Bộ tranh thêu "Cáo tật thị chúng" bằng 14 thứ tiếng

Nghệ nhân thêu xứ Huế, Lê Văn Kinh vừa hoàn thành bộ tranh thêu bài thơ "Cáo tật thị chúng" bằng 14 thứ tiếng, sau hơn 10 năm thực hiện.

Nghệ nhân thêu xứ Huế, Lê Văn Kinh vừa hoàn thành bộ tranh thêu bài thơ "Cáo tật thị chúng" của Mãn Giác Thiền sư bằng 14 thứ tiếng, sau hơn 10 năm thực hiện.

Nghệ nhân Lê Văn Kinh dự định trong năm 2011 tiếp tục thêu thêm 6 bức tranh bằng 6 thứ tiếng khác và sẽ hoàn tất bộ tranh thêu bài thơ trên bằng 20 thứ tiếng nước ngoài.

Cơ duyên để nghệ nhân Lê Văn Kinh ấp ủ và thực hiện bộ tranh này là trong một lần tiếp ông Jeff Bo Bollinger, một vị khách đến từ Cộng hòa Liên bang Đức, vào năm 2000. Chính người này đưa ra lời đề nghị "ông hãy dành cho tôi một đặc ân mang tính văn hoá thuần Việt Nam trước khi tôi về nước."

Vậy là bức "Cáo tật thị chúng" với nội dung: "Xuân đi, trăm hoa rụng/ Xuân đến, trăm hoa cười/ Trước mắt, việc đi mãi/ Trên đầu, già đến rồi/ Đừng tưởng xuân tàn hoa rụng hết/ Đêm qua sân trước một nhành mai" (theo bản dịch của Tản Đà) được ông đặc biệt chú ý và thực hiện cho đến tận bây giờ.

Bài thơ được thêu trên chất liệu lụa tơ tằm với 14 thứ tiếng như: Anh, Pháp, Đức, Nga, Italy, Đan Mạch, Tây Ban Nha, Nhật Bản, Trung Quốc, Lào, Campuchia, Thái Lan và các quốc gia Phật giáo khác trên thế giới.

Nhiều bức thêu trong số này được du khách đến từ Đức, Hà Lan, Pháp, Đan Mạch, Nhật Bản...đặt mua với số lượng lớn. Ông cũng mong muốn mang bộ tranh thêu này tham gia festival nghề truyền thống Huế vào năm 2011 và giới thiệu nó tại các cuộc triển lãm khác ở trong và ngoài nước.

Nhiều năm qua, nghệ nhân thêu Lê Văn Kinh đã thêu hàng ngàn bức tranh về những thắng cảnh của Huế như cảnh sông Hương, núi Ngự, chùa Thiên Mụ...với mong muốn giới thiệu cảnh đẹp của xứ Huế đến mọi người.

Trước đó, nghệ nhân Lê Văn Kinh còn có hai bức tranh thêu tác phẩm "Tẩu lộ" (Đi đường) - trong tập thơ "Nhật ký trong tù" của Chủ tịch Hồ Chí Minh, khổ 59cmx94cm được treo trang trọng trong cửa hiệu thêu Đức Thành (cửa hiệu của ông) ở 82, đường Phan Đăng Lưu, thành phố Huế. "Đi đường mới biết gian lao/Núi cao rồi lại núi cao trập trùng/Núi cao lên đến tận cùng/Thu vào tầm mắt muôn trùng nước non."

Ông Kinh cho biết các bức tranh thêu này dựa vào bản dịch của Nam Trân. Một bức được thực hiện theo lối chữ viết quốc ngữ và phần phiên âm. Bức thứ hai được thực hiện bằng lối viết thư pháp chữ Hán. Cả hai bức thêu này được thể hiện trên nền gấm màu trắng ngà, dệt bằng bảy màu chỉ khác nhau hay còn gọi là gấm thất thể, tất cả đều được gửi mua từ Thượng Hải (Trung Quốc). Đối với ông, đây là những báu vật của cuộc đời mình, bởi đó còn là cả tấm lòng của người thợ thủ công Huế đối với Bác Hồ kính yêu.

Sinh ra trong một gia đình có ông nội và cụ thân sinh làm nghề thêu, từng nhận thêu hoàng bào cho nhà vua dưới thời Khải Định, Bảo Đại, nên ngay từ nhỏ, Lê Văn Kinh đã thừa hưởng được tất cả sự khéo léo của đường kim, mũi chỉ từ bàn tay tài hoa của những người thợ trong gia đình.

Năm 10 tuổi, Lê Văn Kinh đã có hàng chục tác phẩm thêu khiến nhiều người thán phục, trong đó có không ít tác phẩm đã được gửi đi triển lãm tận châu Âu, châu Mỹ. Một tác phẩm thêu "Tùng, hạc" trên chất liệu lụa tơ tằm, nền chỉ tissor, với đường nét sắc sảo, lưu giữ gần 70 năm qua, cho đến tận bây giờ.

Năm 1958, ông đã thêu bức tranh "Bất khuất" tỏ rõ khí phách của người dân nước Việt về Trần Bình Trọng, khổ 1,8mx1m, trong chín tháng miệt mài kim chỉ để gửi đi triển lãm ở Mỹ... Sau năm 1975, ông đã đứng ra thành lập Hợp tác xã thêu Cẩm Tú, thu hút 150 lao động vào làm nghề thêu.

Những năm sau đó, ông vào làm ở ngành ngoại thương, tiếp tục dạy nghề cho các cơ sở thêu ở Phú Lộc, Hương Phú, Quảng Điền, Hương Điền, Triệu Hải. Sản phẩm thêu từ đó đi các nước Đông Âu, Liên Xô, với các loại sản phẩm khăn trải giường, áo gối, và sau này là áo Kimono xuất sang Nhật Bản.

Suốt thời gian ấy, ông đã dạy và truyền nghề cho hơn 100.000 người. Nhiều người trong số đó, bây giờ trở thành thợ lành nghề, tài hoa của thành phố Huế và nhiều địa phương khác trong vùng.

Ông Kinh là một trong những người thợ thủ công đầu tiên của Huế được phong tặng danh hiệu "nghệ nhân dân gian" của Việt Nam./.

Quốc Việt (TTXVN/Vietnam+)