Ngày 5/10, tại Thành phố Hồ Chí Minh, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội với vai trò là Chủ tịch Hiệp hội nghề Công tác xã hội ASEAN (ASWC) tổ chức Tham vấn quốc gia về thúc đẩy công tác xã hội trong ASEAN.
Đây là dịp để các bộ, ngành Trung ương, địa phương, trường đại học, viện nghiên cứu cùng các chuyên gia Việt Nam, các nước ASEAN ở lĩnh vực y tế, giáo dục, xã hội thảo luận, chia sẻ về pháp luật, chính sách và điển hình tốt về công tác xã hội tại các nước thành viên, đồng thời đề xuất ưu tiên về công tác xã hội cho giai đoạn 2021-2025 tại Việt Nam.
Theo Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội, tại nhiều nước thành viên ASEAN, tầm quan trọng của công tác xã hội trong đời sống người dân và trong quản lý Nhà nước vẫn chưa được chú trọng đúng mức nhằm đảm bảo cung cấp các dịch vụ và hỗ trợ cho các nhóm yếu thế như phụ nữ, trẻ em, người cao tuổi, người khuyết tật, các nạn nhân bị bạo hành gia đình, bị buôn bán…
Các thách thức liên quan đến sự chuyên nghiệp, các kỹ năng, kiến thức, thái độ phù hợp hay các nguồn lực tài chính đang là những rào cản lớn đối với việc thúc đẩy công tác xã hội trong khu vực ASEAN nói riêng và trên thế giới nói chung.
Trong bối cảnh này, Tiến sỹ Hà Minh Đức, Phó Vụ trưởng Vụ quan hệ quốc tế, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội nhận định, với vai trò là Chủ tịch ASEAN năm 2020, Việt Nam đã phối hợp với các nước thành viên ASEAN và Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) cùng các đối tác xây dựng Tuyên bố Hà Nội (Tuyên bố ASEAN) về thúc đẩy công tác xã hội hướng tới cộng đồng ASEAN gắn kết và chủ động thích ứng; khẳng định sự ủng hộ về mặt chính trị và cam kết cao của ASEAN đối với sự phát triển công tác xã hội trong khu vực thời gian tới, hướng tới mục tiêu không để ai bị bỏ lại phía sau của Liên hợp quốc.
Chia sẻ về tình hình, thực trạng công tác xã hội tại Việt Nam, Tiến sỹ Hà Minh Đức cho rằng, xu hướng gia tăng bất bình đẳng xã hội, sự thay đổi cấu trúc gia đình truyền thống, sự di cư nông thôn ra thành thị, các tệ nạn xã hội, tình hình tội phạm gia tăng…
Điều này đang tạo ra những rào cản đối với tiến bộ xã hội và phát triển của đất nước, đòi hỏi cần phải có những nỗ lực để phát triển công tác xã hội một cách chuyên nghiệp, đáp ứng nhu cầu hiện nay.
Theo Tiến sỹ Hà Minh Đức, Chính phủ Việt Nam đã ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật quan trọng để từng bước phát triển nghề công tác xã hội chuyên nghiệp tại Việt Nam, cụ thể là Đề án 32 về phát triển nghề công tác xã hội giai đoạn 2010-2020.
Tuy nhiên, thực tiễn hiện nay cho thấy, Việt Nam vẫn cần tăng cường và kiện toàn khuôn khổ pháp lý về phát triển nghề công tác xã hội thông qua việc xây dựng luật riêng về công tác xã hội, làm cơ sở định hướng phát triển công tác xã hội một cách chuyên nghiệp.
[ASEAN kiên định với cam kết thúc đẩy tăng trưởng kinh tế]
Tham dự buổi Tham vấn, bà Amy Bala-Phó Chủ tịch Hiệp hội Công tác xã hội Malaysia chia sẻ, công tác xã hội ở Malaysia đã có hơn 60 năm nhưng vẫn chưa được quy định nghiêm túc, vì thế cần đặt ra những câu hỏi về trách nhiệm nghề nghiệp, đạo đức và năng lực của các nhân viên xã hội.
Để xây dựng đội ngũ nhân viên xã hội và lực lượng dịch vụ xã hội có chất lượng trong thực hiện nhiệm vụ này, bà Amy Bala cho rằng nên có quy định đảm bảo việc tuyển dụng, đăng ký, cấp phép cho các nhân viên xã hội; đào tạo, nâng cao chuyên môn, đảm bảo việc giáo dục công tác xã hội theo các tiêu chuẩn quốc tế; cần có sự đào tạo cho tất cả các cấp lực lượng lao động, tăng cường mạng lưới tại địa phương và trên thế giới; đưa ra các tiêu chuẩn nhằm đảm bảo hạnh phúc cho xã hội...
Tiến sỹ Hà Minh Đức, Phó Vụ trưởng Vụ quan hệ quốc tế, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội phát biểu tại tam vấn. (Ảnh: Thanh Vũ/TTXVN) Tại Philippines, từ năm 2017-2022, vấn đề an sinh xã hội được xem là một trong những chiến lược (chính sách phúc lợi xã hội quốc gia) nhằm xây dựng khả năng phục hồi kinh tế-xã hội của các cá nhân và gia đình, giảm mức độ dễ bị tổn thương trước các rủi ro và thảm họa khác nhau.
Đặc biệt, trong thời điểm dịch COVID-19 bùng phát, Philippines đã đẩy mạnh thực hiện các chính sách, chương trình nhằm giảm nghèo và tính dễ bị tổn thương trước rủi ro; nâng cao vị thế bằng cách thúc đẩy và bảo vệ quyền của những đối tượng yếu thế bằng cách bảo vệ sinh kế, việc làm, bảo vệ trước các hiểm họa, mất thu nhập đột ngột, đồng thời nâng cao năng lực của người dân để quản lý rủi ro.
Bà Melba Laguna-Manapol, Chủ tịch Hiệp hội Công tác xã hội cho biết, chính sách này giúp người dân Philippines không còn đói nghèo, có cơ hội tiếp cận bình đẳng-một xã hội bình đẳng, công bằng và hòa bình.
Trong đó, phúc lợi xã hội được xem là phúc lợi của tất cả các thành viên trong xã hội, bao gồm và cả trạng thái thể chất, tinh thần, tình cảm, xã hội, kinh tế và tâm hồn của họ.
Tại buổi Tham vấn, bà Nguyễn Ngọc Anh, đại diện Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội cũng công bố các ưu tiên, sáng kiến của Việt Nam trong Năm Chủ tịch ASEAN gồm ưu tiên hòa bình, an ninh và ổn định; ưu tiên liên kết, kết nối khu vực; thích ứng, tận dụng cơ hội; ưu tiên cho ý thức cộng đồng và bản sắc ASEAN; ưu tiên đẩy mạnh quan hệ đối tác vì hòa bình, phát triển và ưu tiên nâng cao năng lực, hiệu quả hoạt động.
Việt Nam cũng đưa ra 4 sáng kiến gồm thúc đẩy liên kết và kết nối khu vực, tận dụng các cơ hội; thúc đẩy ý thức cộng đồng và bản sắc ASEAN, đẩy mạnh quan hệ đối tác vì hòa bình và phát triển bền vững, nâng cao năng lực thể chế và hiệu quả hoạt động của ASEAN.
Bà Nguyễn Ngọc Anh cũng chia sẻ mục tiêu của Tuyên bố Hà Nội (dự kiến sẽ được trình lên các nhà lãnh đạo ASEAN vào tháng 11/2020) về thúc đẩy công tác xã hội thành một khuôn khổ chung, thúc đẩy và tăng cường công tác xã hội ở cấp khu vực; đưa ra nhóm các ưu tiên chung để tăng cường công tác xã hội và lĩnh vực công tác xã hội trong ASEAN.
Đồng thời, khẳng định Tuyên bố Hà Nội hướng đến mục tiêu xây dựng và tạo điều kiện hợp tác chiến lược giữa các quốc gia thành viên ASEAN trong lĩnh vực công tác xã hội đạt được một tiếng nói, một cam kết và hiểu biết chung về vai trò và giá trị của nhân viên công tác xã hội.
Tham dự buổi Tham vấn các đại biểu trong nước và quốc tế cũng chia sẻ về thực trạng công tác xã hội hiện nay; pháp luật, chính sách và điển hình tốt về công tác xã hội trong lĩnh vực phúc lợi xã hội, y tế, giáo dục đào tạo; thúc đẩy phát triển mạng lưới Hiệp hội nghề Công tác xã hội ASEAN.
Đại diện UNICEF Việt Nam cũng đưa ra những khuyến nghị về khung pháp lý công tác xã hội, các lĩnh vực thực hành công tác xã hội. Trong đó lưu ý ở lĩnh vực bảo vệ trẻ em và phúc lợi xã hội cần xây dựng mạng lưới nhân viên công tác xã hội chuyên nghiệp cấp tỉnh, huyện; phát triển dịch vụ công tác xã hội.
Ở lĩnh vực y tế, đại diện UNICEF Việt Nam khuyến nghị ưu tiên phát triển mạng lưới cán bộ xã hội và dịch vụ công tác xã hội trong hệ thống bệnh viện, trung tâm dịch vụ một cửa cho trẻ em và phụ nữ bị bạo hành, xâm hại; mạng lưới công tác xã hội ở cộng đồng…
Khuyến nghị cũng cần làm rõ vai trò, nhiệm vụ và quy định về vai trò, nhiệm vụ của nhân viên công tác xã hội với các cán bộ chuyên ngành khác; xây dựng tiêu chuẩn nghiệp vụ cho nhân viên công tác xã hội trong các lĩnh vực; tiêu chuẩn thực hành công tác xã hội phù hợp cho các lĩnh vực; các nội dung đào tạo chuyên sâu về công tác xã hội trong lĩnh vực trẻ em, sức khỏe tâm thần, khuyết tật, dân tộc thiểu số, ma túy.../.
