Ngày 21/2 (tức ngày 12 tháng Giêng), Ủy ban Nhân dân tỉnh Tuyên Quang và huyệnLâm Bình tổ chức lễ hội Lồng tồng và đón nhận Di sản Văn hóa phi vật thểquốc gia “Lễ hội Lồng tồng của người Tày” tỉnh Tuyên Quang.
Tham dự lễhội có Bí thư Tỉnh ủy Tuyên Quang Nguyễn Sáng Vang; bà Đặng Thị BíchLiên, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; lãnh đạo các sở, ban,ngành tỉnh Tuyên Quang cùng đông đảo du khách gần xa và nhân dân các dântộc huyện Lâm Bình.
Phần Lễ chính của hội Lồng tồngđược tổ chức tại đền Pú Bảo, ngôi đền linh thiêng của đồng bào dân tộcTày huyện Lâm Bình. Lễ vật gồm 9 mâm tồng đều là những sản vật nôngnghiệp do người dân bản địa làm ra, được 9 cô gái trong trang phụctruyền thống dâng lên các vị thần linh. Sau đó, các mâm lễ được rước vềkệ tồng tại chính giữa sân vận động dưới chân cột cây còn.
Phần nghi lễcúng tế trời đất và các thần linh ban cho mưa thuận gió hòa, con ngườikhoẻ mạnh, cây cối tươi tốt, vạn vật sinh sôi, mùa màng bội thu do thầymo thực hiện. Thầy mo đọc lời khấn và bắt đầu những nghi thức cầu cúngtạ ơn Thần nông, Thần sông, Thần núi, Thành hoàng làng… những vị đượcđồng bào dân tộc Tày xem là có sự tác động đến hoạt động sản xuất nôngnghiệp và đời sống của người dân. Sau đó là điệu múa “lộn trán” - nghilễ này mang ý nghĩa xua đi những tà khí, ô uế để lễ hội được thanhsạch.
Tại lễ hội, bà Đặng Thị Bích Liên, Thứ trưởng BộVăn hóa-Thể thao và Du lịch đã trao Bằng chứng nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia “Lễ hội Lồng tồng của người Tày" cho tỉnh TuyênQuang.
Phần hội được bắt đầu bằng lễ “Tịch điền” (xuốngđồng cày ruộng) sau đó là màn múa “Hương sắc Lâm Bình” do 400 học sinhtrường phổ thông trung học Thượng Lâm, huyện Lâm Bình biểu diễn; các màn hát Then, cáctrò chơi dân gian như tung còn, bịt mắt bắt vịt, đánh yến, đánh bàm…diễn ra sôi nổi thu hút đông đảo du khách thập phương và người dân thamgia.
Lồng tồng theo tiếng Tày có nghĩa là “xuốngđồng”, là lễ hội mang nhiều yếu tố tín ngưỡng tâm linh. Đây là lễ hội cótừ lâu đời, là dịp để các cư dân nông nghiệp bày tỏ lòng biết ơn đếnthần thánh, tổ tiên, những người đã có công khai hoang, lập đất trồnglúa nước và hoa màu, cầu cho mùa màng tươi tốt, mọi nhà an vui, hạnhphúc, làm ăn thuận lợi. Lễ hội đã trở thành nét đẹp đời sống cộng đồng,là nét văn hoá độc đáo của dân tộc Tày, Nùng góp phần làm phong phú khotàng văn hóa dân tộc Việt Nam.
Lễ hội Lồng tồngcủa đồng bào dân tộc Tày tỉnh Tuyên Quang được công nhận là Di sản vănhóa phi vật thể quốc gia là niềm vinh dự, tự hào, song cũng đặt ra nhữngthách thức trong việc giữ gìn và phát huy những giá trị văn hóa truyềnthống không chỉ phổ biến trong nước mà còn quảng bá rộng rãi ra nướcngoài.
Hiện nay các cấp, các ngành tỉnh Tuyên Quang quan tâm tới côngtác bảo tồn và phát huy giá trị của lễ hội Lồng tồng - di sản văn hóaphi vật thể quốc gia để góp phần phát triển du lịch cũng như nâng caođời sống tinh thần cho nhân dân các dân tộc trong tỉnh./.
Tham dự lễhội có Bí thư Tỉnh ủy Tuyên Quang Nguyễn Sáng Vang; bà Đặng Thị BíchLiên, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; lãnh đạo các sở, ban,ngành tỉnh Tuyên Quang cùng đông đảo du khách gần xa và nhân dân các dântộc huyện Lâm Bình.
Phần Lễ chính của hội Lồng tồngđược tổ chức tại đền Pú Bảo, ngôi đền linh thiêng của đồng bào dân tộcTày huyện Lâm Bình. Lễ vật gồm 9 mâm tồng đều là những sản vật nôngnghiệp do người dân bản địa làm ra, được 9 cô gái trong trang phụctruyền thống dâng lên các vị thần linh. Sau đó, các mâm lễ được rước vềkệ tồng tại chính giữa sân vận động dưới chân cột cây còn.
Phần nghi lễcúng tế trời đất và các thần linh ban cho mưa thuận gió hòa, con ngườikhoẻ mạnh, cây cối tươi tốt, vạn vật sinh sôi, mùa màng bội thu do thầymo thực hiện. Thầy mo đọc lời khấn và bắt đầu những nghi thức cầu cúngtạ ơn Thần nông, Thần sông, Thần núi, Thành hoàng làng… những vị đượcđồng bào dân tộc Tày xem là có sự tác động đến hoạt động sản xuất nôngnghiệp và đời sống của người dân. Sau đó là điệu múa “lộn trán” - nghilễ này mang ý nghĩa xua đi những tà khí, ô uế để lễ hội được thanhsạch.
Tại lễ hội, bà Đặng Thị Bích Liên, Thứ trưởng BộVăn hóa-Thể thao và Du lịch đã trao Bằng chứng nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia “Lễ hội Lồng tồng của người Tày" cho tỉnh TuyênQuang.
Phần hội được bắt đầu bằng lễ “Tịch điền” (xuốngđồng cày ruộng) sau đó là màn múa “Hương sắc Lâm Bình” do 400 học sinhtrường phổ thông trung học Thượng Lâm, huyện Lâm Bình biểu diễn; các màn hát Then, cáctrò chơi dân gian như tung còn, bịt mắt bắt vịt, đánh yến, đánh bàm…diễn ra sôi nổi thu hút đông đảo du khách thập phương và người dân thamgia.
Lồng tồng theo tiếng Tày có nghĩa là “xuốngđồng”, là lễ hội mang nhiều yếu tố tín ngưỡng tâm linh. Đây là lễ hội cótừ lâu đời, là dịp để các cư dân nông nghiệp bày tỏ lòng biết ơn đếnthần thánh, tổ tiên, những người đã có công khai hoang, lập đất trồnglúa nước và hoa màu, cầu cho mùa màng tươi tốt, mọi nhà an vui, hạnhphúc, làm ăn thuận lợi. Lễ hội đã trở thành nét đẹp đời sống cộng đồng,là nét văn hoá độc đáo của dân tộc Tày, Nùng góp phần làm phong phú khotàng văn hóa dân tộc Việt Nam.
Lễ hội Lồng tồngcủa đồng bào dân tộc Tày tỉnh Tuyên Quang được công nhận là Di sản vănhóa phi vật thể quốc gia là niềm vinh dự, tự hào, song cũng đặt ra nhữngthách thức trong việc giữ gìn và phát huy những giá trị văn hóa truyềnthống không chỉ phổ biến trong nước mà còn quảng bá rộng rãi ra nướcngoài.
Hiện nay các cấp, các ngành tỉnh Tuyên Quang quan tâm tới côngtác bảo tồn và phát huy giá trị của lễ hội Lồng tồng - di sản văn hóaphi vật thể quốc gia để góp phần phát triển du lịch cũng như nâng caođời sống tinh thần cho nhân dân các dân tộc trong tỉnh./.
Quang Cường-Thu Hằng (TTXVN)
