Đại dịch COVID-19 vẫn đang diễn biến hết sức phức tạp cả trên thế giới và trong khu vực là một thách thức vô cùng lớn, nhưng với tinh thần gắn kết và chủ động thích ứng, Quốc hội Việt Nam đã và đang triển khai các hoạt động trong khuôn khổ Năm Chủ tịch Hội đồng liên nghị viện các nước ASEAN lần thứ 41 (AIPA 41) với hình thức phù hợp, tăng cường vai trò của AIPA trong việc đồng hành, chung tay với Chính phủ các nước bảo vệ “ngôi nhà chung ASEAN.”
Đây là thông tin được đưa ra tại buổi tọa đàm “Quốc hội Việt Nam với Năm Chủ tịch AIPA” do Báo Đại biểu Nhân dân tổ chức ngày 28/8 tại Hà Nội. Buổi toạ đàm là hoạt động mở đầu cho đợt cao điểm thông tin truyền thông về Năm Chủ tịch AIPA 2020 và Đại hội đồng AIPA 41.
Hành trình 25 năm gia nhập AIPO/AIPA
Năm 2020 cũng là năm đánh dấu tròn 25 năm Quốc hội Việt Nam gia nhập AIPO/AIPA. Trong suốt 1/4 thế kỷ, bằng việc thực thi chính sách đối ngoại tích cực, chủ động và có trách nhiệm, Quốc hội Việt Nam đã và đang có nhiều đóng góp quan trọng trong quá trình phát triển của AIPA, được các nghị viện thành viên và nhiều nước ASEAN ghi nhận và đánh giá cao.
Vào những thời điểm khó khăn của khu vực, Quốc hội Việt Nam đều có những động thái kịp thời, cùng với nghị viện các nước thành viên AIPA góp phần giải quyết những vấn đề nảy sinh trong khu vực.
Tại buổi tọa đàm, các đại biểu đã cùng nhìn lại quá trình hình thành, phát triển của AIPO/AIPA, đặc biệt là những sáng kiến, đóng góp và dấu ấn nổi bật của Quốc hội Việt Nam tại AIPO/AIPA và trọng trách của Quốc hội Việt Nam trong Năm Chủ tịch AIPA 41 nói riêng và trong AIPA nói chung.
Tổ chức Liên nghị viện Hiệp hội các nước Đông Nam Á (AIPO) được thành lập ngày 2/9/1977, tại Manila, Philippines do Chủ tịch Quốc hội 5 nước gồm Malaysia, Philippines, Singapore, Indonesia, Thái Lan đồng sáng lập. Năm 2006, tại Đại hội đồng AIPO lần thứ 27 được tổ chức tại Philippines, AIPO quyết định đổi tên thành Liên minh nghị viện Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (AIPA) và phát triển cho đến nay.
Lý giải về quyết định thay đổi tên gọi từ AIPO thành AIPA, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Ngô Anh Dũng cho biết đây không chỉ là sự thay đổi về tên gọi mà AIPA biểu hiện một cơ chế liên minh nghị viện khu vực, có tính chất ràng buộc thể chế, điều hành bằng cơ chế tập thể, có tính chất pháp lý cao hơn so với tổ chức AIPO.
[AIPA-41: Kỳ họp AIPO-20 ghi nhận sáng kiến của Việt Nam]
Nhấn mạnh vai trò của Quốc hội Việt Nam kể từ khi trở thành thành viên của AIPO/AIPA, các đại biểu tham dự toạ đàm cho biết tại các Đại hội đồng, Quốc hội Việt Nam đều có những sáng kiến, đóng góp thực chất.
Khởi động Trang Thông tin điện tử, Ứng dụng trên thiết bị di động của Năm Chủ tịch AIPA 2020. (Nguồn: Quochoi.vn) Phó trưởng ban Thường trực Ban Tổ chức Đại hội đồng AIPA 41 Nguyễn Văn Giàu chia sẻ: “Tôi đặc biệt ấn tượng với 2 sáng kiến của Quốc hội Việt Nam tại các kỳ Đại hội đồng trước đây. Một là, sáng kiến tổ chức phiên đối thoại cấp cao giữa các nhà Lãnh đạo ASEAN và các nhà Lãnh đạo AIPA và cũng là nước đầu tiên tổ chức phiên đối thoại chính thức này. Hai là, Quốc hội Việt Nam kiên quyết đề xuất việc Ủy ban Kinh tế của AIPA phải ra được Nghị quyết về thúc đẩy phát triển doanh nghiệp quy mô nhỏ và siêu nhỏ.”
Việt Nam đề xuất 2 sáng kiến cốt lõi
Do ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19, Đại hội đồng AIPA 41 sẽ được tổ chức theo hình thức trực tuyến trong 3 ngày, từ 8/9 đến 10/9 tới. Phó trưởng ban Thường trực Ban Tổ chức Đại hội đồng AIPA 41 Nguyễn Văn Giàu cho biết với chủ đề “Ngoại giao nghị viện vì Cộng đồng ASEAN gắn kết và chủ động thích ứng,” Quốc hội Việt Nam dự kiến đề xuất 2 sáng kiến cốt lõi: Một là đề xuất thành lập cơ chế Hội nghị nghị sỹ trẻ nhằm đề cao vai trò của nghị sỹ trẻ nói riêng và thanh niên nói chung; hai là muốn kết nối, gắn kết hoạt động của AIPA với hoạt động của Liên minh Nghị viện thế giới (IPU), gắn với việc thực hiện Chương trình nghị sự 2030 vì sự phát triển bền vững.
Quốc hội Việt Nam cũng đã đề xuất, trao đổi với nghị viện các nước thành viên và đến nay đã cơ bản thống nhất mỗi Ủy ban của AIPA sẽ ban hành một nghị quyết, đề xuất của các nước gửi đến sẽ được tổng hợp, lồng ghép trong dự thảo nghị quyết chung trình Đại hội đồng. Về chủ đề tại các Ủy ban, hiện nay nghị viện các nước đã tương đối thuận.
Chủ đề của Hội nghị Nữ Nghị sỹ sẽ bàn về: “Vai trò nữ nghị sỹ trong bảo đảm việc làm và thu nhập của lao động nữ,” đặc biệt, thể hiện trong bối cảnh của đại dịch COVID-19. Đối với Ủy ban Chính trị là “Vì hòa bình và an ninh bền vững trong khu vực ASEAN.” Ủy ban Kinh tế là “Vai trò của Nghị viện trong việc thúc đẩy, gắn kết, phục hồi kinh tế ASEAN sau đại dịch COVID-19,” gắn với tình hình thực tiễn, gắn với Chương trình và những nội dung đã được bàn thảo, quyết định tại Hội nghị cấp cao ASEAN.
Đối với Ủy ban Xã hội, chủ đề là “Tăng cường vai trò của AIPA trong xây dựng Cộng đồng Văn hóa - Xã hội ASEAN, chủ động thích ứng với đại dịch COVID-19.” Ủy ban Tổ chức vẫn theo thông lệ, nhưng năm nay sẽ có kết nạp quan sát viên mới. Tại Đại hội đồng AIPA 41 cũng sẽ trao giải thưởng Cống hiến xuất sắc cho AIPA.
Việc tổ chức Đại hội đồng AIPA 41 và các hoạt động của Năm Chủ tịch AIPA 2020 theo phương thức trực tuyến để thích ứng với tình hình COVID-19 cũng làm phát sinh một số khó khăn trong công tác chuẩn bị, tổ chức. Tuy nhiên, với tinh thần trách nhiệm, sự chủ động và tích cực, Trưởng Ban Thư ký Quốc gia AIPA 41, Trưởng Tiểu ban Nội dung AIPA 41 Vũ Hải Hà khẳng định, Quốc hội Việt Nam sẽ tập trung khắc phục, bảo đảm tổ chức thành công Đại hội đồng AIPA 41.
Cuộc tọa đàm là hoạt động mở đầu cho đợt cao điểm thông tin truyền thông về Năm Chủ tịch AIPA 2020 và Đại hội đồng AIPA 41. Nhấn mạnh ý nghĩa của cuộc Tọa đàm, Phó trưởng ban Thường trực Ban Tổ chức Đại hội đồng AIPA 41 Nguyễn Văn Giàu cũng bày tỏ mong muốn các cơ quan báo chí truyền thông sẽ tiếp tục đẩy mạnh hơn nữa công tác thông tin tuyên truyền để người dân trong nước cũng như các nước hiểu biết sâu sắc hơn về AIPA, đặc biệt là về vai trò và đóng góp của Quốc hội Việt Nam trong Năm Chủ tịch AIPA 2020 và Đại hội đồng AIPA 41./.
