Theo CNN, cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung luôn diễn biến nghiêm trọng. Giờ thì cuộc chiến này đang bắt đầu gây sợ hãi.
Trung Quốc đã cho phép đồng nhân dân tệ sụt giá mạnh vào ngày 5/8 - xuống mức thấp nhất trong vòng hơn 10 năm qua, đồng thời, Bắc Kinh tuyên bố các công ty của họ đã ngừng nhập khẩu nông sản của Mỹ.
Chính quyền Trump đã đẩy căng thẳng lên một nấc thang mới vào chiều 5/8 khi thực hiện bước đi lịch sử là gọi Trung Quốc là nước thao túng tiền tệ.
Điều này xảy ra sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố hồi tuần trước sẽ áp thuế 10% đối với hàng nhập khẩu của Trung Quốc trị giá 300 tỷ USD.
Xung đột thương mại đã đạt cấp độ nghiêm trọng mới vốn sẽ khó có thể đảo ngược. Rủi ro là cuộc thương chiến này sẽ tiến tới một mức độ mà tại đó gây ra một cuộc suy giảm kinh tế nghiêm trọng hoặc thậm chí một cuộc suy thoái.
Bằng việc cố thủ với quan điểm của mình, cả Mỹ và Trung Quốc đều làm gia tăng nguy cơ phá vỡ nền kinh tế (thế giới) vốn đang bắt đầu rạn nứt.
Mỗi đợt leo thang căng thẳng lại đẩy họ tiến gần hơn tới suy thoái và đến một điểm không thể vãn hồi.
Ông Peter Boockvar, trưởng bộ phận đầu tư của Bleakley Advisory Group, bình luận: “Chúng ta chứng kiến một tình huống thương mại chẳng khác nào đoàn tàu đang trượt ra khỏi đường ray.”
Trong khi đó, David Kotok, đồng sáng lập của tập đoàn đầu tư Cumberland Advisors, nói với CNN rằng cuộc thương chiến “ngu xuẩn” này đang làm gia tăng nguy cơ của một cuộc suy thoái.
Đậu nành được thu hoạch tại một nông trại ở bang Iowa, Mỹ. (Ảnh: EPA/TTXVN) Cảm nhận thương chiến Mỹ-Trung đã bước vào một giai đoạn mới và đầy nguy hiểm hơn đã được khẳng định khi Bộ Tài chính Mỹ chính thức coi Trung Quốc là nước thao túng tiền tệ.
Tin tức này đã kích động việc bán tháo ồ ạt trên thị trường tài chính toàn cầu đồng thời nảy sinh đồn đoán rằng Bắc Kinh có thể triển khai thêm nhiều biện pháp quyết đoán hơn nữa để hạ giá nhân dân tệ.
Mệt mỏi vì thương chiến
Giới đầu tư trên thế giới đều hoảng sợ. Các chỉ số chứng khoán chủ chốt của Mỹ đều sụt giảm mạnh khi chốt phiên giao dịch vào ngày 5/8.
[Xuất khẩu của Mỹ “hụt hơi” vì cuộc chiến tranh thương mại]
Các nhà đầu tư đổ xô mua trái chiếu chính phủ, đẩy lãi suất trái phiếu kho bạc kỳ hạn 10 năm xuống 1,75% - mức thấp nhất trong vòng gần 3 năm qua.
Ông Art Hogan, trưởng chiến lược gia thị trường thuộc National Securities Corporation nhận định: “Cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung leo thang sẽ chắc chắn khiến nền kinh tế Mỹ tồi tệ. Tồi tệ ở mức độ nào thì khó có thể tính toán được.”
Theo ông Hogan, thương chiến càng tồi tệ hơn thì suy thoái càng diễn ra nhanh hơn ở Mỹ. Ông nhận xét lịch sử cho thấy các cuộc suy thoái kinh tế thường liên quan đến sai lầm chính sách tiền tệ và đây là lần đầu tiên Mỹ có thể phải đối phó với một tính toán sai lầm về chính sách thương mại.
Nhiều nhà đầu tư và giám đốc kinh doanh đồng tình với mong muốn của Chính quyền Trump buộc Trung Quốc tham gia cuộc chơi công bằng về thương mại.
Tuy nhiên, xuất hiện mối quan ngại ngày càng gia tăng về việc Trump sử dụng thuế quan như một công cụ để đạt được những nhượng bộ từ Bắc Kinh.
Phòng Thương mại Mỹ hồi tuần trước cảnh báo vòng áp thuế mới dự kiến có hiệu lực vào ngày 1/9 sẽ “chỉ giáng đòn đau đớn lớn hơn đối với giới kinh doanh, nông dân, công nhân và người tiêu dùng, đồng thời hủy hoại nền kinh tế Mỹ.”
Nông dân Mỹ sẽ khó có thể sớm “thở phào nhẹ nhõm” khi Bộ Thương mại Trung Quốc xác nhận ngừng nhập khẩu nông sản Mỹ.
Thương chiến đã khiến Washington chi hàng tỷ USD để hỗ trợ và giải cứu nông dân của mình trong thời gian qua.
Nỗi lo chiến tranh tiền tệ
Trung Quốc đã ra đòn trả đũa vào ngày 5/8 khi hạ giá đồng nhân dân tệ so với đồng USD xuống còn 7 nhân dân tệ/1 USD.
Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc cáo buộc sự giảm giá này là do chủ nghĩa bảo hộ thương mại và những đòn thuế quan mới của Mỹ đối với Trung Quốc.
Đồng tiền mệnh giá 100 nhân dân tệ tại Bắc Kinh, Trung Quốc. (Ảnh: AFP/TTXVN) Theo ông Chris Krueger, chuyên gia phân tích chính sách cấp cao thuộc Cowen Washington Research Group, nếu dựa trên mức độ từ 1-10 của việc trả đũa thì hành động phá giá nhân dân tệ này là mức 11.
Nhiều giờ sau động thái này của Bắc Kinh, Trump đáp lại trên Twitter, gọi đây là “thao túng tiền tệ” và là một sự “vi phạm lớn sẽ làm Trung Quốc suy giảm hơn nữa.”
Thực tế là khi Trung Quốc quyết định không bảo vệ đồng nội tệ cho thấy Bắc Kinh đang quyết tâm tiến vào một cuộc chiến thương mại dài hơi hơn. Giới chức Bắc Kinh không còn tìm cách né tránh cơn thịnh nộ của Trump.
Ông Michael Hirson, người đứng đầu bộ phận Trung Quốc và Đông Bắc Á thuộc Eurasia Group, nhận định rằng Bắc Kinh đang có quan điểm mạo hiểm và bất cần trước những mục tiêu của Trump đối với Trung Quốc.
Chuyên gia này giải thích: “Trung Quốc ngày càng bi quan về khả năng của họ có thể đẩy Trump ra khỏi vòng xoáy leo thang căng thẳng.”
Động thái phá giá đồng nhân dân tệ của Trung Quốc làm xuất hiện "bóng ma" về một cuộc chiến tiền tệ khi mà các nước lớn chạy đua hạ giá đồng nội tệ của mình.
Chuyên gia Kotok tiếp tục nhận định rằng đây là mối đe dọa tiền tệ có tính chất bất ổn lớn nhất, khó có thể đoán định nhất và sẽ gây ra những phản ứng nhanh nhất. Ông ví von: “Đây chẳng khác nào cú móc ngang bằng tay trái hạ đo ván võ sỹ quyền anh.”
Những nhà đầu tư bất an thì đổ xô đầu tư vào vàng, khiến giá kim loại quý tăng trên 1.460 USD/1ounce lần đầu tiên kể từ hồi tháng 5/2013.
Tuy nhiên, ông Hirson cho rằng Trung Quốc sẽ “không vũ khí hóa đồng nội tệ” của họ. Ngoài ra, cũng có những động lực mạnh mẽ cản trở Trung Quốc phá giá hơn nữa đồng nhân dân tệ. Bởi nếu làm vậy, Bắc Kinh sẽ làm hoảng loạn nhà đầu tư, gây bất ổn thị trường tài chính và kích động một cuộc tháo chạy của các nguồn vốn ngoại tệ khỏi Trung Quốc.
Liệu Fed có bù đắp được thiệt hại do thương chiến gây ra?
Vấn đề hiện nay là sự leo thang trong thương chiến Mỹ-Trung diễn ra trong bối cảnh đã tồn tại những khó khăn trong nền kinh tế toàn cầu.
Tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc đã chậm lại. Hoạt động sản xuất của Mỹ trong tháng Bảy cũng giảm xuống mức thấp nhất trong gần 3 năm qua.
Ngành dịch vụ của Mỹ cũng suy giảm xuống mức chưa từng thấy kể từ tháng 8/2016.
Các ngân hàng trung tương toàn cầu không có đủ “dư địa” để bù đắp thiệt hại do bất ổn kinh tế toàn cầu gây ra.
Chi phí cho vay đã ở mức cực thấp và việc hạ thấp hơn nữa sẽ không thể giúp ích được gì cho tình trạng bất ổn thương mại.
Cục dự trữ liên bang Mỹ Fed đã đột ngột chuyển hướng từ “chủ chiến” sang “chủ hòa” khi tuần trước Fed lần đầu tiên cắt giảm lãi suất trong vòng gần 11 năm. Chuyên gia Kotok tiếp tục nhận định: “Các ngân hàng trung ương đang sắp hết cách.”
Tuy nhiên, tổn thất trên thị trường tài chính có thể buộc Washington và Bắc Kinh thay đổi hành động.
Trump không muốn bị chỉ trích vì làm khép lại thị trường tài chính Mỹ ở tình trạng tăng giá lâu nhất trong lịch sử.
Tuy nhiên, chuyên gia Hirson cho rằng cả Trung Quốc và Mỹ vẫn bế tắc trong vòng xoáy leo thang thương mại.
Ông Hirson cho rằng Trump càng gây sức ép đối với Trung Quốc thì càng khó để ban lãnh đạo Bắc Kinh chịu nhượng bộ vì làm như vậy chẳng khác nào họ đang đàm phán với Mỹ trong tình thế “súng kề cổ.”
Nói cách khác, thương chiến Mỹ-Trung có vẻ sẽ tồi tệ hơn trước khi trở nên dễ chịu hơn./.
