Các tờ báo Anh đã thề sẽ xem xét kỹ thỏa thuận tăng cường quản lý báo chí mà các chính đảng lớn ở nước này đạt được, vốn bị cánh báo chí xem là có thể đe dọa 318 năm tự do ngôn luận. Các nghị sỹ nói rằng thỏa thuận mới sẽ giúp giảm thiểu các vụ bê bối như vụ nghe lén điện thoại của tờ News of the World, trong khi không hạn chế tự do báo chí. Tuy nhiên các tờ báo nói rằng chính quyền đã đi qua giới hạn. Thủ tướng David Cameron cho biết cơ quan điều phối mới sẽ có quyền xử nặng các tờ báo phạm luật, gồm việc phạt tới 1 triệu bảng (1,5 triệu USD). Ông nói với Quốc hội rằng Anh cần một hệ thống điều phối độc lập, mạnh tay, bênh vực các nạn nhân. Cameron cảnh báo rằng việc điều phối hệ thống báo chí nổi tiếng ngang bướng của anh phải giúp mang lại lợi ích cho các nạn nhân bị báo chí xâm hại. [Thanh tra Anh bị kết tội bán tin mật cho báo chí] Cameron nói rằng cơ quan điều phối mới sẽ có thể buộc các tờ báo phải đưa ra lời xin lỗi trên trang nhất vì đã đưa các câu chuyện mang tính xâm phạm cuộc sống của người khác. Nó cũng phải có trách nhiệm mang tới một hệ thống phân xử miễn phí cho các nạn nhân. Các tờ báo từ chối tham gia hệ thống một cách tự nguyện có thể sẽ bị phạt rất nặng nếu bị đưa ra tòa. Một thông báo do tập đoàn Daily Mail Group, Telegraph Media Group và News International, các nhà xuất bản của những tờ The Sun và Times, đưa ra đã cho biết họ cần phải "có thời gian nghiên cứu" trước khi phản ứng với các vấn đề bên trong kế hoạch. Tờ Guardian, vốn đã phát hiện vụ bê bối nghe lén, nói rằng thông báo này cho thấy "nhiều người chơi mạnh vẫn đang tính toán xem họ có vào cuộc hay không." Các lãnh đạo chính trị nói rằng thỏa thuận mới, đạt được lúc 2 giờ 30 sáng 18/3, sau nhiều tháng thương thảo, đã giải quyết các vụ lạm dụng do báo chí thực hiện, được phanh phui trong vụ điều tra Leveson nhằm vào đạo đức báo chí hồi năm ngoái. Tuy nhiên quy định mới sẽ không chấm dứt hơn 3 thập kỷ tự do báo chí ở Anh. Song tờ Daily Telegraph nói rằng các nghị sỹ đã vượt quá giới hạn. "Đêm qua, Quốc hội đã quyết định rằng 318 năm là quá đủ để báo chí nằm ngoài tầm ảnh hưởng của mình" - Telegraph viết trong bài xã luận. Tờ Times thì nói rằng thỏa thuận giữa các chính đảng đã để lại "tiền lệ nguy hiểm" và gọi thứ Hai là "một chương ảm đạm trong lịch sử tự do báo chí Anh". Tờ The Sun đã chạy tít chính "Bộ Sự thật" trên trang nhất, gợi nhớ tới một xã hội chuyên quyền đã được George Orwell hình dung ra trong tiểu thuyết 1984. Cameron đã cho tiến hành điều tra sau khi biết tờ News of the World của trùm báo chí Rupert Murdoch đã nghe lén hòm thư thoại của một nữ sinh bị sát hại cùng hàng chục quan chức chính quyền. Trong 8 tháng điều tra, thẩm phán Brian Leveson đã nghe lời khai từ hàng chục nạn nhân bị nghe lén, gồm diễn viên Hugh Grant và tác giả bộ truyện Harry Potter J.K Rowling, cũng như các chính trị gia, nhà báo và các lãnh đạo cơ quan báo chí. Leveson kết luận trong báo cáo cuối cùng rằng báo chí Anh đã "gây hại tới cuộc sống của dân thường vô tội" và đề nghị việc cải tổ toàn bộ hệ thống điều phối, dưới sự hỗ trợ của một đạo luật mới. [Trợ lý cũ của thủ tướng Anh David Cameron ra tòa] Chính quyền liên minh đã chia rẽ trong việc triển khai các khuyến cáo của Leveson ra sao, trong đó lãnh đạo đảng Bảo thủ Cameron đã bác bỏ các kế hoạch triển khai luật báo chí mới do các đối tác trong liên minh là Công đảng và đảng Dân chủ Tự do đề xướng. Thỏa hiệp đã đạt được vào ngày 18/3, trong đó người ta sẽ tạo ra một cơ quan giám sát báo chí mới, dựa trên một văn kiện hoàng gia. Văn kiện đặc biệt này cũng đã dùng để lập ra các tổ chức như Ngân hàng Anh và đài BBC. Các bên trong liên minh đều đã tuyên bố chiến thắng sau khi thỏa thuận đạt được, với Cameron nói rằng ông đã cứu báo chí khỏi bị kiểm duyệt, trong khi lãnh đạo Công đảng Ed Miliband tuyên bố hệ thống mới sẽ được bảo vệ khỏi sự can thiệp của các chính trị gia.
Các thành viên của Hacked Off tổ chức họp báo hôm 18/3 (Nguồn: AFP)
Cameron nói rằng các quy định mới không ảnh hưởng tới luật báo chí. "Sẽ rất sai trái khi tạo ra một phương tiện để các chính trị gia có thể dễ dàng sử dụng trong tương lai để triển khai các quy định mang tính ép buộc nhằm vào báo chí" - ông nói. Hacked Off, tổ chức vận động đại diện cho các nạn nhân bị báo chí xâm hại đời tư, nói rằng quy định điếu phối báo chí mới sẽ giúp ngăn chặn việc lặp lại bê bối nghe lén. Tuy nhiên các nhà vận động vì tự do ngôn luận Index on Censorship lại cảnh báo nó đang bóp nghẹt tự do báo chí ở Anh./.
Linh Vũ (Vietnam+)
