Nền móng của Am Dược cổ bị đào xới lên hoàn toàn. (Ảnh: Xuân Tùng/TTXVN) Am Dược thuộc di tích quốc gia đặc biệt Yên Tử (Quảng Ninh) đang trong quá trình tôn tạo. Tuy nhiên công tác thi công và bảo quản các hiện vật cổ tại đây còn tồn tại không ít bất cập.
Không khí tĩnh mịch tại non thiêng Yên Tử những ngày này xao động hơn bởi những âm thanh từ công trường xây dựng. Một tuyến đường cắt ngang rừng thiêng Yên Tử để cho xe tải chở vật liệu xây dựng lên tôn tạo Am Dược.
Am Dược thuộc cụm di tích phía Đông Yên Tử, là nơi gắn với tên tuổi, công đức của Phật hoàng Trần Nhân Tông. Khi về Yên Tử, Phật hoàng đã xây dựng Am Dược là nơi luyện chế thuốc, để cứu độ chúng sinh, chữa bệnh cho các tăng sỹ và nhân dân quanh vùng.
Dự án tôn tạo Am Dược đã được Ủy ban Nhân dân tỉnh Quảng Ninh phê duyệt từ năm 2011.
Phó trưởng Ban Quản lý Di tích trọng điểm tỉnh Quảng Ninh Nguyễn Văn Khang cho biết Am Dược theo hồ sơ đã được phê duyệt là những hạng mục được làm mới do giá trị kiến trúc không còn giữ được nhiều, các di tích ở Am Dược hầu hết đã bị đổ nát, hoang phế, cây cỏ mọc che lấp phần lớn các dấu vết kiến trúc.
Hiện chỉ còn lại các cấp nền kè đá, một phần tường và một số hiện vật cổ nhưng từ đó vẫn có thể hình dung được những nét kiến trúc của Am Dược xưa.
Theo yêu cầu trong thiết kế phê duyệt, việc tôn tạo Am Dược phải được “giữ nguyên mặt bằng cũ và tường đá cũ còn sót lại, dựng lại Am Dược theo kích thước mặt bằng hiện trạng, hệ thống bao che xây thêm vào tường đá hiện trạng, gia cố nền móng bằng cách ốp đá nguyên khối vào bệ móng.”
Tuy nhiên, tại công trường thi công, phần nền móng và tường còn sót lại của Am Dược đã bị đào lên và dỡ bỏ hoàn toàn.
Trên nền cũ của Am Dược gắn với tên tuổi của Phật hoàng Trần Nhân Tông hiện giờ là cả một công trường xây dựng. Nhóm thợ đang uốn thép, trộn bêtông tại đây cho biết công trình đã thi công nửa tháng nay. Các phần cấp nền, kè đá, tường còn sót lại của Am Dược xưa đã được đào lên để tiến hành xây mới.
Có thể nhận thấy, việc thi công hạng mục phục hồi, tôn tạo ở Am Dược đang có nhiều sai khác so với thiết kế được phê duyệt của Ban quản lý Các di tích trọng điểm tỉnh Quảng Ninh.
Trưởng ban Quản lý Khu Di tích và Rừng Quốc gia Yên Tử Nguyễn Trung Hải cho biết hiện đơn vị thi công đang làm móng trên nền cũ của Am Dược. Công nhân ở đây đang uốn sắt thép, làm khung và chuẩn bị đổ bêtông.
Lý giải về việc này, ông Nguyễn Trung Hải cho rằng phần móng, tường còn lại của Am Dược cổ đã yếu, không giữ nguyên được nên phải dỡ bỏ.
Nhiều hiện vật cổ của Am Dược bị vứt chỏng chơ gần bãi vật liệu xây dựng. (Ảnh: Xuân tùng/Vietnam+) Không những vậy, tại công trường thi công, những khối đá gạo xưa kia là cấp nền kè đá, phần tường còn sót lại của Am Dược, một số phiến đá điêu khắc, bệ đá hoa sen nằm chỏng chơ gần những bãi vật liệu xây dựng, không được bảo quản, không có nhà bao che theo đúng quy định.
Thứ được bảo quản tốt nhất ở đây có lẽ là bức tượng phật tại Am Dược xưa được nhóm thợ thi công đặt trên bàn thờ trong khu nhà công nhân.
Theo nhóm thợ xây dựng tại đây cho biết những khối đá này hiện vẫn chưa biết được sử dụng như thế nào nên tạm để lại ở khu vực thi công.
Trước thực trạng này, các cơ quan chức năng cần nhanh chóng tiến hành kiểm tra, giám sát quá trình thi công, tôn tạo di tích theo đúng phê duyệt và các quy định pháp luật./.
