Bảo tồn văn hóa các dân tộc thiểu số Tuyên Quang

Dự án điều tra, nghiên cứu, sưu tầm di sản văn hóa 7 dân tộc thiểu số, nhóm người Thủy ở tỉnh Tuyên Quang sẽ được thực hiện từ 2010 đến 2015.

Theo Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Tuyên Quang Nguyễn Việt Thanh, dự án khảo sát, điều tra, nghiên cứu, sưu tầm di sản văn hóa của 7 dân tộc thiểu số và nhóm người Thủy ở tỉnh Tuyên Quang, sẽ được thực hiện từ năm 2010-2015.

Bảy dân tộc thiểu số và nhóm người Thủy này hiện cư trú theo cộng đồng tại 45 thôn, bản thuộc 5 huyện Nà Hang, Sơn Dương, Chiêm Hóa, Yên Sơn, Hàm Yên.

Dự án nghiên cứu trên được chia làm 2 giai đoạn. Trong đó, giai đoạn I từ nay đến hết năm 2010 sẽ thực hiện tổng điều tra văn hóa phi vật thể 7 dân tộc là Tày, Dao, Sán Chay, Sán Dìu, Nùng, Mông, Pà Thẻn và nhóm người Thủy, để có căn cứ khoa học nhằm đánh giá, lập hồ sơ khoa học di sản văn hóa phi vật thể, góp phần nghiên cứu bản sắc văn hóa các dân tộc thiểu số ở Tuyên Quang.

Cùng với đó, giai đoạn này cũng thực hiện bảo tồn làng văn hóa gắn với phát triển du lịch, bằng cách hỗ trợ tu sửa kiến trúc nhà truyền thống, khôi phục các đồ dùng sinh hoạt và công cụ sản xuất; phục hồi và duy trì nghề thủ công truyền thống của các làng văn hóa.

Những di sản văn hóa phi vật thể như các lễ hội, phong tục tập quán, các làn điệu dân ca, tri thức dân gian... của dân tộc Dao, Pà Thẻn, Sán Dìu và nhóm người Thủy cũng sẽ được sưu tầm, khai thác và phát huy trong giai đoạn này.

Giai đoạn II được thực hiện từ 2011 đến 2015 nhằm bảo tồn làng văn hóa dân tộc Tày ở Bản Ba, xã Trung Hà, huyện Chiêm Hóa; làng văn hóa dân tộc Pà Thẻn ở Thượng Minh, xã Hồng Quang, huyện Chiêm Hóa bằng cách hỗ trợ tu sửa kiến trúc nhà truyền thống, khôi phục các đồ dùng sinh hoạt và công cụ sản xuất, hỗ trợ phục hồi và duy trì nghề thủ công truyền thống, các sinh hoạt văn hóa truyền thống như lễ hỗi, nhạc cụ, trang phục, dân ca, dân vũ, văn hóa ẩm thực.

Đồng thời, sưu tầm, khai thác các lễ hội, các làn điệu dân ca, dân vũ của dân tộc Tày; ngữ văn truyền miệng như tục ngữ, câu đố, ca dao của các dân tộc Tày, Sán Chay, Nùng, Mông.

Tuyên Quang hiện có 22 dân tộc thiểu số, cư trú lâu đời, có phong tục tập quán riêng, tạo nên bản sắc văn hóa độc đáo cho địa phương này.

Tuy nhiên, do ảnh hưởng của cơ chế thị trường, bản sắc văn hóa các dân tộc cũng đang dần bị mai một, điển hình như tình trạng thanh, thiếu niên không còn mặc trang phục truyền thống, không biết nói tiếng của dân tộc mình; kiến trúc nhà ở cũng không còn giữ được bản sắc riêng.

Ngoài ra, còn có tình trạng các dân tộc có số lượng người ít bị ảnh hưởng về phong tục, tập quán và sinh hoạt văn hóa của các dân tộc có số lượng người đông./.

Vũ Quang Đán (Vietnam+)