Ngoại trưởng Thụy Điển Margot Wallstrom. (Nguồn: politiken.dk) Việc Đảng Xanh, một đối tác lớn trong liên minh cầm quyền ở Thụy Điển, kêu gọi chính phủ nước này hủy bỏ hiệp định hợp tác với Saudi Arabia về quân sự, đang châm ngòi cho các cuộc tranh cãi giữa các tập đoàn xuất khẩu vũ khí và chính phủ trung tả tại Thụy Điển.
Trong thư ngỏ đăng trên nhật báo Dagens Nyheter cuối tuần trước, hơn 30 lãnh đạo doanh nghiệp lớn tại Thụy Điển nhấn mạnh rằng việc phá vỡ thỏa thuận trên sẽ ảnh hưởng xấu tới uy tín của Thụy Điển trong vai trò là một đối tác thương mại và đối tác hợp tác.
Trong khi đó, Chính phủ Thụy Điển đang tỏ ra do dự trong việc gia hạn hiệp định hợp tác quân sự với Saudi Arabia do những tranh cãi về vấn đề nhân quyền.
Hôm 9/3 vừa qua, Saudi Arabia đã ngăn không cho Ngoại trưởng Thụy Điển Margot Wallstrom có bài phát biểu trước Liên đoàn Arab, trong bối cảnh Saudi Arabia tỏ ra tức giận trước sự chỉ trích ngày càng gia tăng của Chính phủ Thụy Điển đối với nước này về vấn đề nhân quyền.
Giới phân tích cho rằng việc Chính phủ Thụy Điển thay đổi đường lối về chính sách ngoại giao có thể khiến các doanh nghiệp nước này, nhất là các công ty cung cấp các thiết bị quốc phòng- từ máy bay chiến đấu đến hệ thống radar- thiệt hại hàng tỷ USD doanh thu.
Mặc dù là một nước trung lập và không phải là thành viên của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), nhưng Thụy Điển lại là nước xuất khẩu vũ khí lớn thứ 12 của thế giới, chiếm khoảng 2% xuất khẩu vũ khí trên toàn cầu trong khoảng thời gian từ năm 2003-2013 (theo số liệu của Viện nghiên cứu hòa bình quốc tế Stockholm).
Năm 2005, Thụy Điển và Saudi Arabia đã ký hiệp định hợp tác về quân sự, đào tạo và chuyển giao công nghệ.
Theo thỏa thuận, hiệp định này được gia hạn sau năm năm một lần và đã được gia hạn lần đầu vào năm 2010.
Trong giai đoạn 2011-2014, các doanh nghiệp Thụy Điển đã kiếm được lợi nhuận tới 4,8 tỷ crown (tương đương 567 triệu USD) nhờ xuất khẩu vũ khí và công nghệ cho Saudi Arabia.
Theo dự kiến, hiệp định này sẽ phải gia hạn vào tháng Năm tới./.
