Trước xu hướng gia tăng số ca nhiễm HIV mới trong giới trẻ, đặc biệt ở nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới (MSM), ngành Y tế thành phố Cần Thơ đang triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm mở rộng tiếp cận dịch vụ, đẩy mạnh truyền thông, giảm kỳ thị và hướng tới mục tiêu chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030.
Theo bác sỹ chuyên khoa II Huỳnh Minh Trúc, Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) thành phố Cần Thơ, lũy tính đến ngày 30/6/2025, Cần Thơ ghi nhận 17.304 ca nhiễm HIV, trong đó 12.019 người còn sống và đang được quản lý điều trị. Riêng năm 2025, địa phương phát hiện 371 ca nhiễm mới; nam giới chiếm gần 72%, chủ yếu là nhóm MSM.
Tình hình nhiễm HIV có biến động theo hướng trẻ hóa, tập trung chủ yếu trong nhóm MSM. Đây là nhóm quần thể ẩn, khó tiếp cận và có hành vi nguy cơ phức tạp như sử dụng ma túy tổng hợp, “chemsex” (sử dụng ma túy khi quan hệ tình dục), quan hệ tình dục tập thể…
Kỳ thị và phân biệt đối xử đối với người nhiễm HIV vẫn tồn tại, khiến nhiều trường hợp ngại tiếp cận dịch vụ xét nghiệm và điều trị.
Ngoài ra, nguồn tài chính cho chương trình phòng, chống HIV/AIDS còn hạn hẹp, trong khi các khoản viện trợ quốc tế đang giảm nhanh, ảnh hưởng đến duy trì dịch vụ dự phòng như PrEP.
Để khắc phục những khó khăn, hạn chế trên, ngành Y tế thành phố Cần Thơ triển khai đồng bộ nhiều nhóm giải pháp nhằm giảm lây nhiễm HIV.
Tại xã vùng xa Vĩnh Trinh, số ca nhiễm HIV mới gần đây có chiều hướng tăng trong nhóm thanh niên và lao động trẻ. Phó Trưởng trạm Y tế xã, ông Lê Hùng Em cho biết đến 30/10/2025, toàn xã ghi nhận 150 trường hợp nhiễm HIV, trong đó 94 người đang được quản lý, số ca mắc mới hàng năm chủ yếu là nhóm MSM và học sinh, sinh viên.
Để tiếp cận nhóm nguy cơ này, địa phương đã xây dựng và duy trì lực lượng gồm 5 đồng đẳng viên MSM, 1 đồng đẳng viên nhóm sử dụng ma túy và 4 cộng tác viên phòng, chống HIV/AIDS.
Lực lượng này trực tiếp truyền thông, phát vật tư giảm hại và kết nối điều trị. Từ đầu năm 2025 đến nay, xã phối hợp đồng đẳng viên tổ chức 2 cuộc truyền thông và phát vật tư giảm hại cho hơn 1.020 lượt người.
Xã triển khai hội nghị truyền thông, xe cổ động, treo băngrôn, thực hiện “con đường truyền thông HIV/AIDS,” tăng cường tư vấn xét nghiệm tự nguyện và chuyển gửi điều trị sớm. Xã phối hợp với các trường học để tuyên truyền cho học sinh thông qua sinh hoạt Đoàn-Đội và các buổi chào cờ, giúp giới trẻ hiểu đúng và phòng ngừa hiệu quả HIV/AIDS…
Tại khu vực Sóc Trăng (cũ), ông Huỳnh Trung Đoàn, Phó Giám đốc Trung tâm Y tế khu vực Sóc Trăng cho biết HIV/AIDS vẫn là vấn đề sức khỏe cộng đồng đáng lưu ý trong khu vực, đặc biệt khi số ca nhiễm mới ở nhóm MSM tiếp tục tăng và kỳ thị vẫn còn là rào cản lớn đối với việc điều trị liên tục bằng thuốc ARV.
Để tiến tới mục tiêu chấm dứt dịch AIDS vào năm 2030, các đơn vị y tế trong khu vực đang tập trung 4 trọng điểm.
Đó là mở rộng tiếp cận dịch vụ dự phòng và điều trị, đảm bảo 100% người nhiễm tiếp cận điều trị ARV bền vững; xóa bỏ kỳ thị, phân biệt đối xử, tăng truyền thông trong cộng đồng; phát huy vai trò của thanh niên, lan tỏa thông điệp sống an toàn, thực hành tình dục lành mạnh; tăng cường vai trò điều phối của ngành y tế, đẩy mạnh tư vấn, xét nghiệm lưu động, triển khai PrEP và giảm hại trong nhóm nguy cơ cao.
Với quyết tâm và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, Cần Thơ hướng tới mục tiêu giảm số ca nhiễm HIV mới, bảo đảm người nhiễm được tiếp cận dịch vụ y tế bình đẳng, an toàn và bền vững, góp phần thực hiện cam kết chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030./.