Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, hàng năm, EU nhập khẩu gạo 2,3 triệu tấn gạo, kim ngạch là 1,4 tỷ euro; do vậy, khi thực hiện hiệp định EVFTA, gạo là mặt hàng có tiềm năng lớn để xuất khẩu vào EU.
Hiện nay, EU dành cho Việt Nam hạn ngạch 80.000 tấn gạo/năm (gồm 30.000 tấn gạo xay xát, 20.000 tấn gạo chưa xay xát và 30.000 tấn gạo thơm). Đặc biệt, EU sẽ tự do hóa hoàn toàn đối với gạo tấm, giúp Việt Nam có thể xuất khẩu ước khoảng 100.000 tấn vào EU hằng năm.
Đối với sản phẩm từ gạo, EU sẽ đưa thuế suất về 0% sau 3-5 năm. Đây là cơ hội rất lớn để gạo Việt Nam có thể cạnh tranh trên thị trường về giá và chất lượng.
Tuy nhiên, theo Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường, để tận dụng lợi thế này, ngành nông nghiệp cần đẩy mạnh tái cơ cấu sản xuất nông nghiệp theo chuỗi, trong đó liên kết chặt chẽ giữa hợp tác xã, doanh nghiệp với bà con nông dân, hình thành quy trình khép kín từ tổ chức nguyên liệu cho đến khâu chế biến, đảm bảo truy xuất nguồn gốc, an toàn thực phẩm và chú ý đến bao bì, nhãn mác, có như vậy mới khai thác tốt thị trường EU.
Theo Giáo sư-tiến sỹ Võ Tòng Xuân, Việt Nam nên quy hoạch những vùng trồng lúa chất lượng cao với quy mô lớn và sản xuất theo tiêu chuẩn mà những thị trường khó tính như EU, Mỹ… đề ra để ngành gạo phát triển bền vững hơn.
[Cần Thơ đóng lô gạo đầu tiên xuất khẩu vào EU với thuế suất 0%]
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết luôn ủng hộ các doanh nghiệp, các địa phương xây dựng chuỗi liên kết sản xuất nhằm tạo ra sản phẩm chất lượng và an toàn.
Tám tháng đầu năm 2020 xuất khẩu gạo đi EU đạt trên 15.800 tấn gạo, với giá trị xấp xỉ 8,5 triệu USD, trong khi đó từ ngày 4/9 đến ngày 17/9 đã có 6 doanh nghiệp nộp đơn xin chứng nhận với khối lượng xấp xỉ 4.300 tấn gạo thơm.
Theo nhận định của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, xuất khẩu gạo trong đó có gạo thơm sang EU từ nay đến hết năm dự kiến sẽ tiếp tục tăng cho dù vẫn chịu tác động từ dịch bệnh COVID-19. Chỉ trong khoảng thời gian từ ngày 4/9 đến ngày 17/9 đã có 6 doanh nghiệp nộp đơn xin chứng nhận với khối lượng xấp xỉ 4,3 nghìn tấn gạo thơm.
Mới đây nhất ngày 22/9, tại An Giang, Tập đoàn Lộc Trời chính thức tổ chức lễ xuất khẩu lô gạo thơm đầu tiên sang EU theo Hiệp định Tự do thương mại Việt Nam-EU (EVFTA).
Lô hàng 126 tấn gạo thơm được xuất khẩu sang EU lần này sẽ mở màn chiến dịch, đại diện cho 30.000 tấn gạo thơm của Việt Nam hưởng hạn ngạch ưu đãi thuế quan 0% theo Hiệp định Thương EVFTA tại thị trường EU.
Lô hàng 126 tấn gạo thơm giống Jasmine 85 được đóng gói theo quy cách 18kg, sẽ lên đường sang thị trường châu Âu vào cuối tháng 9/2020.
Để vào được thị trường EU, Tập đoàn Lộc Trời đã mất nhiều năm xây dựng vùng nguyên liệu đạt tiêu chuẩn. Theo ông Huỳnh Văn Thòn, Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Lộc Trời, để chuẩn bị cho những bước đi dài hạn, Tập đoàn đã đầu tư công nghệ để nâng cao chất lượng lúa gạo, bao gồm cả khâu sản xuất và chế biến.
Đến nay, Lộc Trời đã đầu tư 5 nhà máy sản xuất gạo có vị trí trung tâm các vùng nguyên liệu lúa, liên kết tốt hệ thống đường bộ và đường thủy để vận chuyển thuận tiện nhất. Tất cả đều đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn chất lượng quốc gia, nhà máy Thoại Sơn có đầy đủ các chứng nhận HACPP, HALAL và BRC đáp ứng các tiêu chuẩn sản xuất cao cấp của các thị trường khó tính tại EU, nhà máy Vĩnh Hưng có dây chuyền sản xuất gạo mầm Vibigaba từ lúa mùa ruộng tôm, tiến tới có chứng nhận GMP để xây dựng thương hiệu thực phẩm chức năng./.