Đầu tháng Tư này, tình trạng chặt trộm gỗ quý trong vùng lõi của Vườn quốc giaYok Đôn, tỉnh Đắk Lắk, lại nóng lên với nhiều vụ việc được phát hiện. Phóng viênTTXVN đã có chuyến “lội rừng” và tận mắt chứng kiến nhiều cây gỗ cổ thụ quý hiếmcòn lại bị lâm tặc đốn hạ ngay trước “mũi” của kiểm lâm.
Tận diệt gỗ quý hiếm
Chúng tôi xuyên rừng đến tiểu khu 425 thuộc phân khu bảo vệ nghiêm ngặt của Vườnquốc gia Yok Đôn. Tây Nguyên đang là cao điểm của mùa khô, rừng khộp trơ trụilá, nóng như chiếc chảo rang. Cách đường tuần tra khoảng 20m là gốc cây gỗ hương(nhóm 2A) cổ thụ vừa bị lâm tặc đốn hạ, cành lá vẫn còn xanh. Những người trongđoàn đều xót xa khi nhìn thấy cây hương cổ thụ giờ chỉ còn trơ gốc, dấu cưa cònrất mới, nhựa ứa ra khô quẹo lại đỏ thẫm.
Theo một cán bộ kiểm lâm, cây gỗ hương này có khối lượng gần 5m3, giá bántrên thị trường hiện gần 200 triệu đồng. Bên vệ đường cách đó không xa, nhómphóng viên tiếp tục phát hiện hai cây gỗ hương có đường kính khoảng 50cm vừa bịđốn hạ, toàn bộ phần thân đã bị lâm tặc lấy đi, phần cành ngọn vẫn còn xanh mướtchứng tỏ bọn lâm tặc vừa ra tay mới đây.
Đi sâu hơn vào vùng lõi, tại các tiểu khu 421, 425, 441 thuộc phân khu bảo vệnghiêm ngặt, chúng tôi chứng kiến nhiều cây gỗ hương cổ thụ có đường kính từ0,7-1,2m vừa bọn lâm tặc triệt hạ gần đây. Các kiểm lâm viên của trạm bảo vệrừng phụ trách các tiểu khu trên cho biết ngày 9/4 vừa qua, lực lượng kiểm lâmphát hiện 5năm cây gỗ hương cổ thụ vừa bị lâm tặc đốn hạ với tổng khối lượng gỗgần 25m3. Đây là những cây hương cổ thụ hiếm hoi còn sót lại của Vườn.
Theo tính toán, với chủng loại gỗ của những cây hương vừa bị chặt hạ giá trịtrên thị trường Buôn Ma Thuột hiện khoảng 40-50 triệu đồng/m3. Với gần 25m, nếuvận chuyển trót lọt ra ngoài bọn lâm tặc có thể thu được món lợi tiền tỷ. Vì lợinhuận quá lớn, bọn lâm tặc rất liều lĩnh.
Cùng ngày, lực lượng kiểm lâm phát hiện nhóm lâm tặc đốn hạ hai cây gỗ hươngcổ thụ. Bị truy đuổi, chúng vứt lại xe hai xe máy tại hiện trường rồi tháo chạy.Đêm đến, bọn lâm tặc tổ chức thành nhóm quay lại hiện trường hòng cướp lại xe vàgỗ tang vật. Lực lượng kiểm lâm canh gác phải sử dụng súng quân dụng bắn chỉthiên liên tục bọn chúng mới từ bỏ ý định.
Tiếp tục đi trên các cung đường tuần tra bảo vệ rừng trong vùng lõi của Vườnquốc gia Yok Đôn, chúng tôi tận mắt chứng kiến cảnh tan hoang của khu rừng cấm,lá phổi xanh duy nhất ở phía tây cao nguyên Đắk Lắk này. Chỉ trong một quãngngắn hơn 1km đã có hàng trăm cây gỗ hương, căm xe, cà chít, cẩm lai… to cỡ vàivòng tay người lớn ngay sát đường tuần tra bị lâm tặc đốn hạ.
Một cán bộ kiểm lâm cho biết nếu đi sâu vào rừng thêm một chút, cảnh tượngcòn hoang tàn hơn nhiều. Loại gỗ lâm tặc tập trung khai thác nhiều nhất là giánghương, căm xe, cà chít… Các loại gỗ quý khác như trắc, cà te, cẩm lai chỉ cònsót lại rất ít ỏi ở trên đỉnh Yok Đôn do địa hình quá hiểm trở. Nhiều cây gỗ quýchỉ cách đường tuần tra vài chục mét bị lâm tặc đốn hạ đổ chắn ngang đường, sauđó xẻ thành phách và vận chuyển đi mà không gặp bất kỳ một sự cản trở nào từphía lực lượng kiểm lâm tuần tra.
Nguy cơ thành khu rừng cấm “rỗng ruột”
Theo ông Trương Văn Trưởng, Giám đốc Vườn quốc gia Yok Đôn, lợi dụng mùa khô vàđịa hình rừng bằng phẳng, lâm tặc ráo riết hoạt động, xâm nhập bằng nhiều ngảđường để tìm hạ các cây gỗ quý. Từ đầu năm đến nay, kiểm lâm đã bắt giữ 162 vụkhai thác, vận chuyển trái phép, thu giữ gần 170m3 gỗ có nguồn gốc từ rừng YokĐôn, cùng nhiều phương tiện để khai thác lâm sản trái phép.
Tuy nhiên, đây chỉ là phần nổi của “tảng băng chìm” về tình trạng vi phạm lâmluật ở Vườn quốc gia Yok Đôn. Năm 2010, đã xảy ra bảy vụ lâm tặc tấn công, chốngtrả lực lượng kiểm lâm làm chín nhân viên kiểm lâm của Vườn bị thương. Cái khótrong công tác bảo vệ rừng ở Yok Đôn hiện nay là có đến bảy xã nằm trong vùngđệm của khu rừng cấm này. Trong các tháng mùa khô, hàng trăm người dân trở thànhlâm tặc đổ vào rừng để khai tác gỗ trái phép. Trong khi đó, bình quân một kiểmlâm viên của vườn hiện phải quản lý tới 700ha rừng.
Theo quan sát của chúng tôi, rất nhiều cây gỗ cổ thụ quý hiếm bị lâm tặc chặt hạngay cạnh bên đường tuần tra bảo vệ rừng một cách công khai. Vị trí của nhiềucây gỗ quý cách các trạm bảo vệ rừng không xa; việc vận chuyển gỗ ra khỏi rừngchỉ bằng các đường độc đạo, trên đó có các trạm bảo vệ rừng với đông đảo lựclượng kiểm lâm trấn giữ nhưng không hiểu sao vẫn xảy ra chuyện “con voi chui lọtlỗ kim.”
Nhiều cán bộ của Vườn quốc gia cho biết thực tế hiện nay đã hình thành cácđường dây khai thác gỗ lậu ở Vườn quốc gia Yok Đôn một cách chuyên nghiệp vàkhông loại trừ việc có cán bộ của Vườn đã tiếp tay cho lâm tặc.
Một số cán bộ, kiểm lâm viên đã bị xử lý kỷ luật vì có dầu hiệu tiêu cựcnhưng do không có chứng cứ cụ thể nên không thể xử lý nghiêm minh được. Hầu hếtcác vụ việc nghiêm trọng sau khi được Vườn chuyển hồ sơ lên các cơ quan chứcnăng, đều trong tình trạng “án binh bất động” một cách khó hiểu. Vì vậy, bọn lâmtặc tỏ ra “lờn” mặt, ngày càng hung hãn, manh động, tàn sát gỗ quý hiếm trongVườn không thương tiếc.
Một vấn đề khác là nhiều vụ khai thác, vận chuyển gỗ trái phép với khối lượnglớn xảy tại các tiểu khu liền kề, có dấu hiệu do một nhóm gây ra (như các vụphát hiện ngày 9/4 vừa qua) thu được cả tang vật, xe máy với đầy đủ biển kiểmsoát nhưng không hiểu sao Hạt Kiểm lâm Vườn không khởi tố vụ án và đề nghị cơquan công an vào cuộc điều tra làm rõ mà lại vội vã cho thu gom?
Một cán bộ lãnh đạo Vườn quốc gia Yok Đôn than thở rằng Vườn giờ như là củariêng của lâm tặc. Chúng tôi lại phải đi bảo vệ để bọn chúng khai thác dần. Vớitình trạng này, chỉ một thời gian ngắn nữa thôi Vườn quốc gia Yok Đôn chỉ còn làkhu rừng rỗng ruột./.
Việt Dũng (TTXVN/Vietnam+)