Vườn dâu Cái Tàu (xã Nguyễn Phích, huyện U Minh) là địa điểm du lịchsinh thái nổi tiếng ở tỉnh Cà Mau. Tuy nhiên, vì lợi ích kinh tế trướcmắt, nhiều hộ dân ồ ạt đốn bỏ những vườn dâu cổ thụ để nuôi tôm,gây nên tình trạng nhiễm mặn các vườn dâu trong vùng.
Tiềm năng kinh tế-du lịch từ các vườn dâu
Xã Nguyễn Phích là địa phương có diện tích trồng dâu lớn nhất của huyệnU Minh, tỉnh Cà Mau. Mỗi năm đến mùa dâu chín, thương lái tìm đến cácvườn dâu Cái Tàu thu mua với số lượng từ vài chục đến vài trăm tấntrái.
Nhiều hộ dân có cuộc sống khấm khá nhờ trồng dâu. Đặc biệt, mộtsố hộ dân có sáng kiến phát triển vườn dâu phục vụ khách du lịch, tạothêm nguồn thu nhập đáng kể cho gia đình.
Tiếp chuyện với chúngtôi bên vườn dâu cổ thụ được nhiều khách tham quan biết đến, bà Ngô ThịÚt Mười, ở ấp 2, xã Nguyễn Phích, huyện U Minh phấn khởi cho biết: "Mỗi năm câydâu chỉ cho trái một mùa kéo dài từ tháng ba đến tháng tư âm lịch. Mùadâu năm nay trúng lớn và đón hàng ngàn khách các nơi đến tham quanvườn dâu."
Gia đình bà Út Mười có nguồn thu trên 50 triệu đồng. Nhờ khaithác thế mạnh du lịch sinh thái nên cuộc sống của chủ vườn mỗi ngàythêm sung túc.
Để phát triển du lịch sinh thái, thu hút đượcnhiều khách tham quan, các chủ vườn dâu phải có vốn lớn hàng tỷ đồng đểlàm cổng rào, mua phân bón cây dâu phát triển xanh tốt, cho năng suấtcao.
Điều quan trọng là phải trồng cây dâu đan xen với một số loại câyăn trái khác như xoài, sầu riêng, mận đường…, kết hợp đào ao nuôi cáđồng.
Mô hình kinh tế kết hợp này chẳng những cho thu nhập cao, mà còngiúp các chủ vườn tháo gỡ khó khăn khi vườn dâu thất mùa.
Ông PhạmThành Công, ấp 3, xã Nguyễn Phích, huyện U Minh, chia sẻ: "Nguồn lợikinh tế từ mô hình vườn dâu, ao cá cho thu hàng trăm triệu đồng/năm,không thua kém so với nuôi tôm, mà vẫn bảo tồn được vườn dâu truyềnthống nổi tiếng của ông bà để lại."
Chuyển đổi cơ cấu - nhiều vườn dâu bị xóa sổ
Từ năm 2011 đến nay, thực hiện chủ trương chuyển dịch cơ cấu sản xuấttừ trồng lúa sang nuôi tôm, hàng chục hộ dân không còn mặn mà với câydâu nữa.
Nhiều vườn dâu đã lần lượt bị xóa sổ, từ diện tích ban đầu khoảng40ha, hiện nay xã Nguyễn Phích còn chưa đầy mười hộ dân giữ lại vườndâu với diện tích khoảng 15ha. Trong đó, những hộ trồng dâu diện tíchtừ 1ha trở lên có khả năng phục vụ khách tham quan chỉ đếm trên đầungón tay.
Ông Phạm Thành Công, ấp 3, xã Nguyễn Phích, đã đầu tưhơn 1 tỷ đồng cải tạo vườn dâu 1,4ha, trồng xen xoài, sầu riêng… đểphục vụ khách tham quan.
Các hộ dân kề cận vì thiếu vốn phát triển mô hìnhdu dịch sinh thái, nên phá bỏ vườn dâu một cách không thương tiếc, đưanước mặn vào vuông nuôi tôm, gây nên tình trạng nhiễm mặn các vườn dâutrong vùng. Cây dâu bị nhiễm mặn dẫn đến rụng lá, rụng bông, cây dầnkhô héo.
Lợi ích kinh tế trước mắt là nguyên nhân chính dẫn đếnnhiều vườn dâu ở xã Nguyễn Phích bị đốn bỏ. Thêm vào đó, việc quy hoạchdiện tích nuôi tôm chưa hợp lý, tạo nên mẫu thuẫn giữa hộ trồng dâu vàhộ nuôi tôm tại địa phương.
Bà Ngô Thị Út Mười, ấp 2, xã Nguyễn Phích,than thở: "Vườn dâu cổ thụ khoảng 1ha của gia đình tôi đang bị nước mặnđe đọa. Tôi muốn giữ lại vườn dâu Cái Tàu, nhưng các hộ dân xung quanhthì cứ chặt phá vô tội vạ, đưa nước mặn từ sông Cài Tàu vào vuông nuôitôm."
Hầu hết các hộ dân đều thiếu vốn cải tạo vườn dâu thành địa điểm dulịch sinh thái nên đồng loạt đốn bỏ gần hết vườn dâu để đào vuông, xâycống bọng đưa nước mặn từ sông Cái Tàu vào nuôi tôm, gây nên tình trạngnhiễm mặn cho các vườn dâu trong vùng.
Các hộ trồng dâu hoang mang, vìchưa có biện pháp ngăn chặn tình trạng cây dâu khô héo, chết dần do bịnhiễm mặn. Hệ sinh thái ngọt bị đảo lộn sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến năngsuất cây dâu, làm giảm nguồn thu nhập của các hộ trồng dâu. Nếu chính quyền địa phương không có biện pháp can thiệp, thì vườndâu Cái Tàu có nguy cơ bị xóa sổ.
Biện pháp khôi phục vườn dâu Cái Tàu
Ông ĐàoQuốc Kiểng, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã Nguyễn Phích cho biết, để khắc phụchiệu quả tình trạng vườn dâu bị nhiễm mặn từ các hộ nuôi tôm, cần tínhđến phương án đào bờ bao quanh vườn dâu, trải caosu ngăn mặn, giữngọt.
Cách làm này rất tốn kém, vượt ngoài khả năng của một số hộ trồngdâu. Do vậy, ngoài việc hướng kỹ thuật chăm sóc cây dâu đạt năng suấtcao, các ngành chức năng huyện, tỉnh cần quan tâm hỗ trợ vốn nhằm giúpcác hộ trồng dâu thực hiện nguyện vọng khôi phục vườn dâu Cái Tàu phụcvụ du lịch sinh thái.
Trong thời gian tới, chính quyền địa phương vậnđộng các hộ dân khôi phục, giữ gìn vườn dâu; đồng thời tiến hành khảosát nắm cụ thể diện tích vườn dâu tồn tại trên địa bàn, để thực hiệnquy hoạch thành khu du lịch sinh thái./.
Tiềm năng kinh tế-du lịch từ các vườn dâu
Xã Nguyễn Phích là địa phương có diện tích trồng dâu lớn nhất của huyệnU Minh, tỉnh Cà Mau. Mỗi năm đến mùa dâu chín, thương lái tìm đến cácvườn dâu Cái Tàu thu mua với số lượng từ vài chục đến vài trăm tấntrái.
Nhiều hộ dân có cuộc sống khấm khá nhờ trồng dâu. Đặc biệt, mộtsố hộ dân có sáng kiến phát triển vườn dâu phục vụ khách du lịch, tạothêm nguồn thu nhập đáng kể cho gia đình.
Tiếp chuyện với chúngtôi bên vườn dâu cổ thụ được nhiều khách tham quan biết đến, bà Ngô ThịÚt Mười, ở ấp 2, xã Nguyễn Phích, huyện U Minh phấn khởi cho biết: "Mỗi năm câydâu chỉ cho trái một mùa kéo dài từ tháng ba đến tháng tư âm lịch. Mùadâu năm nay trúng lớn và đón hàng ngàn khách các nơi đến tham quanvườn dâu."
Gia đình bà Út Mười có nguồn thu trên 50 triệu đồng. Nhờ khaithác thế mạnh du lịch sinh thái nên cuộc sống của chủ vườn mỗi ngàythêm sung túc.
Để phát triển du lịch sinh thái, thu hút đượcnhiều khách tham quan, các chủ vườn dâu phải có vốn lớn hàng tỷ đồng đểlàm cổng rào, mua phân bón cây dâu phát triển xanh tốt, cho năng suấtcao.
Điều quan trọng là phải trồng cây dâu đan xen với một số loại câyăn trái khác như xoài, sầu riêng, mận đường…, kết hợp đào ao nuôi cáđồng.
Mô hình kinh tế kết hợp này chẳng những cho thu nhập cao, mà còngiúp các chủ vườn tháo gỡ khó khăn khi vườn dâu thất mùa.
Ông PhạmThành Công, ấp 3, xã Nguyễn Phích, huyện U Minh, chia sẻ: "Nguồn lợikinh tế từ mô hình vườn dâu, ao cá cho thu hàng trăm triệu đồng/năm,không thua kém so với nuôi tôm, mà vẫn bảo tồn được vườn dâu truyềnthống nổi tiếng của ông bà để lại."
Chuyển đổi cơ cấu - nhiều vườn dâu bị xóa sổ
Từ năm 2011 đến nay, thực hiện chủ trương chuyển dịch cơ cấu sản xuấttừ trồng lúa sang nuôi tôm, hàng chục hộ dân không còn mặn mà với câydâu nữa.
Nhiều vườn dâu đã lần lượt bị xóa sổ, từ diện tích ban đầu khoảng40ha, hiện nay xã Nguyễn Phích còn chưa đầy mười hộ dân giữ lại vườndâu với diện tích khoảng 15ha. Trong đó, những hộ trồng dâu diện tíchtừ 1ha trở lên có khả năng phục vụ khách tham quan chỉ đếm trên đầungón tay.
Ông Phạm Thành Công, ấp 3, xã Nguyễn Phích, đã đầu tưhơn 1 tỷ đồng cải tạo vườn dâu 1,4ha, trồng xen xoài, sầu riêng… đểphục vụ khách tham quan.
Các hộ dân kề cận vì thiếu vốn phát triển mô hìnhdu dịch sinh thái, nên phá bỏ vườn dâu một cách không thương tiếc, đưanước mặn vào vuông nuôi tôm, gây nên tình trạng nhiễm mặn các vườn dâutrong vùng. Cây dâu bị nhiễm mặn dẫn đến rụng lá, rụng bông, cây dầnkhô héo.
Lợi ích kinh tế trước mắt là nguyên nhân chính dẫn đếnnhiều vườn dâu ở xã Nguyễn Phích bị đốn bỏ. Thêm vào đó, việc quy hoạchdiện tích nuôi tôm chưa hợp lý, tạo nên mẫu thuẫn giữa hộ trồng dâu vàhộ nuôi tôm tại địa phương.
Bà Ngô Thị Út Mười, ấp 2, xã Nguyễn Phích,than thở: "Vườn dâu cổ thụ khoảng 1ha của gia đình tôi đang bị nước mặnđe đọa. Tôi muốn giữ lại vườn dâu Cái Tàu, nhưng các hộ dân xung quanhthì cứ chặt phá vô tội vạ, đưa nước mặn từ sông Cài Tàu vào vuông nuôitôm."
Hầu hết các hộ dân đều thiếu vốn cải tạo vườn dâu thành địa điểm dulịch sinh thái nên đồng loạt đốn bỏ gần hết vườn dâu để đào vuông, xâycống bọng đưa nước mặn từ sông Cái Tàu vào nuôi tôm, gây nên tình trạngnhiễm mặn cho các vườn dâu trong vùng.
Các hộ trồng dâu hoang mang, vìchưa có biện pháp ngăn chặn tình trạng cây dâu khô héo, chết dần do bịnhiễm mặn. Hệ sinh thái ngọt bị đảo lộn sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến năngsuất cây dâu, làm giảm nguồn thu nhập của các hộ trồng dâu. Nếu chính quyền địa phương không có biện pháp can thiệp, thì vườndâu Cái Tàu có nguy cơ bị xóa sổ.
Biện pháp khôi phục vườn dâu Cái Tàu
Ông ĐàoQuốc Kiểng, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã Nguyễn Phích cho biết, để khắc phụchiệu quả tình trạng vườn dâu bị nhiễm mặn từ các hộ nuôi tôm, cần tínhđến phương án đào bờ bao quanh vườn dâu, trải caosu ngăn mặn, giữngọt.
Cách làm này rất tốn kém, vượt ngoài khả năng của một số hộ trồngdâu. Do vậy, ngoài việc hướng kỹ thuật chăm sóc cây dâu đạt năng suấtcao, các ngành chức năng huyện, tỉnh cần quan tâm hỗ trợ vốn nhằm giúpcác hộ trồng dâu thực hiện nguyện vọng khôi phục vườn dâu Cái Tàu phụcvụ du lịch sinh thái.
Trong thời gian tới, chính quyền địa phương vậnđộng các hộ dân khôi phục, giữ gìn vườn dâu; đồng thời tiến hành khảosát nắm cụ thể diện tích vườn dâu tồn tại trên địa bàn, để thực hiệnquy hoạch thành khu du lịch sinh thái./.
Kim Há (TTXVN)
