Một khu vực mua sắm ở Guam. (Nguồn: The Guam Guide) Ngày 22/6, Chính phủ Mỹ công bố kế hoạch bồi thường cho những người còn sống sót trong trận chiến giữa quân đội Mỹ nhằm giành lại đảo Guam từ tay phátxít Nhật, 73 năm sau khi kết thúc tình trạng thù địch giữa 2 bên tại hòn đảo thuộc khu vực Thái Bình Dương này.
Theo đó, vợ/chồng hoặc con vẫn còn sống của cư dân Guam đã bị sát hại trong thời kỳ phát xít Nhật chiếm đóng hòn đảo này hoặc tại thời điểm quân đội Mỹ giải phóng hòn đảo có thể được bồi thường 25.000 USD.
Trường hợp bị cưỡng đoạt hoặc bị thương nghiêm trọng có thể được bồi thường 15.000 USD, trong khi những người bị ép buộc làm nô lệ lao động khổ sai sẽ nhận được 12.000 USD. Đối với những người từng bị giam cầm có thể được hưởng 10.000 USD.
Hiện giới chức Mỹ đang thảo luận về cách thức bồi thường cụ thể cho các nạn nhân.
[Hải quân Mỹ điều tàu ngầm hạt nhân USS Pennsylvania tới đảo Guam]
Khi Chiến tranh Thế giới thứ 2 bùng nổ, Nhật Bản đã chiếm đóng Guam từ ngày 10/12/1941 và cố thủ tại đây cho tới khi Hải quân Mỹ giải phóng hòn đảo này ngày 21/7/1944 sau một cuộc chiến kéo dài nhiều tháng.
Cư dân bản địa Chamorro trên đảo đã bị đối xử tàn bạo trong suốt thời gian quân Nhật chiếm đóng. Ước tính có tới 1.100 người bị sát hại và nhiều người khác bị tra tấn, bị ép buộc làm nô lệ lao động khổ sai... Tuy nhiên, may mắn khi có tới 3.000 người vẫn còn sống sót sau thảm kịch này trên đảo Guam.
Kể từ năm 1977, họ đã bền bỉ đấu tranh yêu cầu Washington bồi thường thiệt hại căn cứ theo một hiệp ước năm 1951, trong đó Mỹ miễn hoàn toàn trách nhiệm đối với Nhật Bản trước những cáo buộc trong tương lai liên quan tới riêng cuộc chiến này.
Hồi tháng 12 năm ngoái, cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama đã chấp thuận đề xuất soạn thảo cơ chế bồi thường cho những người dân còn sống sót trong trận chiến trên.
Mới đây, hôm 20/6 vừa qua, Ủy ban giải quyết khiếu nại nước ngoài của Mỹ (FCSC) cũng đã bắt đầu tiếp nhận các lá đơn có liên quan tới Chương trình Khiếu nại về trận chiến Guam, tuyên bố những người còn sống sẽ có tổng cộng 12 tháng để hoàn thiện hồ sơ khiếu nại có liên quan./.
