Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Mỹ Donad Trump. (Nguồn: AP) Theo bài viết mới đây trên tờ Washington Post, chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đã công khai kế hoạch chuyển hướng cơ bản chiến lược đối với Trung Quốc.
Đây là một sự thừa nhận quan trọng rằng cuộc cạnh tranh Mỹ-Trung đang nóng lên, đồng thời cũng là một chấp nhận thất bại muộn màng của Washington trong cách tiếp cận của Mỹ đối với Trung Quốc.
Kế hoạch chuyển hướng đó đã được thể hiện rõ trong bài phát biểu về quan hệ Mỹ-Trung mang tính bước ngoặt gần đây của Phó tổng thống Mỹ Mike Pence.
Bài phát biểu chỉ trích Bắc Kinh tiến hành một "chiến dịch ám muội" trong nhiều lĩnh vực với nhiều nguồn lực nhằm gây ảnh hưởng tại Mỹ và đặt chiến dịch này vào bối cảnh cuộc cạnh tranh toàn cầu giữa Mỹ và Trung Quốc vốn được phát động trên mọi lục địa và trên mọi lĩnh vực.
Bên cạnh việc cho rằng chính phủ Trung Quốc đang tấn công vào các lợi ích chính trị của chính quyền Trump, ý nghĩa thực sự của bài phát biểu chính là lời hứa Washington sẽ bắt đầu đối đầu với chiến lược bành trướng kinh tế toàn cầu của Trung Quốc, phản đối sự đàn áp nội bộ và buộc chính phủ Trung Quốc phải thay đổi hành vi trên cả hai mặt trận.
Ông Pence khẳng định Mỹ sẽ không mềm mỏng trừ khi mối quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc được dựa trên sự công bằng, tính đối ứng và sự tôn trọng chủ quyền, đồng thời tuyên bố chính quyền Trump sẽ “thiết lập lại” mối quan hệ song phương theo một cách cơ bản.
Bài phát biểu của ông Pence cũng chỉ rõ cách thức mà Bắc Kinh mở rộng ảnh hưởng ở Mỹ và các nước khác trên toàn thế giới.
Nhắc đến sự bành trướng về kinh tế, sự mạo hiểm về quân sự, các hoạt động gây ảnh hưởng và tăng cường sự độc đoán của Trung Quốc, ông Pence cho rằng Bắc kinh từ lâu đã quyết định từ bỏ cam kết hợp tác thực sự với Washington trong khi quan điểm của Mỹ là mong muốn một mối quan hệ mang tính xây dựng với Trung Quốc.
Tuy nhiên, Trung Quốc càng ngày càng xa rời quan điểm này.
[Mỹ hạn chế xuất khẩu công nghệ hạt nhân dân sự sang Trung Quốc]
Bài phát biểu của ông Pence được đưa ra sau gần hai năm chính quyền Tổng thống Trump thực hiện việc xác định, vạch trần và đối đầu với những nỗ lực ngày càng lớn của Trung Quốc nhằm can thiệp vào tất cả mọi khía cạnh đời sống của Mỹ, bao gồm chính trị, chính sách, học thuật và báo chí.
Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo hội kiến Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong chuyến thăm Trung Quốc ngày 15/6/2018. (Nguồn: THX/TTXVN) Những nỗ lực này nhằm thực hiện kế hoạch của Bắc Kinh trong việc mở rộng chiến lược và kinh tế, trong đó có cả các hoạt động thương mại không công bằng, chính sách ngoại giao với “cạm bẫy nợ” đối với các nước đang phát triển, gián điệp kinh tế...” nhằm khống chế và ép buộc tất cả những ai muốn tiếp cận Trumg Quốc phải trung thành với đảng Cộng sản Trung Quốc.
Theo một báo cáo gần đây về các lỗ hổng trong ngành công nghiệp quốc phòng của Mỹ, quân đội Mỹ bị phụ thuộc vào các sản phẩm từ Trung Quốc và Bắc Kinh đang cố tình tìm cách làm suy yếu khả năng kiểm soát của Mỹ đối với các nguồn lực quan trọng để chế tạo vũ khí mà Mỹ dựa vào.
Báo cáo cũng khẳng định Trung Quốc là một nguy cơ đáng kể và ngày càng tăng đối với việc cung cấp nguyên liệu được coi là chiến lược và quan trọng đối với an ninh quốc gia của Mỹ.
Chính vì vậy, hiện có một sự đồng thuận ngày càng tăng trong chính quyền Trump rằng Trung Quốc phải chấm dứt những hành động coi thường luật pháp cũng như các quy tắc quốc tế và việc cam kết cũng phải dựa trên sự nhận định sáng suốt về ý định cũng như hành động của Bắc Kinh.
Không ai trong chính quyền Trump muốn tạo ra một cuộc đối đầu với Trung Quốc, mà chính các hành động của Trung Quốc đã làm xói mòn quan hệ song phương.
Trung Quốc cần phải hiểu một thực tế rằng nếu còn tiếp tục theo đuổi chính sách này thì sẽ phải gánh chịu hậu quả.
Sẽ chẳng có hiệu quả nếu Mỹ lờ đi hay phản đối sự trỗi dậy của Trung Quốc. Chính vì vậy, đường lối chính xác mà Washington cần theo đuổi trong mối quan hệ Mỹ-Trung chính là sự cần thiết tuyệt đối để bảo vệ lợi ích và giá trị của Mỹ và phải được kiểm soát cẩn thận để tránh hậu quả không mong muốn.
Điều này có gây ra xung đột hay sự thù địch giữa Mỹ và Trung Quốc hay không phần nhiều vẫn phụ thuộc vào chính Bắc Kinh./.
