Người dân đeo khẩu trang phòng dịch COVID-19 tại New York, Mỹ. (Ảnh: AFP/TTXVN) Theo các nhà virus học và dịch tễ học, biến thể Delta là phiên bản lây lan nhanh nhất, mạnh nhất và dữ dội nhất của loại virus corona chủng mới gây ra đại dịch COVID-19 mà thế giới đang phải đối mặt, và nó đang làm đảo lộn các giả định về dịch bệnh này ngay cả khi các quốc gia đã nới lỏng các hạn chế và mở cửa trở lại nền kinh tế.
Theo các cuộc phỏng vấn 10 chuyên gia hàng đầu về COVID-19, vaccine ngừa COVID-19 vẫn phát huy hiệu quả rất mạnh trước căn bệnh truyền nhiễm nghiêm trọng này và vẫn bảo vệ được những người phải nhập viện vì nhiễm bất kỳ phiên bản nào của virus corona.
Những người có nguy cơ cao nhất vẫn là những người chưa được tiêm phòng. Tuy nhiên, các chuyên gia cho biết ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy biến thể Delta, được phát hiện lần đầu tiên tại Ấn Độ, còn có khả năng lây nhiễm cho cả những người đã tiêm vaccine với tỷ lệ lớn hơn so với các biến thể trước, và hiện có những lo ngại rằng những người này thậm chí vẫn có thể lây bệnh cho người khác.
Do đó, một vài trong số các chuyên gia này nhấn mạnh rằng các biện pháp sử dụng khẩu trang, giãn cách xã hội cùng nhiều biện pháp khác hiện nay trở nên cần thiết ngay cả ở những quốc gia đã thực hiện các chiến dịch tiêm chủng rộng rãi.
Israel mới đây đã khôi phục các quy định đeo khẩu trang và yêu cầu khách du lịch phải cách ly ngay khi đến đất nước này.
Các quan chức Mỹ đang cân nhắc xem có nên sửa đổi hướng dẫn đeo khẩu trang cho những người đã tiêm vaccine hay không. Los Angeles, thành phố đông dân nhất tại Mỹ, lại một lần nữa đặt ra quy định đeo khẩu trang đối với cả những người đã tiêm vaccine ở trong các không gian công cộng trong nhà.
Nhà vi sinh vật học Sharon Peacock, người điều hành các nỗ lực của Anh trong việc phân tích bộ gen của các biến thể của virus Corona, nói: “Nguy cơ lớn nhất với thế giới hiện nay chỉ đơn giản là Delta” và gọi đây là “biến thể mạnh nhất và lây lan nhanh nhất từ trước đến nay."
[Giới chuyên gia Australia lo ngại biến thể Delta có thể gây “ác mộng”]
Các loại virus thường phát triển thông qua đột biến với các biến thể mới phát sinh. Đôi khi những biến thể mới này còn nguy hiểm hơn cả bản gốc của nó.
Mối lo ngại lớn nhất về biến thể Delta không phải là vì nó khiến người nhiễm yếu hơn, mà là nó lây lan dễ dàng hơn từ người sang người, khiến cho số người đã tiêm phòng bị nhiễm bệnh và phải nhập viện ngày càng gia tăng.
Sở Y tế Công của Anh ngày 23/7 cho biết trong tổng số 3.692 người nhập viện vì nhiễm biến thể Delta tại Anh, có 58,3% là đã tiêm chủng và 22,8% đã tiêm đủ các mũi.
Tại Singapore, nơi Delta trở thành biến thể phổ biến nhất, các quan chức chính phủ ngày 23/7 cho biết 3/4 số ca nhiễm SARS-CoV-2 đều là những người đã được tiêm, mặc dù trong số đó không có ca nào ghi nhận tình trạng nghiêm trọng.
Các quan chức y tế Israel cũng nói rằng 60% các ca nhập viện vì mắc COVID-19 tại Israel hiện nay đều là những người đã được tiêm vaccine. Hầu hết trong số họ đều là những người từ 60 tuổi trở lên và thường có bệnh lý nền.
Tại Mỹ, nước đã ghi nhận số ca nhiễm và tử vong vì COVID-19 nhiều hơn cả, biến thể Delta chiếm khoảng 83% các ca nhiễm mới. Cho đến nay, những người chưa tiêm vaccine chiếm gần 97% số ca nghiêm trọng.
Tiến sỹ Monica Gandhi, một bác sỹ về bệnh truyền nhiễm tại trườn Đại học California (San Francisco), cho biết nhiều người đã tiêm phòng cảm thấy “rất thất vọng” vì họ không được bảo vệ 100% trước các căn bệnh lây nhiễm nhẹ. Tuy nhiên, theo bà, thực tế rằng gần như tất cả những người phải nhập viện vì COVID-19 lúc này đều chưa được tiêm vaccine “là một điều đáng kinh ngạc."
Nadav Davidovitch, Giám đốc Trường y tế công thuộc Đại học Ben Gurion của Israel, nói: “Người ta luôn ảo tưởng rằng có một viên thuốc thần kỳ sẽ giải quyết được tất cả các vấn đề. SARS-CoV-2 đang dạy cho chúng ta một bài học."
Theo số liệu từ chính phủ Israel, vaccine của Pfizer Inc (PFE.N)/BioNTech, một trong những loại vaccine hiệu quả nhất để ngừa COVID-19 cho đến nay, dường như chỉ có hiệu quả 41% trong việc ngăn ngừa các ca nhiễm có triệu chứng tại Israel trong tháng qua khi biến thể Delta lây lan.
Các chuyên gia Israel cho biết thông tin này cần nghiên cứu thêm trước khi có thể đưa ra kết luận.
Davidovitch nói: “Sự bảo vệ của vaccine đối với mỗi cá nhân là rất mạnh, nhưng khả năng ngăn ngừa sự lây lan cho người khác lại yếu hơn."
Một nghiên cứu tại Trung Quốc đã phát hiện ra rằng những người bị nhiễm biến thể Delta mới mang lượng virus ở mũi cao gấp 1.000 lần so với những người nhiễm phải phiên bản gốc phát hiện tại Vũ Hán năm 2019.
Peacock nói: “Bạn thực sự có thể bài tiết nhiều virus hơn khi nhiễm biến thể Delta, vì vậy bạn dễ lây cho người khác hơn. Điều này vẫn đang tiếp tục được nghiên cứu."
Nhà virus học Shane Crotty của Viện Miễn dịch học La Jolla tại San Diego lưu ý rằng biến thể Delta có độ lây nhiễm cao hơn 50% so với biến thể Alpha được phát hiện lần đầu tại Anh. Chuyên gia Crotty nói: “Biến thể này vượt trội hơn tất cả các loại virus khác vì nó lây lan mạnh hơn rất nhiều."
Chuyên gia về hệ gene học Eric Topol - Giám đốc Viện Nghiên cứu Scripps tại La Jolla, bang California - lưu ý rằng các ca nhiễm Delta có thời gian ủ bệnh ngắn hơn và số lượng hạt virus cao hơn rất nhiều.
Chuyên gia này nói: “Đó là lý do vì sao các vaccine sẽ gặp nhiều thách thức. Những người đã tiêm vaccine vẫn phải đặc biệt cẩn thận. Đây là một vấn đề khó khăn”. Tại Mỹ, biến thể Delta đã bắt đầu lây lan nhanh khi nhiều người Mỹ - dù đã được tiêm hay chưa - không đeo khẩu trang ở các khu vực trong nhà. Topol nói: “Đó là một thảm họa. Điều cuối cùng mà các bạn muốn là nới lỏng những hạn chế khi mà bạn đang phải đối đầu với phiên bản khủng khiếp nhất của loại virus này."
Sự phát triển các loại vaccine có hiệu quả cao có thể khiến nhiều người tin rằng một khi đã được tiêm phòng thì COVID-19 sẽ không gây ra nhiều nguy hiểm với họ nữa.
Carlos del Rio, một giảng viên y khoa và dịch tễ học bệnh truyền nhiễm tại Đại học Emory (Atlanta) nhận định: “Khi các vaccine được phát triển lúc ban đầu, không ai nghĩ là chúng sẽ ngăn ngừa được sự lây nhiễm. Mục tiêu vẫn luôn là ngăn ngừa các ca bệnh nghiêm trọng và tử vong."
Tuy nhiên, các vaccine vẫn hiệu quả khi có những dấu hiệu cho thấy chúng đã ngăn ngừa được sự lây lan của những biến thể đầu tiên của SARS-CoV-2./.
