thân Faisal Bin Farhan Al-Saud (tháng 3/2022); Bộ trưởng Bộ Du lịch Saudi Arabia Ahmed bin Aqeel Al-Khateeb (tháng 8/2023)…
Hai nước phối hợp và ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn đa phương và khu vực. Việt Nam sẵn sàng ủng hộ Saudi Arabia tăng cường quan hệ hợp tác với ASEAN cũng như đẩy mạnh hợp tác giữa ASEAN và Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh, phù hợp với tiềm năng, thế mạnh của mỗi bên và theo nguyên tắc hai bên cùng có lợi. Saudi Arabia tiếp tục ủng hộ lập trường của ASEAN và Việt Nam trong việc giải quyết các vấn đề của khu vực và thế giới.
Theo Thứ trưởng Hà Kim Ngọc, ngay sau khi COVID-19 được kiểm soát, các hoạt động trao đổi đoàn đã diễn ra rất sôi động. Nổi bật là chuyến thăm Việt Nam lần đầu tiên của Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Saudi Arabia, Hoàng thân Faisal Bin Farhan Al-Saud vào tháng 3/2022, kỳ họp tham vấn Tham vấn Chính trị lần thứ nhất giữa hai Bộ Ngoại giao tại Saudi Arabia tháng 2/2023.
Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đón và hội đàm với Bộ trưởng Ngoại giao Saudi Arabia, Hoàng thân Faisal bin Farhan Al Saud hồi tháng 3/2022. (Ảnh: Văn Điệp/TTXVN) Đại sứ Saudi Arabia tại Việt Nam Mohammed Ismaeil A. Dahlwy cho hay trong 24 năm qua, Saudi Arabia và Việt Nam đã xây dựng mối quan hệ hữu nghị và hợp tác bền chặt, trở thành những đối tác khu vực quan trọng của nhau.
Theo Đại sứ Việt Nam tại Saudi Arabia Đặng Xuân Dũng, trong những năm gần đây, quan hệ giữa Việt Nam và Saudi Arabia có nhiều bước phát triển đáng ghi nhận trong nhiều lĩnh vực như chính trị, thương mại, du lịch…
Hai nước có nhiều điểm chung như đều có vai trò ngày càng tăng tại khu vực; chính sách đối ngoại rộng mở và tăng cường quan hệ hữu hảo với các nước; chính sách, kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội lấy người dân và doanh nghiệp làm chủ thể phục vụ…
[Việt Nam đóng góp tích cực trong tăng cường quan hệ giữa ASEAN và GCC]
Chuyến công tác của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tới Saudi Arabia lần này là hoạt động cấp cao nhất của Việt Nam tại Saudi Arabia kể từ chuyến thăm của nguyên Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết (4/2010).
Các hoạt động của Thủ tướng Chính phủ tập trung vào thúc đẩy quan hệ đầu tư, kinh tế, lao động… Trong khuôn khổ chuyến công tác, dự kiến một số bản ghi nhớ sẽ được ký kết, góp phần tăng cường quan hệ hợp tác song phương trên những lĩnh vực cụ thể.
Saudi Arabia - đối tác kinh tế quan trọng hàng đầu của Việt Nam tại Trung Đông
Saudi Arabia là một trong những đối tác kinh tế quan trọng hàng đầu của Việt Nam tại Trung Đông. Ngược lại, Saudi Arabia coi trọng và mong muốn đẩy mạnh hợp tác toàn diện, coi Việt Nam là đối tác ưu tiên trong triển khai chính sách đối ngoại hướng Đông.
Theo nhận định từ các chuyên gia, Saudi Arabia là nền kinh tế có quy mô lớn nhất tại khu vực vùng vịnh; là một trong những đối tác kinh tế hàng đầu của Việt Nam tại khu vực Trung Đông.
Hiện tại, khá nhiều doanh nghiệp Saudi Arabia quan tâm đến hàng hóa của Việt Nam, nhất là nông sản và thực phẩm, giữa lúc quốc gia Trung Đông đang nỗ lực đa dạng hóa nguồn cung để bảo đảm an ninh lương thực.
Bên cạnh đó, một số nhà đầu tư Saudi Arabia cũng quan tâm đến các dự án của Việt Nam trong lĩnh vực chế biến thực phẩm, nông sản, dệt may. Do đó, Việt Nam có thể thúc đẩy xuất khẩu nông, thủy sản như gạo, hạt điều, chè, hạt tiêu, càphê, cá đông lạnh, cá hộp, thực phẩm, vật liệu xây dựng, sản phẩm trang trí nội thất, than củi, trầm hương, hàng may mặc... vào thị trường này.
Thống kê cho thấy kim ngạch thương mại hai chiều năm 2022 đạt trên 2,7 tỷ USD, tăng 32,4% so với năm 2021. Nhiều tập đoàn, quỹ đầu tư lớn của Saudi Arabia triển khai hiệu quả các dự án đầu tư trực tiếp và gián tiếp vào Việt Nam trong lĩnh vực bất động sản, năng lượng và thép...
Quang cảnh Kỳ họp thứ 4 Ủy ban Hỗn hợp về Hợp tác Kinh tế, Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam-Saudi Arabia tháng 4/2021 tại điểm cầu Hà Nội. (Ảnh: TTXVN phát) Tuy nhiên, quan hệ thương mại Việt Nam-Saudi Arabia còn khiêm tốn, chưa đáp ứng kỳ vọng của cả hai bên. Năm 2022, tổng kim ngạch thương mại hai chiều giữa hai nước mới bằng 0,4% tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu của Việt Nam và 0,61% tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu của Saudi Arabia.
Trong 7 tháng năm 2023, kim ngạch xuất khẩu từ Việt Nam sang Saudi Arabia đã đạt trên 608 triệu USD tăng 60% so với cùng kỳ năm 2022. Đây cũng là chỉ số kim ngạch xuất khẩu ấn tượng nhất từ trước đến nay của thị trường Saudi Arabia góp phần vào sự tăng trưởng kinh tế của đất nước.
Theo các chuyên gia thương mại, Việt Nam và Saudi Arabia đã ký kết nhiều văn kiện hợp tác kinh tế quan trọng như: Hiệp định Khung Hợp tác Kinh tế, Thương mại, Đầu tư và Kỹ thuật (tháng 5/2006); Hiệp định về Hợp tác Nông nghiệp, Hiệp định Tránh đánh thuế hai lần, Nghị định thư về Hợp tác Dầu khí, Thỏa thuận thành lập Hội đồng Doanh nghiệp và Hợp tác giữa hai Phòng Thương mại và Công nghiệp (tháng 4/2010); Thỏa thuận về Tuyển dụng Lao động giúp việc gia đình Việt Nam làm việc tại Saudi Arabia (tháng 9/2014); Hiệp định Vận chuyển Hàng không Việt Nam-Saudi Arabia (tháng 8/2019). Hiện hai bên đang đàm phán Hiệp định Khuyến khích và Bảo hộ Đầu tư.
Nhiều tập đoàn, công ty lớn của Saudi Arabia đang thực hiện các dự án đầu tư tại Việt Nam như Tập đoàn Zamil Steel, Tập đoàn Sabic thành lập Công ty Trách nhiệm hữu hạn Sabic Việt Nam. Quỹ Phát triển Saudi Arabia đã và đang cấp vốn vay ưu đãi cho 13 dự án với tổng trị giá hơn 181 triệu USD. Khoảng 4.000-5.000 lao động Việt Nam đang làm việc tại Saudi Arabia.
Đáng lưu ý, ngày càng có nhiều doanh nghiệp Saudi Arabia quan tâm và mong muốn thúc đẩy hợp tác với Việt Nam trong lĩnh vực thương mại, đầu tư, năng lượng, cảng biển, thực phẩm Halal, du lịch, đổi mới sáng tạo...
Đặc biệt, Việt Nam ban hành Đề án "Tăng cường Hợp tác Quốc tế để Xây dựng và Phát triển ngành Halal Việt Nam đến năm 2030" là đề án đầu tiên đưa ra định hướng lớn mang tầm quốc gia nhằm khai mở thị trường Halal giàu tiềm năng với Saudi Arabia.
Thương vụ Đại sứ quán Việt Nam tại Saudi Arabia cho hay từ ngày 6-12/9 vừa qua, Thương vụ đã phối hợp với chuỗi siêu thị Lulu tổ chức Tuần lễ Quảng bá Hàng hóa Nông sản, Thực phẩm, Ẩm thực và Lễ Công bố hơn 200 sản phẩm mới từ các nước ASEAN mang tên “Amazing ASEAN 2023" tại thủ đô Riyadh. Tại sự kiện này, Việt Nam có 20 sản phẩm mới được đưa vào thị trường gồm nông sản, quả tươi, sản phẩm chế biến từ dừa, hạt điều, thủy sản…
Đại sứ Đặng Xuân Dũng giới thiệu một số món ăn Việt Nam tại Tuần lễ Amazing ASEAN 2023. (Nguồn: Thương vụ Việt Nam tại Saudi Arabia) Cũng tại sự kiện này, gian hàng trưng bày của Việt Nam đã có nhiều lượt khách đến tìm hiểu, lấy thông tin doanh nghiệp, dùng thử hương vị bánh kẹo, bánh phồng tôm, hạt điều, càphê... Nhìn chung, khách hàng đều khen ngợi hương vị và mong muốn có nhiều sản phẩm của Việt Nam hơn nữa tại thị trường này.
Chuyến thăm Saudi Arabia của Thủ tướng Phạm Minh Chính được kỳ vọng sẽ đạt được những kết quả hợp tác song phương cụ thể trong lĩnh vực thương mại, đầu tư nhằm thu hút đầu tư vào các lĩnh vực tăng trưởng xanh, cơ sở hạ tầng, năng lượng, công nghiệp, công nghệ cao..., tạo điều kiện cho hàng nông sản của Việt Nam thâm nhập thị trường Saudi Arabia, cũng như Saudi Arabia tăng cường tiếp nhận lao động có tay nghề cao của Việt Nam.
Đại sứ Việt Nam tại Saudi Arabia Đặng Xuân Dũng bày tỏ tin tưởng chuyến công tác của Thủ tướng Phạm Minh Chính sẽ tạo xung lực mới thúc đẩy quan hệ giữa hai nước, đồng thời mở ra nhiều khía cạnh hợp tác mới trong thời gian tới.
“Các hoạt động của Thủ tướng Chính phủ tập trung vào thúc đẩy quan hệ đầu tư, kinh tế, lao động… Trong khuôn khổ chuyến công tác, dự kiến một số Bản ghi nhớ sẽ được ký kết, góp phần tăng cường quan hệ hợp tác song phương trên những lĩnh vực cụ thể... Các bộ, ngành, doanh nghiệp hai bên sẽ có nhiều dịp làm việc, kết nối với nhau một cách hiệu quả, thực chất, nhất là thông qua Diễn đàn Doanh nghiệp song phương và các cuộc tiếp xúc," Đại sứ Đặng Xuân Dũng chia sẻ./.
