Động Pa Thơm - Danh thắng cấp quốc gia bị xâm hại

Sự thiếu ý thức của người dân trong việc lấy nhũ đá mang về, vẽ bậy lên vách hang... đã khiến di tích động Pa Thơm, Điện Biên bị xâm hại.
Nằm ở phía Tây huyện Điện Biên, cách trung tâm thành phố Điện Biên Phủ hơn 30km,thuộc địa phận 2 xã Na Ư và Pa Thơm, danh lam thắng cảnh cấp quốc gia động PaThơm hay còn có các tên gọi khác như Thẩm Nang Lai (hang nhiều nàng), động TiênHoa.

Danh thắng này được cấp bằng công nhận năm 2009 theo Quyết định số 309 và310/QĐ-BVHTTDL của Bộ Văn hóa, Thể Thao và Du lịch, được đánh giá là một điểm dulịch sinh thái hấp dẫn, hiếm có ở tỉnh Điện Biên.

Tuy nhiên, sự thiếu ý thức của người dân địa phương, của khách tham quan dulịch trong việc tự tiện hái củi về dùng, lấy nhũ đá mang về, vẽ bậy lên váchhang những hình thù kỳ quặc, ngổ ngáo, những dòng chữ mang nội dung thô tục,thiếu văn hóa, nguy hại hơn có kẻ còn ăn trộm thiết bị chiếu sáng như hệ thốngdây điện, máy nổ phục vụ cho việc thắp sáng hang động… đã khiến cho cảnh quantrong hang động bị xâm hại, gây phản cảm cho du khách đến đây.

Vẻ đẹp của danh lam thắng cảnh này bị tổn hại là điều nhãn tiền, không thểphủ nhận. Song, nếu chính quyền địa phương, cơ quan chức năng không có giải phápthiết thực, hữu hiệu trong công tác quản lý thì danh lam thắng cảnh cấp quốc gianày bị “quên lãng” là hệ quả tất yếu.

Nơi khởi nguồn một huyền thoại

Đặt chân đến xã Pa Thơm- chúng tôi đã được những người già dân tộc Lào, Khơ Mú,Cống “sõi” tiếng Kinh, sinh sống trên địa bàn xã Pa Thơm kể cho nghe câu chuyệnvề “gốc tích” của động Pa Thơm, gắn với một tình yêu đôi nam nữ thủơ khai thiênlập địa.

Vào một ngày đầu xuân, Hoàng tử đi dạo chơi trong rừng, mải miết theo dòng NậmNúa về hướng Tây- Nam, khi qua con suối Hoàng tử thấy vướng ở chân, khi cúixuống, nhặt lên thì mới biết có 7 sợi tóc vương vào chân mình. Hoàng tử liềnngược dòng suối ngược về phía thượng nguồn thì bắt gặp một bãi tắm của các nàngtiên. Trên những phiến đá bằng phẳng các nàng tiên đang say ngủ. Hoàng tử ghésát môi hôn lên nàng tiên thứ bảy và thì thầm ngỏ lời cầu hôn với nàng.

Then (Vua Trời) biết chuyện, chấp nhận cho đôi nam nữ tác thành duyên hợp,nên vợ thành chồng với điều kiện trong vòng bảy ngày, bảy đêm, bảy khắc Hoàng tửphải sắm đủ các thứ lễ vật để cảm tạ trời đất. Tiếc thay, khi chỉ còn một khắccuối cùng, không kìm nén được lòng mình, Hoàng tử đã chạm tay vào người nàng.Vừa lúc ấy một tiếng nổ long trời vang lên, núi đá nổ tung xuất hiện một cửahang, cùng lúc cơn gió mạnh xuất hiện cuốn nàng tiên bay vào trong đó.

Hoàng tử bàng hoàng lao theo thì bắt gặp con trăn thần nằm canh giữ cửa hang,Hoàng tử giao chiến với trăn thần đến lúc mệt lả mới chém chết trăn thần làm 3khúc. Nhưng nàng tiên đã bay về Thiên cung bằng lối nhỏ hướng lên trời sâu tronghang.

Hoàng tử tuyệt vọng quay về chỗ hai người gặp nhau ban đầu, đứng nhìn vềcõi trời với nỗi buồn đau vô hạn rồi quay về dãy núi phía Đông, nghỉ ở đó và hoáthành đá. Chỗ Hoàng tử đứng người dân vẫn gọi là Pú Tạo Nòn - Núi chàng ngủ; cònchỗ nàng tiên say giấc ngủ năm nào thì có tên Pú Nang Nòn- núi nàng ngủ.

Tiềm năng bỏ ngỏ và thực trạng bị xâm hại


Nằm cách trung tâm xã Pa Thơm khoảng 3km, ở độ cao trên 1.500m so với mực nướcbiển, động Pa Thơm được bao bọc giữa khu rừng nguyên sinh rậm rạp, với thảm thựcvật và sự đa dạng sinh học phong phú. Để đến được cửa động, du khách phải đi bộmột quãng đường dốc dài hơn 200m mấp mô đá với nhiều loại dây leo.

Trên con đường này, du khách được hít thở khí trời trong lành, ngắm cảnh núinon trùng điệp, ngắm những nếp nhà sàn phía xa xa ở lưng chừng triền núi củangười dân tộc thiểu số, nghe tiếng chim hót líu lo, suối chảy róc rách…

Đến cửa động hình vòm cao hơn 10m, rộng gần 20m, có mái đá nhô ra ngoài hơn5m, du khách bắt gặp ngay ở cửa động một nhũ đá khổng lồ hình một con voi đangthủ phục. Đi sâu vào khoảng 20m, có 3 khối nhũ đá (tổng chiều dài khoảng 15m)nằm chắn ngang trên đường, đứt thành ba đoạn tạo thành hai lối dẫn vào động. Nếumuốn đi hết chiều dài động, du khách phải mang theo nến, đèn pin thắp sáng và đigần 350m, qua 9 cung vòm có diện tích lớn nhỏ khác nhau. Ở đây có những nhũ đátự nhiên rất đẹp, lấp lánh mang những hình dáng lạ mắt, kỳ thú; thậm chí dukhách còn nghe được cả tiếng nước rơi tí tách từ thành động và các nhũ đá.

Không chỉ là địa điểm mang tiềm năng về du lịch, động Pa Thơm còn chứa đựngtrong nó những giá trị lịch sử, sinh thái to lớn. Năm 2009, tại lòng động, ngườidân trong xã và chính quyền địa phương đã phát hiện chiếc trống đồng (hiện vậtnày đang lưu giữ và trưng bày ở Bảo tàng lịch sử tỉnh). Ông Lò Văn Nhúng, Bí thưĐảng ủy xã Pa Thơm, cán bộ phụ trách mảng văn hóa cho biết, trước đây, loài dơi sốngở trong động rất nhiều, tập trung bám đen kịt vách đá, không đếm được, bằngchứng là dưới lối đi trong động phân dơi thải ra vẫn còn một lớp dày chưa phânhủy hết.

Tuy nhiên, điều đáng lo ngại là, do chưa có kế hoạch, phương án quản lý chặt chẽnhằm bảo vệ cảnh quan và hang động theo hướng bền vững, cùng với ý thức kém củamột số người dân và du khách nên cảnh quan trong hang động đang bị xâm hạinghiêm trọng.

Việc tổ chức cho khách đến thăm động Pa Thơm cũng chưa được chínhquyền và ngành chức năng quan tâm nên việc tham quan danh thắng này còn gặp khókhăn. Đơn cử, chỉ vào dịp lễ, Tết, chính quyền xã mới cho khiêng máy nổ lên độngđể phát điện, còn ngày bình thường khách muốn vào động tham quan thì tự túcnguồn sáng.

Theo Quyết định số 2069/QĐ-UBND của huyện Điện Biên, di tích danhlam, thắng cảnh động Pa Thơm được Ủy ban Nhân dân huyện Điện Biên giao cho haixã Pa Thơm và Na Ư quản lý, căn cứ trên diện tích đất của từng xã. Tuy nhiên,việc giao cho chính quyền sở tại quản lý cũng bộc lộ những vướng mắc. Ông Lò VănNhúng cho biết thêm, kinh phí của xã không có, khoản thu du lịch từ động rất ítnên việc thuê người canh chừng, bảo vệ cảnh quan khu động xã gặp nhiều khó khăn.

Nhìn vào con số thống kê 1.312 khách đến tham quan du lịch động Pa Thơm trongnăm 2010, đem so sánh với “tầm cỡ” của một danh thắng cấp quốc gia, chúng tôikhông khỏi giật mình, nghĩa là trung bình một ngày, không quá 4 du khách đặtchân đến đây. Điều quan ngại hơn, trong số những du khách đến đây, số người mangquốc tịch nước ngoài chỉ “lẻ tẻ.”

Là xã nghèo của huyện Điện Biên, Pa Thơm có dân số trên 1.000 khẩu, tỷ lệ hộnghèo của người dân ở xã (50,13%) còn cao hơn tỷ lệ nghèo chung của toàn tỉnh(50,03%). Kinh tế chính của đại bộ phậnngười dân trong xã này chỉ phụ thuộc vào làm nương rẫy, nền kinh tế hàng hóa,dịch vụ phục vụ cho du lịch không phát triển do sức bán yếu, nguy cơ ế đọng hànghóa cao. Đây cũng là nguyên nhân chính dẫn tới tiềm năng du lịch động Pa Thơmchưa được khai thác có hiệu quả./.

(TTXVN/Vietnam+)

Tin cùng chuyên mục

Ảnh minh họa. (Nguồn: Vietnam+)

Cục Du lịch Quốc gia cảnh báo việc xử lý lừa đảo trên không gian mạng

Một số chiêu thức phải kể đến như lập các website, fanpage giả mạo các cơ sở kinh doanh dịch vụ du lịch có uy tín với nhiều chiêu trò giảm giá, khuyến mại ảo và yêu cầu chuyển tiền đặt cọc trước… nhằm chiếm đoạt tiền của người dân, ảnh hưởng xấu đến hình ảnh ngành du lịch, gây bức xúc dư luận.

Tái diễn “Vua Hùng dạy dân cấy lúa.” (Ảnh: Tạ Toàn/TTXVN)

Lễ hội 'Vua Hùng dạy dân cấy lúa'

Ngày 12/2 (tức ngày 15 tháng Giêng Ất Tỵ), tại đàn Tịch Điền, phường Minh Nông, thành phố Việt Trì (Phú Thọ) diễn ra Lễ hội “Vua Hùng dạy dân cấy lúa” nhằm tri ân công lao to lớn của các Vua Hùng.

Hoa mận Bắc Hà mang nét dịu dàng, thuần khiết đặc trưng. (Ảnh: Hương Thu/TTXVN)

Hoa mận Bắc Hà bung nở trắng trời cao nguyên

Trên khắp các thung lũng, các bản làngcủa cao nguyên Bắc Hà, những rừng hoa mận trắng muốt đồng loạt bung nở tạo nên một khung cảnh thơ mộng, tựa như bức tranh cổ tích giữa đại ngàn núi rừng Tây Bắc.

Màn trống khai hội Đền Trần Thái Bình. (Ảnh: Vũ Quang/TTXVN)

Khai mạc lễ hội Đền Trần tỉnh Thái Bình năm 2025

Lễ hội đền Trần diễn ra từ ngày 10-14/2 (tức ngày 13-17 tháng Giêng năm Ất Tỵ) theo quy mô cấp tỉnh, với nhiều hoạt động phong phú, đa dạng như: lễ bái yết và dâng hương, lễ rước nước, lễ khai ấn...