Việc sử dụng túi nilon, sản phẩm nhựa dùng một lần để gói, đựng đồ ăn vẫn phổ biến. (Ảnh: Hùng Võ/Vietnam+) Theo nội dung kiến nghị của cử tri tỉnh Phú Thọ, mặc dù Chính phủ đã chỉ đạo nhiều giải pháp quyết liệt và đề ra mục tiêu đến năm 2020 sẽ giảm 65% số lượng túi nilon phân hủy dùng tại các siêu thị và các trung tâm thương mại lớn tuy nhiên thực tế vẫn còn “rất xa vời” bởi thói quen sử dụng đồ nhựa dùng một lần và thiếu vật liệu thay thế nhựa.
Phải đánh thuế cao
Trước thực trạng trên, cử tri đề nghị cần có giải pháp quyết liệt như đánh thuế cao, khuyến khích sản xuất các vật liệu an toàn để thay thế, quy định định mức sử dụng túi nilon trong các siêu thị, đơn vị cung cấp lớn, trao thưởng cho các đơn vị có giải pháp thay thế túi nilon và chai nhựa, ban hành quy định đặt cọc chai nhựa,…
Ghi nhận ý kiến xác đáng của cử tri nhằm giảm thiểu rác thải nhựa nêu trên, phía Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết trong thời gian qua, để thay đổi thói quen sử dụng đồ nhựa trong sinh hoạt, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã phối hợp với Bộ Tài chính trình Quốc hội phê duyệt Luật Thuế Bảo vệ môi trường.
Theo đó, hiện nay quy định túi nilon không thân thiện với môi trường là một trong những đối tượng chịu thuế bảo vệ môi trường (thuế bảo vệ môi trường đối với túi nilon khó phân hủy là 50.000 đồng/kg).
Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng phối hợp với Bộ Xây dựng trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 491/QĐ-TTg ngày 7/5/2018 phê duyệt điều chỉnh Chiến lược Quốc gia về quản lý tổng hợp chất thải rắn đến năm 2025, tầm nhìn đến 2050, trong đó chú trọng việc sử dụng túi nilon thân thiện với môi trường thay thế cho túi nilon khó phân hủy; hạn chế và tiến tới chấm dứt việc nhập khẩu, sản xuất và cung cấp các loại túi nilon khó phân hủy tại các trung tâm thương mại, siêu thị phục vụ cho các mục đích sinh hoạt.
Ngoài ra, Bộ này cũng đã tham mưu Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 1746/QĐ-TTg ngày 4/12/2019 về việc ban hành Kế hoạch hành động quốc gia về quản lý rác thải nhựa đại dương đến năm 2030; trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, ký ban hành Chỉ thị 27/CT-TTg ngày 17/9/2018 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường quản lý đối với phế liệu nhập khẩu, bao gồm nhựa phế liệu.
Trong thời gian gần đây, Thủ tướng Chính phủ cũng đã chỉ đạo quyết liệt việc thực hiện việc quản lý và kiểm soát ô nhiễm rác thải nhựa. Đặc biệt tại Lễ ra quân phong trào chống rác thải nhựa diễn ra sáng ngày 9/6/2019, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã kêu gọi toàn quốc hưởng ứng phong trào chống rác thải nhựa.
Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương tiếp tục rà soát, đề xuất sửa đổi cơ chế, chính sách nhằm giải thiểu, tăng cường tái chế, tái sử dụng, ngăn chặn tác hại của rác thải nhựa đối với môi trường; tổ chức các đợt kiểm tra, thanh tra liên quan đến việc quản lý, xử lý chất thải; khuyến khích cộng đồng tăng cường tái sử dụng túi nilon, sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường;…
[Chống rác thải nhựa: Ngớt tuyên truyền mạnh, túi nilon lại ‘tràn’ phố]
Cho đến nay, các địa phương đều có chuyển biến mạnh mẽ phương thức sản xuất và thói quen sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần và túi nilon khó phân hủy bằng các sản phẩm, bao bì thân thiện với môi trường trong hoạt động thường nhật của chính quyền và nhân dân. Tại các tỉnh, thành phố lớn, hầu hết các siêu thị đều đã cam kết không sử dụng túi nilon từ năm 2020.
Chống rác thải nhựa bằng những hành động thiết thực. (Nguồn: TTXVN) Tuy nhiên, thực tế cho thấy hoạt động mua bán, sử sụng túi nilon, sản phẩm nhựa dùng một lần hiện vẫn diễn ra phổ biến ở các siêu thị, khu chợ trên khắp cả nước.
Chấm dứt túi nilon khó phân huỷ từ năm 2026
Đại diện Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng cho rằng quản lý chất thải nhựa, túi nilon là vấn đề cần phải thực hiện quyết liệt, thường xuyên, đồng bộ, thống nhất và có sự chung tay của nhiều cấp, nhiều ngành, người dân, doanh nghiệp cùng toàn xã hội.
Hiện nay, phía Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng đang rà soát, đề xuất, tham mưu Chính phủ nhiều giải pháp tổng thể, như xây dựng cơ chế, chính sách, pháp luật nhằm đánh thuế cao đối với những sản phẩm nhựa sử dụng một lần và túi nilon khó phân hủy; miễn, giảm thuế đối với các sản phẩm thân thiện môi trường thay thế cho sản phẩm nhựa sử dụng một lần và túi nilon khó phân hủy.
Trong thời gian tới, Bộ Tài nguyên và Môi trường sẽ tiếp tục phối hợp với Ủy ban Nhân dân các tỉnh, thành phố có giải pháp hạn chế và tiến tới chấm dứt việc nhập khẩu, sản xuất và cung cấp các loại túi nilon khó phân huỷ kể từ năm 2026 tại các trung tâm thương mại, siêu thị phục vụ cho mục đích sinh hoạt.
Cùng với đó là đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu khoa học, ứng dụng và chuyển giao công nghệ tái chế chất thải túi ni lông và chất thải nhựa thành các sản phẩm thân thiện hơn với môi trường; sản xuất những sản phẩm thân thiện môi trường để thay thế như túi đựng thân thiện môi trường, chai, lọ thân thiện môi trường;…
Đặc biệt, các đơn vị sẽ phối hợp xây dựng và tổ chức thực hiện các mô hình điểm thực hiện hạn chế sử dụng túi khó phân hủy, chuyển từ việc sử dụng túi nilon sang các loại túi giấy và bao gói khác; thúc đẩy thị trường tiêu thụ túi thân thiện với môi trường; kiểm soát chặt chẽ các hoạt động sản xuất túi nilon khó phân hủy trên địa bàn, đặc biệt là nhóm sản xuất quy mô hộ gia đình; tăng cường kiểm tra, giám sát hoạt động sản xuất và tiêu thụ túi nilon khó phân hủy và sản phẩm nhựa dùng một lần;…
Cùng với các “giải pháp mạnh,” các Bộ, ngành liên quan và các địa phương cũng cần thường xuyên tuyên truyền, vận động và tổ chức ký cam kết chống rác thải nhựa, không sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần đối với các cơ sở sản xuất, các tổ chức phân phối sản phẩm, trung tâm thương mại, cửa hàng, chợ, siêu thị…
Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng sẽ tiếp tục tham mưu xây dựng đề án thành lập Trung tâm quốc tế về rác thải nhựa đại dương; đề án tăng cường công tác quản lý rác thải nhựa ở Việt Nam nhằm rà soát, đề xuất việc hoàn thiện các quy định, chính sách hiện hành, hạn chế các sản phẩm nhựa sử dụng một lần./.
