Ngân hàng Dự trữ Liên bang Mỹ Fed đã thông báo hạ lãi suất cơ bản từ biên độ 2,25-2,5% xuống biên độ 2-2,25% vào ngày 1/8 (theo giờ Việt Nam). Đây là lần hạ lãi suất cơ bản lần đầu tiên kể từ năm 2008.
Ngay sau khi Fed hạ lãi suất, các chuyên gia tại Việt Nam cho rằng mặt bằng lãi suất ở Việt Nam có thể được điều chỉnh giảm ở một số lĩnh vực ưu tiên, tuy nhiên khó thiết lập được mặt bằng lãi suất mới thấp hơn hiện nay.
[Fed quyết định cắt giảm lãi suất lần đầu tiên kể từ năm 2008]
Ông Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính ngân hàng phân tích, việc Fed hạ lãi suất sẽ không tác động trực tiếp và tức thời vì lãi suất của việt Nam đang ở mức tương đối cao, trong khi ở Mỹ mới giảm 0,25%. Nếu lãi suất cho vay ngắn hạn vẫn ở mức từ 7-9%, trung dài hạn ở mức 9-11% thì cũng vẫn là ở mức cao, việc Fed giảm lãi suất sẽ không tác động nhiều.
Tuy nhiên, ông Hiếu cho rằng về lâu dài sẽ có tác động vì sẽ làm giảm áp lực phá giá VND. “Chúng ta dựa nhiều vào xuất khẩu mà để bổ trợ cho xuất khẩu thì phải đẩy tỷ giá xuống. Hiện Mỹ đã giảm lãi suất của họ xuống đồng nghĩa với việc giảm giá trị USD nên chúng ta cũng không bắt buộc phải phá giá VND, từ đó tạo sự ổn định cho tiền đồng,” ông Hiếu nhấn mạnh.
Cũng theo ông Hiếu, Fed cắt giảm lãi suất sẽ tác động đến thị trường như vàng, bất động sản, chứng khoán. Một khi giá trị của USD bị đẩy xuống thì giá của những lĩnh vực này sẽ tăng.
Ông Hiếu phân tích thêm: “Mặc dù Dow Jones mất điểm nhưng đó là sự lo ngại về cuộc chiến tranh thương mại Trung - Mỹ chưa được giải quyết, chứ không phải do tác động của Fed giảm lãi suất. Tôi nghĩ, trong thời gian tới, việc Fed giảm lãi suất vẫn có tác động lên thị trường chứng khoán, vàng, bất động sản và các lĩnh vực kinh tế khác. Với chiều hướng như vậy, Việt Nam cũng sẽ có tác động tích cực, thị trường vàng có thể lên giá, thị trường bất động sản có thể vẫn sẽ duy trì được sự ổn định...”
Còn theo chuyên gia Lê Xuân Nghĩa, Fed giảm lãi suất đồng nghĩa với tăng cung tiền và làm cho USD mất giá. Khi đó, nếu VND cũng neo theo USD thì VND cũng mất giá theo các đồng tiền khác ngoài USD. Điều này dẫn tới tỷ giá VND/USD không thay đổi nhiều, nhưng lợi thế xuất khẩu của Việt Nam sang các thị trường khác có thể giảm.
Nếu Fed tiếp tục giảm lãi suất thì cán cân thương mại có nguy cơ thâm hụt. Chính vì thế, việc Mỹ giảm lãi suất cũng gây áp lực nhất định đối với tỷ giá của Việt Nam trong tương quan với đồng tiền khác. Ngoài ra, việc Mỹ hạ lãi suất có thể sẽ khiến các nước khác bắt chước, dẫn tới nới lỏng tiên tệ toàn cầu như đã xảy ra trước đây vì các nước cũng muốn giảm lãi suất phá giá đồng tiền của họ.
Giao dịch tại HDBank. (Nguồn: TTXVN) Ông Nghĩa cho rằng, điều này có thể dẫn đến một nguy cơ gần như quốc gia nào cũng nới lỏng tiền tệ, cũng tăng cung tiền và sẽ có nguy cơ lạm phát trong dài hạn. Trong bối cảnh thương mại quốc tế tăng thấp, cung tiền tăng lên thì nguy cơ lạm phát toàn cầu tăng. Đây là vấn đề Việt Nam cần phải có đối sách với trung hạn.
Các chuyên gia của Công ty Chứng khoán Bảo Việt cũng cho rằng, việc Chủ tịch Fed không khẳng định việc cắt giảm lãi suất tháng Bảy sẽ bắt đầu một chu kỳ cắt giảm lãi suất kéo dài khiến Ngân hàng Trung ương tại các thị trường mới nổi (EMs) phải thận trọng hơn trong các quyết định về lãi suất trong tương lai. Kể từ đầu năm tới nay, khi Fed chuyển từ trạng thái thắt chặt quyết liệt chính sách tiền tệ sang “chế độ chờ” (pause mode) thì không ít Ngân hàng Trung ương tại các thị trường mới nổi đã có động thái cắt giảm trước lãi suất nhằm chống lại đà suy giảm của nền kinh tế, điển hình như Ấn Độ, Malaysia, Philippines...
Tuy nhiên, trong các cuộc họp chính sách sắp tới, Ngân hàng Trung ương các nước này nhiều khả năng sẽ có động thái “chờ” quyết định chính thức của Fed trước khi ra quyết định về chính sách lãi suất của nước mình (thay vì hành động sớm như nửa đầu năm nay).
Còn tại Việt Nam, chuyên gia của Công ty Chứng khoán Bảo Việt cũng cho biết, giữa tháng Bảy vừa qua, Ngân hàng Nhà nước cũng đã cắt giảm 0,25% lãi suất tín phiếu, từ mức 3% về mức 2,75%. Động thái này được nhiều nhà đầu tư đánh giá là một động thái nới lỏng tiền tệ.
Tuy nhiên, theo quan điểm của Công ty Chứng khoán Bảo Việt, động thái này, mặc dù về lý thuyết, có thể phần nào giúp khuyến khích các ngân hàng tăng cường cho vay nhiều hơn, giúp tăng cung vốn nhưng tác động về mặt thực tế sẽ không lớn. Khác với Ngân hàng Trung ương các nước phát triển, việc điều hành chính sách tiền tệ của Việt Nam thiên nhiều về trần tăng trưởng tín dụng và tăng trưởng tổng phương tiện thanh toán chứ không điều tiết gián tiếp thông qua lãi suất. Cơ chế lan truyền từ lãi suất liên ngân hàng ngắn hạn đến lãi suất cho vay trên thị trường cũng rất hạn chế. Đó là chưa kể thanh khoản hệ thống, dù dư thừa (thể hiện qua lãi suất liên ngân hàng ở mức thấp) nhưng không đại diện cho toàn bộ hệ thống. Thanh khoản giữa các ngân hàng hiện vẫn đang phân hóa mạnh, dẫn đến lãi suất huy động sẽ tiếp tục neo ở mức cao.
“Với các diễn biến hiện tại, chúng tôi cho rằng mặt bằng lãi suất ở Việt Nam có thể được điều chỉnh giảm ở một số lĩnh vực ưu tiên, tuy nhiên khó thiết lập được mặt bằng lãi suất mới thấp hơn hiện nay,” chuyên gia Công ty Chứng khoản Bảo Việt nhấn mạnh.
Còn đối với tỷ giá, một số chuyên gia cũng dự báo, với những diễn biến khó lường của kinh tế thế giới từ nay tới cuối năm, VND so với USD từ nay tới cuối năm có thể nhích tăng nhẹ từ 1%-3%./.
Chuyên gia Nguyễn Trí Hiếu chia sẻ về việc Fed hạ lãi suất USD:
