Theo Reuters, ngày 11/3, Canada và Hàn Quốc đã đạt được thỏa thuận thương mại tự do (FTA) song phương, tạo điều kiện thuận lợi cho việc thúc đẩy xuất khẩu và đầu tư giữa hai nước.
Theo Thủ tướng Canada Stephen Harper, FTA với Hàn Quốc có vai trò đặc biệt quan trọng đối với Canada trong bối cảnh nước này chủ trương giảm sự phụ thuộc vào thị trường Mỹ.
Như vậy, sau hơn 9 năm đàm phán ròng rã, Canada đã lần đầu tiên đạt được FTA với một quốc gia châu Á, khu vực có tốc độ phát triển cao mà Ottawa đang hướng đến.
Trước đó, theo báo Thư tín địa cầu ngày 10/3, Thủ tướng Canada Stephen Harper đang có chuyến công du Hàn Quốc để cố gắng hoàn tất một thỏa thuận thương mại tự do (FTA), đã từng một lần bị bỏ lỡ.
Ông Harper dường như có khả hoàn tất một thỏa thuận lớn nữa. Đây sẽ là FTA đầu tiên của Canada với một quốc gia châu Á, khu vực mà sự tăng trưởng kinh tế cao đang trở nên quan trọng đối với tương lai thương mại của Canada. Điều này cũng rất quan trọng đối với ông Harper, bởi vì ông đang coi việc mở rộng các thị trường nước ngoài là một phần "tài sản" chính trị của ông.
Chính phủ Bảo thủ của ông Harper mới hoàn tất việc thương thuyết một FTA với Liên minh châu Âu (EU) hồi cuối năm ngoái. Giờ đây nếu có thể đạt được thỏa thuận với đối tác thương mại lớn thứ 7 của Canada và một con đường tiềm năng dẫn tới các thị trường châu Á khác, thì đó sẽ là một thành công lớn nữa.
Đề xuất FTA với Hàn Quốc được bắt đầu từ một thập niên trước, dưới thời chính phủ Tự do của Thủ tướng Paul Martin. Tuy nhiên, sự phản đối mạnh mẽ của ngành ôtô Canada đã khiến chính phủ bỏ lỡ cơ hội hoàn tất FTA này 5 năm trước đây.
Việc không đạt được FTA với Hàn Quốc đang tác động xấu đến thương mại của Canada. Mỹ đã hoàn tất FTA với Hàn Quốc năm 2011 và lợi thế của họ đang làm các doanh nghiệp Canada thua thiệt. Kim ngạch xuất khẩu của Canada sang Hàn Quốc đã giảm 1,5 tỷ USD, xuống còn 3,6 tỷ USD.
Lý do khiến ngành ôtô Canada kiên quyết phản đối FTA với Hàn Quốc là do họ quan ngại rằng việc hủy bỏ mức thuế 6,1% đối với ôtô Hàn Quốc có thể dẫn đến việc ôtô Hàn Quốc giá rẻ tràn ngập thị trường Canada. Công ty General Motor Canada đã phản đối.
Các công ty Nhật Bản sản xuất ôtô tại Canada như Honda và Toyota đã cho rằng FTA đó là không công bằng. Ford Motor Co. of Canada đã cảnh báo rằng họ có thể không đổ thêm tiền vào các nhà máy tại Canada. Điều đó đủ khiến chính phủ của ông Harper sợ hãi và đình chỉ các cuộc thương thuyết tự do thương mại với Hàn Quốc.
Nhưng người Mỹ đã đi trước. Các công ty sản xuất ôtô tại Mỹ đã được thuyết phục để ủng hộ FTA với Hàn Quốc. Khi bắt đầu có hiệu lực năm 2011, các ngành khác của Mỹ đã có một lợi thế so với các đối tác Canada. Đó là lý do khiến các công ty Canada, từ các công ty sản xuất thịt lợn, đến BlackBerry, đang thúc ép ông Harper phải đạt được một thỏa thuận với Hàn Quốc.
Khi các cuộc đàm phán FTA với Hàn Quốc bị đóng băng, ông Harper đã bắt đầu tiến hành các cuộc thương thuyết tự do thương mại với Nhật Bản vào năm 2012. Đột nhiên, các công ty sản xuất ô tô Nhật Bản, như Honda và Toyota, đã thay đổi quan điểm về thuế ôtô của Canada.
Họ mong muốn thỏa thuận thương mại Nhật Bản-Canada hủy bỏ loại thuế này, tức là họ không còn phản đối một FTA Canada-Hàn Quốc hủy bỏ mức thuế tương tự đối với các công ty chế tạo Hàn Quốc. Điều đó là quan trọng bởi vì các công ty Nhật Bản đang sản xuất những chiếc xe con như Honda Civic và Toyota Corolla, đang cạnh tranh với các công ty sản xuất ô tô Hyundai và Kia của Hàn Quốc.
Thủ tướng Harper đã gặp Tổng thống Park Geun-hye bên lề Hội nghị thượng đỉnh APEC tại Bali, Indonesia tháng 10/2013 để thúc giục hoàn tất FTA Canada-Hàn Quốc./.
