Ngày 5/12, Ủy ban châu Âu (EC) đã quyết định phạt nền tảng X của tỷ phú Mỹ Elon Musk 120 triệu euro (khoảng 140 triệu USD) do vi phạm các nghĩa vụ minh bạch theo Đạo luật Dịch vụ Kỹ thuật số (DSA).
Đây là lần đầu tiên Ủy ban châu Âu áp dụng mức phạt theo DSA đối với các vi phạm liên quan đến nội dung trên nền tảng số.
Các vi phạm được xác định bao gồm việc thiết kế gây hiểu lầm với “dấu tích xanh,” thiếu minh bạch trong kho lưu trữ quảng cáo và không cung cấp quyền truy cập dữ liệu công khai cho các nhà nghiên cứu.
Về việc sử dụng “dấu tích xanh,” Ủy ban châu Âu cho rằng nền tảng X đã triển khai một thiết kế dễ gây hiểu lầm cho người dùng.
Trước đây, dấu tích xanh được hiểu là biểu tượng dành cho những tài khoản cá nhân hoặc tổ chức đã được xác thực danh tính.
Tuy nhiên, hiện nay bất kỳ người dùng nào cũng có thể trả phí để được gắn dấu tích xanh mà không cần chứng minh danh tính.
Sự thay đổi này khiến nhiều người dùng khó phân biệt độ xác thực của tài khoản, khiến họ dễ bị nhầm lẫn và trở thành mục tiêu của các hành vi mạo danh, lừa đảo hoặc lan truyền thông tin sai lệch.
Ủy ban châu Âu khẳng định cách thiết kế và hiển thị dấu tích xanh trên X không minh bạch, vi phạm quy định của DSA về việc tránh gây hiểu nhầm cho người dùng trong quá trình xác minh tài khoản.
Ngoài ra, Ủy ban châu Âu đánh giá kho lưu trữ quảng cáo của X chưa đáp ứng tiêu chuẩn về tính minh bạch theo quy định của DSA khi nhiều thông tin quan trọng còn thiếu hoặc khó truy cập.
Các rào cản kỹ thuật và thiết kế giao diện khiến việc tra cứu bị chậm và kém hiệu quả, làm hạn chế khả năng giám sát của các nhà nghiên cứu và công chúng.
Điều này khiến họ khó phát hiện các rủi ro tiềm ẩn, như quảng cáo lừa đảo hay các chiến dịch thao túng thông tin.
Bên cạnh đó, Ủy ban châu Âu cho rằng X chưa tuân thủ nghĩa vụ cung cấp cho các nhà nghiên cứu quyền truy cập dữ liệu công khai. Điều khoản dịch vụ của X cấm các nhà nghiên cứu đủ điều kiện tiếp cận dữ liệu, kể cả bằng phương pháp thu thập dữ liệu tự động.
Quy trình truy cập dữ liệu hiện nay cũng được cho là đặt ra nhiều rào cản không cần thiết, làm giảm hiệu quả nghiên cứu về các rủi ro hệ thống.
Quyết định xử phạt được Ủy ban châu Âu đưa ra dựa trên tính chất, mức độ nghiêm trọng và thời gian kéo dài của các vi phạm ảnh hưởng tới người dùng ở Liên minh châu Âu (EU). Đây là lần đầu tiên Ủy ban châu Âu áp dụng biện pháp phạt chiểu theo DSA.
X có 60 ngày để báo cáo các biện pháp nhằm chấm dứt vi phạm liên quan đến dấu tích xanh và 90 ngày để trình kế hoạch giải quyết các vấn đề về kho lưu trữ quảng cáo và quyền truy cập dữ liệu công khai. Nếu không tuân thủ, nền tảng này sẽ phải chịu các khoản phạt bổ sung định kỳ.
Bà Henna Virkkunen, Phó Chủ tịch điều hành Ủy ban châu Âu phụ trách chủ quyền công nghệ, an ninh và dân chủ, nhấn mạnh việc X lừa dối người dùng, che giấu thông tin quảng cáo và ngăn cản nhà nghiên cứu tiếp cận dữ liệu công khai đã làm suy yếu niềm tin vào môi trường trực tuyến tại EU.
Bà khẳng định DSA không chỉ bảo vệ quyền lợi người dùng, mà còn cung cấp công cụ cho các nhà nghiên cứu phát hiện các mối đe dọa tiềm ẩn. Theo bà, quyết định xử phạt X là bước quan trọng nhằm tăng cường trách nhiệm giải trình và minh bạch của nền tảng.
Trước đó, tháng 12/2023, Ủy ban châu Âu đã mở cuộc điều tra để đánh giá cách thức nền tảng X xử lý nội dung bất hợp pháp và hiệu quả của các biện pháp ngăn chặn thao túng thông tin. Hiện cuộc điều tra này vẫn đang được tiến hành./.