Thổ Nhĩ Kỳ ngày 16/6 thông báo đã thành lập một ủy ban nhằm tìm hiểu vụ Hải quân Israel tấn công đoàn tàu chở hàng viện trợ quốc tế cho Dải Gaza hôm 31/5 vừa qua, làm gần 20 người thiệt mạng và khoảng 50 người bị thương.
Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ cho biết ủy ban trên gồm nhiều quan chức ngành hàng hải, đứng đầu là Ngoại trưởng và Bộ trưởng Tư pháp, đã nhóm họp hai lần kể từ khi thành lập hôm 14/6 đến nay. Nhiệm vụ của ủy ban là đánh giá về cuộc tấn công của Israel trên phương diện quốc gia và quốc tế, đồng thời chuẩn bị cơ sở cho một cuộc điều tra quốc tế.
Trước đó, Israel cũng đã thành lập một ủy ban điều tra độc lập, song Liên hợp quốc và nhiều nước khác, trong đó có Thổ Nhĩ Kỳ, yêu cầu Tel Aviv cho phép tiến hành điều tra quốc tế. Ủy ban điều tra của Israel đã nhóm họp lần đầu tiên vào ngày 17/6. Chủ tịch ủy ban này, cựu Chánh án Tòa án tối cao Israel Jacob Turkel bày tỏ hy vọng sẽ sớm có kết quả điều tra.
Ngoài ông Turkel, ủy ban còn có sự tham gia của hai quan sát viên nước ngoài là cựu Thủ tướng Ireland David Trimble, và luật gia nổi tiếng người Canada Ken Watkin.
Cùng ngày, Nội các Israel tiếp tục nhóm họp nhằm thảo luận về đề nghị nới lỏng lệnh phong tỏa dải Gaza, sau khi kết thúc cuộc họp hôm 16/6 mà chưa đạt nhất trí về việc này. Đề nghị trên do Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đưa ra, theo đó chỉ dỡ bỏ lệnh cấm đối với hàng hóa. Các chuyên gia lo ngại khó đạt được thỏa thuận dỡ bỏ lệnh phong tỏa đường biển.
Trong một diễn biến khác cũng trong ngày 17/6, Đại diện cấp cao phụ trách chính sách an ninh và đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU) Cathrine Ashton đã điện đàm với Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas thảo luận về hòa bình Trung Đông cũng như việc Israel phong tỏa Gaza suốt ba năm qua. Hai bên cũng đã thảo luận về nghị quyết của Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc nhằm thành lập một ủy ban quốc tế điều tra vụ binh lính Israel tấn công đoàn tàu cứu trợ cho Gaza.
Tại cuộc điện đàm, bà Ashton gợi ý EU có thể gửi một phái bộ hải quân tới Gaza nhằm hỗ trợ tuần tra việc vận chuyển hàng hóa nếu Israel dỡ bỏ lệnh phong tỏa dải đất này. Theo bà Ashton, lực lượng của EU bảo vệ biên giới tại cửa khẩu Rafah giữa Ai Cập và Gaza, có thể sẽ hoạt động trở lại sau khi ngừng hoạt động từ năm 2005. EU cũng sẵn sàng ủng hộ việc mở các cửa khẩu khác.
Trong khi đó, các nhóm ủng hộ Palestine đã lên kế hoạch gửi một đoàn cứu trợ quốc tế mới đến Gaza vào tháng Bảy tới, giống như đoàn tàu đã bị Hải quân Israel tấn công hôm 31/5 vừa qua.
Theo người phát ngôn Chiến dịch châu Âu nhằm chấm dứt phong tỏa Gaza (ECESG), đoàn cứu trợ mới sẽ gồm sáu tàu chở hàng, hiện đã sẵn sàng rời châu Âu và dự kiến tới Gaza vào khoảng nửa cuối tháng Bảy./.
Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ cho biết ủy ban trên gồm nhiều quan chức ngành hàng hải, đứng đầu là Ngoại trưởng và Bộ trưởng Tư pháp, đã nhóm họp hai lần kể từ khi thành lập hôm 14/6 đến nay. Nhiệm vụ của ủy ban là đánh giá về cuộc tấn công của Israel trên phương diện quốc gia và quốc tế, đồng thời chuẩn bị cơ sở cho một cuộc điều tra quốc tế.
Trước đó, Israel cũng đã thành lập một ủy ban điều tra độc lập, song Liên hợp quốc và nhiều nước khác, trong đó có Thổ Nhĩ Kỳ, yêu cầu Tel Aviv cho phép tiến hành điều tra quốc tế. Ủy ban điều tra của Israel đã nhóm họp lần đầu tiên vào ngày 17/6. Chủ tịch ủy ban này, cựu Chánh án Tòa án tối cao Israel Jacob Turkel bày tỏ hy vọng sẽ sớm có kết quả điều tra.
Ngoài ông Turkel, ủy ban còn có sự tham gia của hai quan sát viên nước ngoài là cựu Thủ tướng Ireland David Trimble, và luật gia nổi tiếng người Canada Ken Watkin.
Cùng ngày, Nội các Israel tiếp tục nhóm họp nhằm thảo luận về đề nghị nới lỏng lệnh phong tỏa dải Gaza, sau khi kết thúc cuộc họp hôm 16/6 mà chưa đạt nhất trí về việc này. Đề nghị trên do Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đưa ra, theo đó chỉ dỡ bỏ lệnh cấm đối với hàng hóa. Các chuyên gia lo ngại khó đạt được thỏa thuận dỡ bỏ lệnh phong tỏa đường biển.
Trong một diễn biến khác cũng trong ngày 17/6, Đại diện cấp cao phụ trách chính sách an ninh và đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU) Cathrine Ashton đã điện đàm với Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas thảo luận về hòa bình Trung Đông cũng như việc Israel phong tỏa Gaza suốt ba năm qua. Hai bên cũng đã thảo luận về nghị quyết của Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc nhằm thành lập một ủy ban quốc tế điều tra vụ binh lính Israel tấn công đoàn tàu cứu trợ cho Gaza.
Tại cuộc điện đàm, bà Ashton gợi ý EU có thể gửi một phái bộ hải quân tới Gaza nhằm hỗ trợ tuần tra việc vận chuyển hàng hóa nếu Israel dỡ bỏ lệnh phong tỏa dải đất này. Theo bà Ashton, lực lượng của EU bảo vệ biên giới tại cửa khẩu Rafah giữa Ai Cập và Gaza, có thể sẽ hoạt động trở lại sau khi ngừng hoạt động từ năm 2005. EU cũng sẵn sàng ủng hộ việc mở các cửa khẩu khác.
Trong khi đó, các nhóm ủng hộ Palestine đã lên kế hoạch gửi một đoàn cứu trợ quốc tế mới đến Gaza vào tháng Bảy tới, giống như đoàn tàu đã bị Hải quân Israel tấn công hôm 31/5 vừa qua.
Theo người phát ngôn Chiến dịch châu Âu nhằm chấm dứt phong tỏa Gaza (ECESG), đoàn cứu trợ mới sẽ gồm sáu tàu chở hàng, hiện đã sẵn sàng rời châu Âu và dự kiến tới Gaza vào khoảng nửa cuối tháng Bảy./.
(TTXVN/Vietnam+)
